CANAN KOÇ, AYSEL ARSLAN

Ortaokul Öğrencilerinin Başarı Yönelimlerinin ve Okuma Stratejileri Bilişüstü Farkındalıklarının İncelenmesi

Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin başarı yönelimlerinin ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıklarının sınıf, cinsiyet, anne baba eğitim durumları değişkenlerine göre incelenmesi ve başarı yönelimleri ile okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 2014-2015 öğretim yılında Sivas Merkezde ortaokula devam eden 618 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın verileri Başarı Yönelimleri ÖlçeğiOkuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi ve Spearman Brown Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin başarı yönelimleri ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalık düzeylerinin sınıf düzeyi ve cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Anne-baba eğitim durumuna göre başarı yönelimleri alt boyutlarında farklılık görülürken okuma stratejileri bilişüstü farkındalık alt boyutlarında farklılık görülmemiştir. ve

An Analysis of Secondary School Students Achievement Goal Orientations and Metacognitive Awareness of Reading Strategies

This study aims at analyzing secondary school students achievement goal orientations and metacognitive awareness of reading strategies in terms of such variables as their school class, gender and the educational background of their parents and learning the correlation between their achievement goal orientations and metacognitive awareness of reading strategies. A relational screening model was used to conduct the research. A total of 618 students attending three different secondary schools in central Sivas participated in the study. The research data was collected using the Achievement Goal Orientations Scale and Metacognitive Awareness Inventory of Reading Strategies. The arithmetic average, standard deviation, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis Test and Spearman-Brown correlation coefficient were used in the course of analyzing the survey data. The research results showed that the students achievement goal orientations and metacognitive awareness of reading strategies differ significantly in terms of their class and gender. In terms of the educational background of their parents, no difference was found out in the sub-dimension of metacognitive awareness of reading strategies, while a difference was seen in the sub- dimension of their achievement goal orientations.

PDF

___

Açıkgöz, K. (2007). Etkili öğrenme ve öğretme (7. Ed.). İzmir: Biliş Yayıncılık. Akın, A. (2006). Başarı amaç oryantasyonları ile üst biliş farkındalık, ebeveyn tutumları ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Unpublished masters thesis, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Akın, A. & Abacı, R. (2011). Biliş ötesi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Akın, A., Abacı, R. & Çetin, B. (2007). Bilişötesi Farkındalık Envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (2), 655-680. Akın, E. & Çeçen, M. A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi (Muş-Bulanık Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 9/8, 91-110. Akın, A. & Çetin, B. (2007). Başarı Yönelimleri Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, 7 (26), 1-12. Ames, C. (1992). Classrooms: Goals, structures and student motivation. Journal of Educational Psychology, 84 (3), 261-271. Ames, C. & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students' learning strategies and motivation processes. Journal Of Educational Psychology, 80 (3), 260-267. Anderman, E. M. & Dawson, H. (2011). Learning with motivation. In R. E. Mayer, P. A. Alexander (Eds), Handbook of research on learning and instruction. New York: Routledge. Anderman, E. M. & Midgley, C. (1997). Changes in achievement goal orientations, perceived academic competence, and grades across the transition to middle-level schools. Contemporary Educational Psychology, 22, 269-298. Anderson, R. C. & Pearson, P. D. (1984). A schema-theoretic view of basic processes in reading comprehension. Technical Report No. 306. Arslan, A., (2011). Öğretmen adaylarının amaç yönelimleri ile yapılandırmacılığa yönelik görüşlerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1) , 107-122. Arslan. S. & Akın, A. (2014). Metacognition: as a predictor of ones academic locus of control. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(1), 33-39. Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (162), 301-319. Bruning, R. H.,Schraw, G. J. & Norby, M. M. (2014). Bilişsel psikoloji ve öğretim. (Trans Eds Z. N. Ersözlü, R. Ülker). Ankara: Nobel Yayıncılık. Buluş, M. (2011). Öğretmen adaylarında bireysel farklılıklar perspektifinden amaç yönelimleri, denetim odağı ve akademik başarı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 529-546. Çakıroğlu, A. (2007). Üstbiliş. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 21-27. Demirel, Ö. & Epçaçan, C. (2012). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2 (1), 71-106. DeShon, R. P. & Gillespie, J. Z. (2005). A motivated action theory account of goal orientation. The Journal of Applied Psychology, 90 (6), 10961127 Doğanay, A. & Demir, Ö. (2011). Akademik başarısı düşük ve yüksek öğretmen adaylarının ders çalışma sırasında bilişsel farkındalık becerilerini kullanma düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (4), 2021-2043. Elliot, A. J. (2006). The hierarchical model of approach-avoidance motivation. Motivation and Emotion, 30, 111116. Elliot, A. J. & Dweck, C. S. (1988). Goals: an approach to motivation and achievement. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 512. Elliot, A. J. & Harackiewicz, J. M. (1996). Approach and avoidance achievement goals and instrinsic motivation: a mediational analysis. Journal of Personality And Social Psychology, 70 (3), 461-475. Elliot, A. J. & McGregor, H. A. (2001). A 2 X 2 achievement goal frame work. Journal of Personality And Social Psychology, 80 (3), 501-519. Elliot, A. J. & McGregor, H. A., Gable, S. (1999). Achievement goals, study strategies, and exam performance: a mediation alanalysis. Journal of Educational Psychology, 91 (3), 549-563. Elliot, A. J. & Moller, A. C. (2003). Performance- approach goals: good or bad forms of regulation?. International Journal Of Educational Research, 39, 339-356. Elliot, A.J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals. Educational Psychologist, 34, 169189. Erdem, C. (2012). Türk dili edebiyatı öğretmen adaylarının okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1 (4), 162-186. Flavell, J. H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring a new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34, 906911. Kana, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin üstbiliş okuma startejileri farkındalık düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1, 100- 120. Kaplan, A. & Maehr, M. L. (2007). The contribution sand prospects of goal orientation theory. Educ Psychol Rev, 19, 141-184. Kaplan, A. & Midgley, C. (1997). The effect of achievement goals: doeslevel of perceived academic competence make a difference? Contemporary Educational Psychology, 22, 415-435. Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zeka, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37, 164. Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel. Karatay, H. (2009). Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalik Ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2 (19), 58-80. Kayiş, A. R. (2013). Üniversite öğrencilerinin başarı yönelimlerinin incelenmesi. Unpublished masters thesis, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir Koç, C. (2007). Aktif öğrenmenin okuduğunu anlama, eleştirel düşünme ve sınıf içi etkileşim üzerindeki etkileri. Unpublished doctorate dissertation, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Koç, C. & Karabağ, S. (2013). İlköğretim ikinci kademe (6-8. sınıf) öğrencilerinin bilişüstü yetileri ile başarı yönelimlerinin incelenmesi (Bingöl ili örneği ). NWSA Education Sciences, 8 (2), 308-322. Ku, K. Y. L.& Ho, I. T. (2010). Metacognitive strategies that enhance critical thinking. Metacognition Learning, 5, 251-267. Kuhn, D. (2000). Metacognitive development. Current Directions in Psychological Science, 9 (5), 178-181. Küçükoğlu, A., Kaya, H. İ. &Turan, A. (2010). Sınıf öğretmenliği abd öğrencilerinin başarı yönelimi algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Atatürk Üniversitesi ve On Dokuz Mayıs Üniversitesi Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), 121-135. Lau, K. L. & Chan, D. W. (2003). Reading strategy use and motivation among Chinese good and poor readers in Hong Kong. Journal of Research in Reading, 26 (2), 177-190. Luo, W., Paris, S. G., Hogan, D. & Luo, Z. (2011). Do performance goals promote learning? A pattern analysis of Singapore students achievement goals. Contemporary Educational Psychology, 36, 165- 176. Matos, L., Lens, W. & Vansteenkıste, M. (2007). Achievement goals, learning strategies and language among Peruvian high school students. Psychologica Belgica, 47 (1), 51-70. Mattern, R. A. (2005). College students goal orientations and achievement. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 17 (1), 27-32. Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, M. L., Urdan, T., Anderman, L. H., Anderman, E. & Roeser, R. (1998). The development and validation of scales assessing students achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology, 23, 113-131. Nicholls, J.G. (1984). Achievement motivation: conceptions of ability, subjective experience, task choice and performance. Psychological Review, 91, 328-346. Noushad, P. P. (2008) Cognitions about cognitions: the theory of metacognition. Retrieved 7 Nisan 2015. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED502151.pdf. Oluk, S & Başöncül, N. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerin üstbiliş okuma stratejilerini kullanma düzeyleri ile fen teknoloji ve Türkçe ders başarıları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1), 183-194. Özbay, M. & Bahar, M. A. (2012). İleri okur ve üstbiliş eğitimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1 (1), 158-177. Özercan, M. G. (2010) İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin kullandığı öğrenme ve okuma stratejilerinin seviye belirleme sınav sonuçlarıyla karşılaştırılması. Unpublished masters thesis, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Phakiti, A. (2003). A closerlook at gender and strategy use in l2 reading. Language Learning, 53 (4), 649- 702. Phan, H. P. (2012). Exploring students reflective thinking practice, deep processing strategies, effort and achievement goal orientations. Educational Psychology: An International Journal Of Experimental Educational Psychology, 29 (3), 297-313. Pintrich, P. R., Conley A. M. M. & Kempler, T. M. (2003). Current issues in achievement goal theory and research. International Journal of Educational Research, 39, 319-337. Saraç, S., Önder, A. & Karakelle, S. (2014). Üstbiliş, zeka ve metinden öğrenme performansı arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 39, 173. Schraw, G. & Moshman, D., (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review. 7 (4), 351- 371. Schunk, D.H., Pintrich, P.R. & Meece, J.L., (2010). Motivation in education. Third Edition. New Jersey: Pearson Education. Slavin, R. E. (2009). Eğitim psikolojisi. G. Yüksel (Trans Ed). Ankara: Nobel Yayıncılık. Temizkan, M. (2008). Bilişsel okuma stratejilerinin Türkçe derslerinde bilgiye dayalı metinleri okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (2), 129-148. Toğluk, E. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin başarı yönelimleri. Unpublished masters thesis, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Unpublished masters thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. Urdan, T. C. & Maehr, M. L. (1995). beyond a two-goal theory of motivation and achievement: a case for social goals. Review of Educational Research, 65 (3), 213-243. Wilson, N.S. & Bai, H. (2010). The relation ships and impact of teachers metacognitive knowledge and pedagogical under standings of metacognition. Metacognition Learning, 5, 269288. Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.