SANATÇI YAPITLARINDA BİR ESİN KAYNAĞI OLARAK NADİRE KABİNELERİ

Rönesans döneminde karşımıza çıkan nadire kabineler, insanlık tarihi kadar eski olan biriktirme tutkusunun ürünüdür. Bu birikimler hem kişiye özel bir evren yaratma olanağı sağlamakta hem de sınırsız bir bilgi dünyasının kapılarını aralamaktır. Doğada bulunan ilginç formların; kemiklerin, kabukların, taşların, fosillerin, el yapımı nesnelerin saklandığı ve sergilendiği nadire kabineler, bilimsel araştırmalar için elverişli bir atmosfer sunmalarının yanı sıra, pek çok sanatçının üretimine de esin kaynağı olarak katkıda bulunmaktadır. Ortaçağ ve Rönesans sanatında Hieronymus Bosch, Guiseppe Archimboldo, Leonardo da Vinci gibi sanatçılarla karşımıza çıkan bu eğilim, 20. yüzyıl sanatında da farklı anlamlar yüklenerek devam eder. Günümüzde ise bu toplama ve biriktirme mantığının çağdaş sanat pratiklerinde farklı yansımalarını görmeye devam ediyoruz. Sanatçılar için biriktirme, biriktirilen objeler arasındaki ilişkileri düzenleme ve düzenlemelerin sergilenmesi için kullanılan "sunum yöntemleri" de özel bir dil oluşturur.Bu çalışma, bir derleme makalesi olarak hazırlanmıştır. Nadire kabineler, çok farklı bilimsel alanların araştırma konusu olabilecek kadar zengin veriler içermekle birlikte sanat açısından da geniş bir inceleme düzlemi oluşturmaktadır. Ancak bu makalede nadire kabinelerin karakteristik özellikleri, sanat yapıtları üzerindeki etkileri açısından ele alınarak sınırlandırılmıştır.

CABINETS OF CURIOSITY AS AN INSPIRATION SOURCE IN ARTIST'S ART WORKS

Appeared in Renaissance period, cabinets of curiosity are the product of the passion for collecting that dates back to the early history of humanity. These collections not only provide one with the opportunity of creating a special universe, but also crack open the doors to a borderless world of information. Hosting and displaying interesting forms, shells, stones, fossils found in the nature, as well as artifacts, cabinets of curiosity inspire works of several artists, in addition to offering a convenient atmosphere for scientific researches. This trend observed in some Medieval and Renaissance artists such as Hieronymus Bosch, Guiseppe Archimboldo and Leonardo da Vinci is carried to the art of 20th century with different meanings ascribed. Today we continue seeing different reflections of this logic of collecting on the practices of contemporary art. For the artists, collecting, arranging the associations among the collected objects and 'methods of presentation' for exhibiting the arrangements create a special language as well.This study was prepared as a compilation article. Cabinets of curiosity not only contain a myriad of data to be studied in various scientific disciplines, but also create a wide platform to be reviewed in terms of art. However, in this article, characteristics of cabinets of curiosity were restricted by addressing their impacts on the works of art.

PDF

___

Agamben, Giorgio. (2013). Galerinin Doğuşu: Sanatın Hayattan Ayrışması, e-skop. Erişim: 11.11.2015, http://www.e-skop.com/skopbulten/cagdas-estetik-galerinin-dogusu-sana- tin-hayattan-ayrismasi/1129

Antmen, Ahu. (2007). Ali Teoman Germaner'in Sanatı ve Yaşamı, Zamanların Belleği. 1957- 2007 Retrospektif. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Artun, Ali. (2006). Tarih Sahneleri, Sanat Müzeleri 1, Müze ve Modernlik. İstanbul: İletişim Yayınları.

Artun, Ali. (2010). Halil Edhem'in Modern İstanbul Müzesi, aliartun.com. Erişim: 11.11.2015. http://www.aliartun.com/content/detail/57

Artun, Ali. (2012). Erotik Katedral: Kurt Schwitters'ın Mimarlığa Oyunu, e-skop. Eri- şim:12.06.2015, http://www.e-skop.com/skopbulten/erotizm-erotik-katedral-kurt-schwit- tersin-mimarliga-oyunu/951

Artun, A., Zizek, S., Baker, U. ve diğerleri. (2013). Ali Artun (Ed.). Çağdaş Sanat ve Kültüra- lizm, Kimlik ve Estetik. İstanbul: İletişim Yayınları.

Artun, N., Ojalvo, R. (2012), Arzu Mimarlığı, Mimarlığı Düşünmek ve Düşlemek. İstanbul: İletişim Yayınları.

Bal, Bilge. (2012). Rönesans'ın Nadire Kabinelerinden Çağımızın Tüketim Kabinelerine: "Mutluluk Fabrikaları" Sergisi, e-skop. Erişim: 12.06.2015. http://www.e-skop.com/skopbulten/ronesansin-nadire-kabinelerinden-cagimizin-tuketim-kabinelerine-mutluluk-fabrikalari-sergisi/681

Baudrillard, Jean. (2010). Nesneler Sistemi (O. Adanır, A. Karamollaoğlu, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Baudrillard, Jean. (2007). Nesneler Sistemi. Sanat Dünyamız, 104, s. 207.

Brehm, Margrit. (2007). Füsun Onur, Dikkatli Gözler İçin, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Damienhirst. Erişim:10.11.2015, http://www.damienhirst.com/images/hirstimage/DHS18274straight_771_0.jpg

Davenne, Christine. (2011) Cabinets of Wonder (G. Çınar, Çev.). Newyork: Abrams. Featherstone, Mike. (2013). Post Modernizm ve Tüketim Kültürü (Mehmet Küçük, Çev.). İstanbul:Ayrıntı Yayınları.

Foster, Hal. (2011). Zoraki Güzellik (Ş. Kaptan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foster, Hal. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü (E. Hoşsucu Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Gibson, Prue. (2015). Janet Laurence: Özen Estetiği, antennae.co.uk. s. 31. Erişim: 12.06.2015, http://www.antennae.org.uk/home/4588756662

Giddens, Anthony. (2010). Modernliğin Sonuçları, (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Janet Laurence. Erişim:12.06.2015. http://www.janetlaurence.com/category/exhibition/ wunderkammer/

Moma. Erişim: 12.06.2015. http://www.moma.org/visit/calendar/exhibitions/272

M1886. Erişim: 12.06.2015. http://www.m1886.com/kezban_arca_batibeki-sergiicerikler-17

Neiman, Susan. (2006). Modern Düşüncede Kötülük, Alternatif Bir Felsefe Tarihi (A. Sargü- ney, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Nicholas Lampert. Erişim: 12.06.2015. http://machineanimalcollages.com/ Ünsal , Deniz. (Ed.), (2005). 9. Uluslararası İstanbul Bienali Kataloğu. İstanbul Kültür Sanat Vakfı, s.35.

Paddle8. Erişim: 12.06.2015, http://paddle8.com/auction/deyrolle

Pamuk, Orhan. (2014). Masumiyet Müzesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Putnam, J., Grasskamp W., Bucloch B. ve diğerleri. (2005). Ali Artun (Ed.). Sanatçı Müzeleri, Sanatçılar ve Diğer Koleksiyoncular. İstanbul: İletişim Yayınları

Sezgin, Bülent. (2010). Teatrallik Nedir? Mimesis Dergi. Erişim: 12.06. 2015. http://mimesis-dergi.org/2010/03/teatrallik-nedir

Simmel, Georg. (2006). Modern Kültürde Çatışma, Sunuş David Frisby, Georg Simmel- Modernitenin İlk Sosyoloğu (T. Bora, N. Kayacı, E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.

Şahiner, Rıfat. (2012). Çağdaş Performans Sanatı: Hibrit bir Bedene Doğru. Sanat Dünyamız, 126, s. 24.

Tate.org. Erişim: 12.06.2015, http://www.tate.org.uk/art/artworks/dion-tate-thames-dig-t07669 http://www.tate.org.uk/art/artists/mark-dion - 278http://www.tate.org. uk/learn/onlineresources/mark-dion-tate-thames-dig/introduction

Vesely D., Vidler A., Tschumi B. ve diğerleri. (2014). Nur AltınYıldız Artun (Haz.). Sürrealizm/ Mimarlık, Mekan Sanatı. İstanbul: İletişim Yayınları.

Yardımcı, Sibel. (2012). Canavar: Kültüralizm Ne Zamandı?, e-skop. Erişim: 12.06.2015, http://www.e-skop.com/skopdergi/canavar-kulturalizm-ne-zamandi/928

Wikipedia. Erişim:10.11.2015, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/ Musei_Wormiani_Historia.jpg