MATEMATİKSEL KAVRAMLARIN SANATA YANSIMASI

Matematik ve sanat birbirinden farklı alanlar olarak algılansa da, her ikisi de doğayı inceler ve doğayı kaynak alır. Matematik düşünsel bir süreçtir ve soyuttur. Matematiğin soyut olma özelliği sanatı da etkileyerek soyuta doğru yönelmesinde rol oynar. Sanat doğadan uzaklaşarak doğanın ardındaki özü anlama yolunda ilerler. Sanatçı doğada gözlemlediği simetriyi, ritmi, ahengi çalışmalarına yansıtır. Modern sanatçı doğadaki matematiksel ifadeleri algılayarak, yapıtlarında biçim ve içeriği belli bir uyum ve düzen halinde ortaya koyar. Doğadaki uyum ve düzen, sanatçının doğayı soyut olarak yorumlanmasına ve geometrik düzenlerin ortaya çıkıyor olmasına, doğrudan ya da dolaylı olarak ilişki içinde olduğunu göstermektedir. Makalede matematiksel ifadeler olarak fibonacci sayıları, altın oran, çokgenler, hilbert uzay doldurma eğrisi, helisoid eğrisi, mobius şeridi, klein şişesi, sabun baloncukları ve kuantum teorisi ile ilgili makaleler, yayınlanmış tezler, kitaplar ve internet ortamında bulunan bilgi ve görseller incelenmiş olup, sanatçıların görüşlerine yer verilerek, bu konuyla bağlantılı eserler vermiş olan sanatçılardan ve çalışmalarından örnekler verilmiştir. Tüm bu veriler doğrultusunda, matematik ve sanat arasındaki bağ açıkça görülmektedir.

REFLECTION OF MATHEMATICAL CONCEPTS ON ART

Although mathematics and art are perceived as different fields, both examine and take nature as a referential source. Mathematics is an intellectual process and attributes abstract thinking. This abstract feature of mathematics also affects art and plays an important role in its orientation towards abstraction. Art moves away from nature in order to understand the essence behind it. The artist observes the symmetry, rhythm and harmony in nature, and then uses all these elements in his/her works. By perceiving the mathematical expressions in nature, the modern artist reveals the form and content in a certain harmony and order in his works. The harmony and order in nature shows that the artist is directly or indirectly related to the abstract interpretation of nature and the emergence of geometrical orders. In the article, the mathematical expressions such as fibonacci numbers, golden ratio, polygons, hilbert spacefilling curve, helisoid curve, mobius strip, klein bottle, soap bubbles and in addition that, articles on quantum theory, published theses, books and information and images on the internet will be examined by giving attention to the artist’s ideas and works which elaborate this subject matter. In line with all these data, the link between mathematics and art is clearly seen

PDF

___

Akdeniz, Fikri. (2007). Doğada, Sanatta, Mimaride Altın Oran ve Fibonacci Sayıları. İzmir: Nobel Kitapevleri.
Alik, Belma (2015). Mimarlıkta Tasarlama Yöntemleri VeFraktal Tasarımlar Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Atabey, S., Terviel, C. (2020). Reflection of Mathematical ConceptsandTheories on Art, Global Journal of ArtsEducation, Volume 10, Issue 2, s. 129-137 Erişim: 14.02.2022 https:// www.un-pub.eu/ojs/index.php/gjae/article/view/4447
Boyacı, Melis. (2021). Fraktal Sanat Ve Dile Gelmeyen Sanatçıları, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, Cilt 7/Sayı 1, s. 295-311.
Çakar, Öner. (1992). Doğanın Güzellik Ölçüsü Altın Oran, Bilim ve Teknik, cilt: 25/sayı: 297, s. 6-11.
Çelikkan, Şule Gece. (2018). Modern ve Postmodern Dönemlerde Soyut Sanat Felsefesi, İzmir: Mungan Kavram Yayınevi.
Deligeorges, S.(1998). Hayvanlar Dünyasının Başdöndürücü Şekilleri Sarmal ve Spiralleri, (Selçuk Alsan, Çev.), Bilim ve Teknik, sayı: 364.
Gündüz, Deniz. (1998). Üçüncü Boyutun Sakinleri Çokyüzlüler, Bilim ve Teknik, sayı: 370, s. 26-29.
Gündüz, Deniz (1998). Fraktallar Dünyasında Küçük Bir Gezinti, Bilim ve Teknik, sayı: 365, s. 40-43.
Güner, Yusuf Reşat. (2016). Üç Yönlü Periyodik Minimal Yüzeyler İle Oluşturulan Bir Tasarım Önerisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Koç, Saadet (1995). Mathart: Matematiksel Sanat, Bilim ve Teknik, sayı: Kasım, s. 44-47.
Komay, Talha. (2018). Evrim Teorisi ve Kelam Açısından Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Krauss, L.M. (2015). Kuantum Adam Feynman, (M. Moralı, Çev.), İstanbul: Alfa Basım.
Kurtuluş, Özgür (1997). Bir matematikçinin Sihirli Oyuncağı Klein Şişesi, Bilim ve Teknik, sayı: Şubat, s. 28-30.
Nesin, Ali (2010). Matematik ve Doğa, İstanbul: Nesin Yayıncılık.
Özdoğan, Mücahit (2019). Kuantum Teorisi Absürdizmi (Saçmacılığı) Destekler Mi?. ,Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, cilt:20/sayı:20, s.39-61.
Özer, Yıldız. (2009). Konstrüktivist Heykelde Boşluk Kavramı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Özsöylev, H. N.(1998). Sabun Baloncuklarıyla Deneysel Matematik, Bilim ve Teknik, sayı:367.
Sağlam, Muammer (1992). Evren Matematik Bir Sistemdir. Tümleniş, Kasım-Aralık, s.10-27.
Sertöz, Sinan (2017). Matematiğin Aydınlık Dünyası, Ankara, Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Su, Süreyya (2014). Çağdaş Sanatın Felsefi Söylemi, İstanbul: Kültür bakanlığı Yayıncılık.
Tizgöl K., Soyak M.C. (2020). Çağdaş Seramikte Matematiğin Soyut İfadesi, ”International SocialSciencesStudiesJournal, cilt 6/sayı 74. s.5263-5272.
Turani, Adnan. (2009). Çağdaş Sanat Felsefesi, İstanbul: Remzi Kitapevi.
Turgut S., İpekoğlu Y. (2000). Kuantum Fiziğinin Garip Söylemleri, Bilim ve Teknik, Sayı: Ekim,
s.46-49. Uluışık, Deniz. (2019). Çağdaş Seramik Sanatında Fraktal Geometri ve 3 Boyutlu (3D) Yazıcıların Kullanımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Yılmaz, Barış (2014). Belirsizlik Kavramı İle Soyut Sanat İlişkisi Üzerine Görsel Çözümlemeler. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi) Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Zohar, Danah (2017). Kuantum Benlik Yeni Fiziğin Işığında İnsan Doğası ve Bilinci, (S. Kervanoğlu, Çev.), İstanbul: Artı Yayınları.
Aydemir, Eda. (2020). Matematik & Sanat; İlhan Koman. Funmathan. Erişim:11.08.2021. http://www.funmathfan.com/post/matematik-sanat-ilhan-koman.
Gill, Alison. (2010). FibonaccıRabbitGenerator Alisongill. Erişim: 11.08.2021.http://www. alisongill.com/portfolio/fibonacci-rabbit-generator
Godinoviz, Nicola. (2019). Art andPhysics, Proceedings of Science. htpp//:pos.sissa.it/ https://studylibtr.com/doc/1066343/modern-sanat-e%C4%9Fitimi-ve kuantum-esteti%- C4%9Fi Hilbert Uzayı (ty). Wikipedia. Erişim Tarihi: 20.07.2020 https://tr.wikipedia.org/wiki/Hilbert_uzay%C4%B1, 20. 07. 2020
Hild, Eva (2019), Evahild. Erişim: 17.07.2021. http://www.evahild.com Klein Bottle. Science museum group. Erişim: 07.03.2022 https://collection.sciencemuseumgroup.org.uk/objects/co415792/klein-bottle-1995-single-surface-model
Koçak, Z. F., İşler N., Atmaca, S. P. (2018). Estetik ve Matematik. Docplayer. Erişim: 26.07.2021. https://www.docplayer.biz.tr/6634987-Estetik-ve-matematik.html Kuantum Mekaniği. Wikipedia. Erişim: 08.06.2021 https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuantum_ mekani%C4%9Fi
Mccurdy, Jennifer (2018). Part Of The Art Of Living Is Living With Art Lafontsee. Erişim: 16.07.2021.https://www.lafontsee.us/jennifer-mccurdy
Milena, (2013). FenellaElmsCeramics. Ardesiadesign. Erişim: 17.7.2021. http://ardesiadesign.blogspot.com/2013/10/fenella-elms-ceramics.html
Southgate, Sophie (2020). SophieSouthgate. Erişim: 21.08.2021 http://www.sophiesouthgate.com