2009-2012 ANDRIAKE KAZILARINDAN ELE GEÇEN UNGUENTARİUM, ŞİŞE, LYKION VE MORTAR ÖRNEKLERİ

Bu makalede büyük bir çoğunluğu Andriake Sinagogu'ndan ele geçen unguentarium, lykion, şişe, mortar ile kentin genelinden ele geçen Geç Antik Dönem'e ait, on bir farklı tipteki mühürlü ve mühürsüz unguentariumun değerlendirilmesiyle, Andriake'deki kozmetik, ilaç, ölü kültü ile ilişkili ve liturjik kapların form ve tipolojik gelişimi bütüncül olarak incelenmiştir. Bu kapsamda da, Andriake'nin Lykia kentleri arasındaki seramik ticareti irdelenmiştir. İrdelenen seramikler Hellenistik Dönem'den Erken Bizans Dönemi'ne kadar tarihlendirilmiştir. Bunun yanı sıra, mühürlü örneklerin incelenmesi, bölgedeki Geç Antik Çağ unguentarium tipolojisinin çeşitlenmesi bakımından oldukça önemlidir. Andriake'den ele geçen mühürlü unguentarium örneklerinden yola çıkarak, son yıllarda yapılan çalışmalarla Lykia kentlerinin çoğunda yerel üretim yapıldığı görülmüştür. Andriake'nin ana kenti olan Myra'da, Geç Antik Dönem'e ait St. Nikolaos'un dinsel içerikli yağ kültüyle ilgili, mühürlü unguentarium üretiminin olduğu bilinmektedir. Lykia Bölgesi'nin diğer bir yerel üretimi, "Eşen Tipi" olarak adlandırılan unguentarium örnekleridir. Andriake'den de bu tipe ait iki örneğin ele geçmesi, merkez Lykia kentleri dışında, kıyı Lykia kentlerinde de bu yerel üretim örneklerinin varlığını göstermiştir. Böylece "Eşen Tipi" örneklerin dağılım alanının genişlemesine neden olmuştur. Andriake Sinagogu'ndan ele geçen diğer bir malzeme grubu, Patara'da üretimi olan ve lykion olarak adlandırılan ilaç kaplarıdır. Andriake'deki lykion, iğ, torba ve küresel formlu unguentariumların, Patara'dakilerle benzer form, hamur ve astar özelliklerine sahip olmaları, Hellenistik Dönem'deki Patara ve Andriake liman kentleri arasındaki ticareti göstermektedir. Andriake Sinagogu'ndan bir de minyatür mortar ele geçmiştir. Bu örnek ile kentte üretilen ilaç-boya-baharat vs. gibi maddeler ezilmiş olmalıdır. Bu minyatür mortar, kent ve bölge için şimdilik tek bir örnektir. Andriake liman yapılarında bir adet, şimdiye kadar yayınlarda form olarak benzeri olmayan bir şişe ele geçmiştir. Bu kabın üzerinde, astar boyama tekniğinde hasır örgü motifi bulunur. Bölgedeki seramikler üzerindeki bu astar boyama tekniği Erken Bizans Dönemi'ne tarihlendirilmektedir.

Uncovered Unguentarium, Bottle, Lykion and Mortar Examples from Andriake Excavations 2009-2012

In this study, unguentarium, lykion, bottle and mortar examples, most of which were obtained from the Andriake Synagogue and eleven different types of sealed or not sealed unguentaria belonging to the Late Antique Period, obtained from the city in general are evaluated; furthermore form and typological development of cosmetic, medical and liturgical vessels in Andriake are analyzed as a whole. Analyzed ceramics are dated from the Hellenistic Period to the Early Byzantine Period. Apart from this, analysis of sealed samples is quite important in the sense of diversifing the typology of unguentaria in the region belonging to the Late Antique Period. On the basis of sealed unguentaria samples obtained from Andriake, it is observed according to recent studies that local production was undertaken throughout Lycian cities. In Myra, the capital city of Andriake, religion based oil culture of St. Nicholas belonging to the Late Antique Period and sealed unguentaria production dealing with this, is well known. Another local production of the Lycian Region are the unguentaria samples named as "Eşen Type". Two samples in this type obtained from Andriake represented the existence of local production on the coasts of Lycain cities apart from the Eşen Valley. In this way, the distribution area of the "Eşen type" samples are expanded. Another material group obtained from the Synagogue in Andriake are the medical vessels produced in Patara and named as lykion. Samples in Andriake have similar form, clay and slip characteristics with the Patara ones which shows the trade relations between Patara and Andriake in the Hellenistic Period. A miniature mortar was also obtained from the Andriake Synagogue. In this sample, it is suggested that materials such as medicine, paint etc. were crushed. This miniature mortar is still the only sample for the city and region. A unique bottle was obtained from the harbour structure of Andriake. On this container, there is wicker coughing motif in slip painting technique. This undercoating painting technique on ceramics in the region is dated to the Early Byzantine Period. In this article, aromatic, medical and liturgical vessels in the seaport of Andriake which has a broad commerce network are evaluated; furthermore samples which could be local productions of the Lycian region and the ceramic commerce between Andriake and the Lycian cities are analyzed.

___

Antik Kaynaklar
Plinius Plinius, Naturalis Historia. Kullanılan Metin: Naturalis Historia Ed. J. Bostock, M.D., F.R.S., H.T. Riley, Esq., B.A., London (1855).
Dioscorides Dioscorides Pedanius, De Materia Medica. De Meteria MedicaFive book in the one volüme: A new English Translation by T.A. Osbaldeston. Introductory notes by R.P. Wood, Johennesburg.
Modern Kaynaklar
Anderson-Stojanovi? 1987 Anderson-Stojanovi?, V.R., "The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria", AJA 91, 105-122.
Aslan 2004 Aslan, N., "Antiocheia (Pisidya) Kazılarında Bulunan Seramikler", Olba X, 209-230.
Aström 1964 Aström, P., "Two Unguentaria and an Obol", Opuscula Atheniensia 7, 187-190.
Atik 1995 Atik, N., Die Keramik aus den Südthermen von Perge, 40. Suppl. IstMitt.
Atik 2003 Atik, N., Die Keramik aus den Südthermen von Perge, IstMitt. Beiheft 40, 404-407.
Aydıngün - Aslan - Kaya 2013 Aydıngün, Ş. - A. Aslan - D. Kaya, "Küçükçekmece Göl Havzası (Bathonea?) Kazılarında Ele Geçen Unguentariumlar", İstanbul Araştırmaları Yıllığı, 2, 1-14.
Baybo 2003 Baybo, S., Patara Kazılarında (1989-2001) Ele Geçen Cam Eserler, (Akdeniz Üniversitesi Yayınlanmamış Y. L. Tezi) Antalya.
Boysal 1999 Boysal, Y., "1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Çalışmaları", KST 20/2, 215-228.
Büyükyörük - Tibet 1999-2000 Büyükyörük, F. - C. Tibet, "1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropolü Kurtarma Kazıları", Adalya IV, 115-171.
Brun 2000 Brun, J.P., "The Production of Parfumes in Antiquity: The Cases of Delos and Paestum", AJA 104/2, 227-308.
Camilli 1999 Camilli, A., Ampullae. Balsamari ceramici di ellenistica e romana, Rom: Fratelli Palombi.
Civelek 2007 Civelek, A., Muğla Müzesi'nde Bulunan Pişmiş Toprak ve Cam Unguentariumlar, T.C. Kültür Bakanlığı, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, Dr. Fahriye Bayram - Binnur Koral, 283 vd, Ankara, 283-296.
Civelek 2012 Civelek, A., "Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentariumlar Üzerine Gözlemler" Arkeoloji ve Sanat 141, 77-90.
Coldstream v.d. 2001 Coldstream, J.N. - L.J. Eiring - G. Forster, Knossos Pottery Handbook Greek and Roman, London: British School at Athens.
Cottica 1998 Cottica, D., "Ceramiche Bizantine Dipinte ed Unguentari tardo antichi dalla 'Casa dei Capitelli Ionici' a Hiearapolis", RdA XXI, 81-90.
Çevik 2010a Çevik, N., Myra. The Sunken Metropolis of St. Nicolas, Current World Archaeology 41, 18-25.
Çevik 2010b Çevik, N., Myra ve Andriake. Kazılar Başlarken Ön-Düşünceler, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 134, 53-82.
Çevik - Bulut 2010 Çevik, N. - S. Bulut, "İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake", Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi (Ed. N. Çevik), Antalya, 23-113.
Çevik v.d. 2010a Çevik, N. - S. Bulut - O. Tıbıkoğlu - B. Özdilek - A. Aygün, "MyraAndriake Kazılarında İlk Yıl/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009", ANMED 8, 55-62.
Çevik v.d. 2010b Çevik, N. - S. Bulut - O. Tıbıkoğlu - B. Özdilek, "Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009", KST XXXII, 403-420.
Çevik v.d. 2010c Çevik, N. - Ö. Çömezoğlu - H.S. Öztürk - İ. Türkoğlu, "Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra", Adalya XIII, 335-366.
Çevik - Bulut - Aygün 2014 Çevik, N. - S. Bulut - Ç.A. Aygün, "Myra'nın Limanı Andriake", Harbors and Harbor Cities in the Eastern Mediterranean (Ed. S. Ladstätter - F. Pirson - T. Schmidts), BYZAS 19, 225-243.
Çevik - Bulut 2014 Çevik, N. - S. Bulut, "Andriake Doğu Hamamı: Bölgenin Hamam Mimarlığına Işık Tutan Yeni bir Örnek, Adalya 17, 221-262.
Çevik - Pédarros 2011 Çevik, N. - I.P. Pédarros, "Le système défensif de Myra-Andriake", Anatolia Antique 19, 303-319.
Çevik - Pimouguet-Pédarros 2011 Çevik, N. - I. Pimouguet-Pédarros, "Les remparts du port d'Andriake premiere campagne de fouille 2011", Anatolia Antiqua 20, 261-280.
Çevik 2015 Çevik, N., Lykia Kitabı, İstanbul.
Çömezoğlu 2008 Çömezoğlu, Ö., "Demre (Myra) Aziz Nikolaos Kilisesi'nde Bulunan Cam Hacı Şişeleri", bk.: Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu'na 65. Yaş Armağanı Euergetes, 1. Cilt, (Ed. İ. Delemen, S. Çokay-Kepçe, A. Özdizbay, Ö. Turak), 351-358.
Degeest 2000 Degeest, R., The Common Wares of Sagalassos, Typology and Chronology, SEMA III.
Degeest v.d. 1999 Degeest, R. - R. Ottenburgs - H. Kucha - W. Viaene - P. Degryse - M. Waelkens, "The Late Roman unguentaria of Sagalassos", BaBesch 74, 247-262.
Demargne 1958 Demargne, P., Les Piliers Funéraires, FdX-I, Institut français d'archéologie d'Istanbul, Paris.
des Courtils - Laroche 2000 des Courtils, J. - D. Laroche, "Ksanthos et le Letoon. Rapport sur la Campagne de 1999", Anatolia Antiqua VIII, 227-241.
des Courtils 2001 des Courtils, J., "Ksanthos, rapport sur la campagne de 2000", Anatolia Antiqua IX, 227-241.
Cottica 1998 Cottica, D., "Unguentarii tardo antichi dal Martyrion di Hierapolis, Turchia", Mélangesics from Patara: Investigations, Productions and Trade Past Studies - Future Projections, in: H. İşkan - F. Işık (Eds.), From Sand Into a City. '5 Years of Patara Excavations, International Symposium Proceedings, 11-13 Nov. 2013 Antalya, Patara VII.1, İstanbul, 199-227.
Dündar-Işın 2015 Dündar, E., "Hellenistic Ceramics From The Cellar of The Building Complex on the Tepecik Acropolis at Patara", Ed. E. Laflı - S. Patacı, Recent Studies on the Archaeology of Anatolia, BAR International Series 2750, 203-215.
Edwards 1975 Edwards, G.R., Corinth Volume VII, Part III, Cüorinthian Hellenistic Pottery, TheAmerican School of Classical Studies atAthens, Princeton, New Jersey. Eisenmenger - Zäh 1999
Eisenmenger, U. - A. Zäh, "Ampullae tardoantiche dell'Asia Minore. Nuvoi esempi da Cnido e Limyra", Quaderni Friulani di Archeologia. Societa friulana di archeologia 9, 113-130.
Eisenmenger 2003 Eisenmenger, U., "Late Roman Pottery in Limyra (Lycia)", C. AbadieReynal (Ed.), Les céramiques en Anatolie aux époques héllenistique et romaine. Actes de la Table Ronde d'Istanbul, Varia Anatolica XV, 195.
Ergürer 2013 Ergürer, E., "Seramikler" Antik Troas'ın Parlayan Kenti Parion 1997- 2009 Yılları Yüzey Araştırmaları, Kazı ve Restorasyon Çalışmaları, (Ed.) C. Başaran, 2013, İstanbu, 137-151.
Fırat 1999 Fırat, N., Perge Konut Alanı Keramiği (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İstanbul.
Fırat 2003 Fırat, N., "Perge Konut Alanı Kullanım Keramiği", C. Abadie-Reynal (Ed.), Les céramiques en Anatolie aux époques héllenistique et romaine. Actes de la Table Ronde d'Istanbul, Varia Anatolica XV, 94, Lev. LXVIII.
Fırat 2012 Fırat, M., "Isparta Müzesi Seramik Koleksiyonu: Unguentaria", I. Ulusal Pisidia Araştırmaları Sempozyumu, 3-6 Kasım 2012, 294-311.
Fink 1981 Fink, W., "Das Frühbyzantinische Monogram. Untersuchungen zu Lösungsmöglichkeiten", JbÖByz 30, 75-86.
Foss 1994 Foss, C., "The Lycian Coast in the Byzantine Age", DOP 48, 1-52.
Forti 1967 Forti, L., "Gli unguentari del primo periodo ellenistico", Rendiconti della Accademia di archeologia, lettere e belle arti, Napoli 37, 142-157.
Gassner 1997 Gassner, V., Das Südtor der Tetragonos-Agora: Keramik und Kleinfunde, Forschungen Ephesos 13, Vienne.
Gençler Güray 2014 Gençler-Güray, Ç. (Ed.), Kaunos/Kbid Toplantıları 2 Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, 17-20 Haziran 2010, Ankara: Kültür ve Sanat Yayınları.
Goldman 1940 Goldman, H., "The Acropolis of Halae", Hesperia 9, 381-514.
Gürler 1994 Gürler, B., Metropolis'in Hellenistik Dönem Seramiği (Ege Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi) İzmir.
Guz-Zilberstein 1995 Guz-Zilberstein, B., "The Typology of the Hellenistic Coarse Ware and Selected Loci of the Hellenic and Roman Periods" bk.: A. BelferCohen, A. Ben-Tor, Y. Tsafrir (Ed.), Excavations at Dor, Final Report Volume IB, Areas A and C: The Finds, Jerusalem.
Harrison 1963 Harrison, R.M., "Churches and Chapels of Central Lycia", AnatSt 13, 117-151.
Hayes 1968 Hayes, J.W., "A Seventh-Century Pottery Group", DOP 22, 203-216.
Hayes 1971 Hayes, J.W., "A New Type of Early Christian Ampulla", BSA 66, 243-248.
Hayes 1975 Hayes, J.W., Roman and Pre-Roman Glass in the Royal Ontario Museum.
Hayes 1991 Hayes, J.W., PaphosVol. III, The Hellenistic and Roman Pottery, Imprinta, Nicosia.
Hayes 2008 Hayes, J.W., Roman Pottery Fine-Ware Imports, The Athenian Agora, Vol. XXXII, Princeton.
Hellström 1965 Hellström, P., Labraunda : Swedish excavations and researches. Vol. II. Part 1, Pottery of classical and later date, terracotta lamps and glass, Lund.
Jackson - Postgate - Şerifoğlu 2015 Jackson, M. - J.N. Postgate - T.E. Şerifoğlu, Kilise Tepe Kazıları (1994-2012), Mersin.
Jones 1950 Jones, F.F., "The Hellenistic and Roman Periods. The Pottery", Excavations at Gözlükule (Ed. H. Goldman), Tarsus I, New Jersey.
Isings 1957 Isings, C., RomanGlass from Dated Finds, Archaeoligica Traiectina 2. Groninge-Djakarta.
Işın 2002 Işın, G., "Ointment or Medicine Vessels from Patara: An Overview of a Simple Hellenistic Form in Ancient Mediterranean World", Archäologischer Anzeiger , 2. Halbband, 85-96.
Işın 2011 Işın, G., "Antik Çağda Lykia Bölgesi Seramikleri Ticaret ve Üretim Sorunları Üzerine Düşünceler (M.Ö. 8. yüzyıl - M.S. 2. yüzyıl)", Mediterra 2011 Uluslararası Katılımlı Akdeniz'de Seramik Kültürü Sempozyumu Antalya, Adrasan 14-16 Kasım 2011.
Işın v.d. 2015 Işın, G. - T. Takaoğlu - K. Sezgin - T. Yücel, "Tlos Seramikleri", Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğal ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Teritoryumu (Ed. T. Korkut), Ankara, 148-212. İşkan-Yılmaz - Çevik 1995
İşkan-Yılmaz, H. - N. Çevik, "Die Grüfte von Patara", Lykia II, 187-216.
Knigge 1976 Knigge, U., Der Südhügel, Kerameikos IX, Berlin.
Korkut 2001-2002 Korkut, T, "Steinerne Mörserschalen aus Patara", Archäologischer Anzeiger, 233-245.
Korkut 2007 Korkut, T., "Die spätantike und frühbyzantinische Keramik aus Patara", Byzas 7, İstanbul, 147-168.
Korkut - Işın 2015 Korkut, T. - G. Işın, "Fethiye Müzesi Tlos Seramiği", Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğal ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Teritoryumu (Ed. T. Korkut), Ankara, 213-227.
Laflı 2003 Laflı, E., Studien zu Hellenistischen, Kaiserzeitlichen und StätantikFrühbyzantinischen Tonunguentarien aus Kilikien und Pisidien (Süd Türkei). Der Forschungsstand und eine Auswahl von Fundobjekten aus den örtlichen Museen (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
Laflı 2005a Laflı, E., "Spätantik-frühbyzantinischen Tonunguentarien aus Seleukia Sidera in Pisidien (Südwesttürkei)", Proceedings of the First InternationalConference on LateRomanCoarseWares,CookingWares and Amphorae in the Mediterranean: Archaelogy and Archaeometry (Barcelona, 14-16 March 2002), BAR International Series 1340, 667-679.
Laflı 2005b Laflı, E., "Erster Vorläufiger Bericht Über Die Römisch-Kaiserzeitlichen und Spätantik-Frühbyzantinischen Tonunguentarien", AST 21/2, 175-188.
Lapp 1961 Lapp, P.W., Palestinian Ceramic Chronology 200 B.C.-A.D. 70, New Haven: American Schools of Oriental Research.
Lemaitre v.d. 2013 Lemaitre, S. - S.Y. Waksman - M.C. Arqué - E. Pellegrino - C. Rocheron - B. Yener-Marksteiner, "Identité régionale et spécificités locales en Lycie antique: l'apport des céramiques culinaires" Ed. P. Brun, L. Cavalier, K. Konuk, F. Prost. Euploia, La Lycie et La Carie Antiques. Dynamiques des Territoires, Echanges et Identités, Bordeaux, 2013, 189-461.
Le Roy 2001-2002 Le Roy, C., "La Nécropole du Létoon de Kanthos", Güneybatı Anadolu'da Mezar Tipleri ve Ölü Kültü (Ed. H. İşkan - F. Işık) Uluslararası Kolokyum, Antalya, 4-8 Ekim 1999, Lykia VI, 247-260.
Mader 1998 Mader, I., "Keramik der Feldforschungen auf dem Gebiet von Kyaneai Teil II: Die Funde aus der Jahren 1993/94", Lykische Studien 4, Asia MS 29.
Marksteiner 2006 Marksteiner, T., "Andriake Yüzey Araştırması 2004 Yılı Çalışmaları", ANMED 4, 71-74.
Marksteiner 2008 Marksteiner, T., "Bericht zu den arbeiten in Andriake im Jahr 2006", AST 25/3, 205-216.
Marksteiner - Marsteiner 2009 Marksteiner, T. - B. Marksteiner, "Die Grabungen in Sondage 30/36/ 37 in der Weststadt von Limyra: Der archaologische Befund und die Keramik", Jahreshefte des Österreichischen Archaologischen Institutes in Wien, Band 78/2009, 221-252.
Meriç 2002 Meriç, R., Späthellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde aus einem Schachtbrunnen am staatsmarkt in Ephessos, FiE IX/3, Wien.
Metaxas 2005 Metaxas, S., "Frühbyzantinische Ampullen und Amphoriskoi aus Ephessos", F. Krinzinger (Ed.), Spaentantike und mittelalterliche Keramik aus Ephesos (Archaeologische Forschungen 13), Wien, 67-123.
Mitsoupoulos-Leon 1991 Mitsoupoulos-Leon, V., Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleifunde. 1. Teil: Keramik hellenistischer und römischer Zeit, FiE IX 2/2, Wien.
Ötüken 2005 Ötüken, S.Y., "2002 Yılı Demre- Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı", Adalya VIII, 263-285.
Ötüken 2006 Ötüken, Y., "Myra-Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Mimari Değerlendirmeler", III. Uluslararası Likya Sempozyumu (Ed. K. Dörtlük - B. Varkıvanç - T. Kahya - J. des Courtils - M. Doğan Alparslan - R. Boyraz), 523-536.
Özdemir 2009 Özdemir, B., Patara Roma Dönemi Günlük Kullanım Seramikleri, (Akdeniz Üniversitesi Yayınlanmamış Y.L. Tezi), Antalya.
Özdilek 2015 Özdilek, B. "Andriake Sinagogu'ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış", Cedrus III, 89-117.
Özgen - Öztürk - Mellink 1996 Özgen, I. - J. Öztürk - M. J. Mellink, The Lydian Treasure, İstanbul.
Özhanlı - Şen 2007 Özhanlı, M. - Z. Şen, "Side'den Geç Roma Unguentariumları", Ege Üniversitesi Arkeoloji Dergisi X, 141-155.
Özhanlı - Fırat 2011 Özhanlı, M. - M. Fırat, "Side Unguentariumları Işığında Dinin Kapların KullanımAlanları Üzerindeki Etkileri", SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 23, 7-30.
Öztürk 2011 Öztürk, H.S., "Yazıtlar Işığında Myra ve Çevresi Antik Çağ Tarihi", Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi (Ed. N. Çevik), 295-303.
Özüdoğru - Dündar 2007 Özüdoğru, Ş. - E. Dündar, "Kibyra Geç Roma-Erken Doğu Roma Dönemi Mühürlü Unguentariumları, OLBA XV, 145-170.
Pellegrino 2007 Pellegrino, E., "Les Céramiques de la maison du nord-est de l'acropole lycienne de Xanthos. Un ensemble orginal de la fin du Vie-début du VIIe s. apr. J-C. LRCW2, 659-669.
Pfuhl - Möbius 1977 Pfuhl, E. - H. Möbius, Die östgriechischen Grabreliefs, Mainz: Phillipp von Zabern.
Rautman 1995 Rautman, M.L., "Two Late Roman Wells at Sardis", The Annual of the American Schools of Oriental Research 53, 37-84.
Ricci 2007 Ricci, M., "Elaiussa Sebaste: context, production & commerce", "Die spätantike und frühbyzantinische Keramik aus Patara", Byzas 7, İstanbul, 169-180.
Riley 1979 Riley, J., "The Pottery From the First Session of Excavation in the Caesarea Hippodrome", BASOR 218, 25-63.
Robinson 1959 Robinson, H.S., Pottery of the Roman Period, The Athenian Agora V.
Rocheron - Blanco 2014 Rocheron, C. - T. Blanco, "Les céramiques Communes de la fin de l'Antiquité a Xanthos. Continuité ou Innovation? LRCW4, 214, 685-692.
Rotroff 1997 Rotroff, S.I., The Athenian Agora XXIX, Hellenistic Pottery: Athenian and Imported Wheelmade Tableware, Princeton.
Rotroff 2006 Rotroff, S.I., The Athenian Agora XXXIII, Hellenistic Pottery: The Plain Wares, Princeton.
Rückert 2000 Rückert, B., "Keramik der Kampagne 1995", Lykische Studien 5, Asia MS 41, Bonn, 95-136.
Rückert 2007 Rückert, B., "Keramik aus den Sondagen 9, 30 und 31 in Limyra", bkz.: S. Lemaitre (Ed.), Céramiques Antiques en Lycie (VIIe S.p.C). Les Produits et les Marches. Actes de la Table-Ronde de Poitiers 21- 22 Mars 2003, Etudes 16, 24-76.
Saraçoğlu 2011 Saraçoğlu, A., "Hellenistic and Roman Unguentaria From the Necropolis of Tralleis" Anadolu/Anatolia 37, 1-42.
Sparkes 1962 Sparkes, B.A., "The Greek Kitchen Addenda", Journal of Hellenic Studies 62, 121-137.
Sparkes - Talcott 1970 Sparkes, B.A. - L. Talcott, Black and Plain Pottery of the 6th, 5th, and 4th Centuries B.C., The Athenian Agora XII, Princeton.
Schmaltz 1991 Schmaltz, B., "Kaunos 1988-1991", 18 Archäologischer Anzeiger, 5-232.
Smetana-Scherrer 1982 Smetana-Scherrer, R., Spätklassische und hellenistische Keramik, Alt-Ägina II, 1, Mainz.
Smith 1870 Smith, W., Dictionary of Greek and Roman Antiquities, Londra. Şimşek 2007 Şimşek, C., "Laodikeia'da Bulunan Ampullalar", Olba XV, 1-29.
Şimşek - Duman 2007 Şimşek, C. - B. Duman, "Laodikeia'da Bulunan Geç Antik Çağ Unguentariumları" Adalya X, 287-307.
Şimşek 2015 Şimşek, C., Laodikeia Kilisei Lykos Vadisi'nde Hıristiyanlık, Denizli. Takmer 2006 Takmer, B., Lex Portorii Provinciae Lyciae: Likya Eyaletleri Gümrük Yasası (Akdeniz Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi), Antalya.
Tekinalp 2000 Tekinalp, T.M., Geç Antik Dönem Sonrasında ve Ortaçağ'da (MS 4- 14. yy) Andriake Kenti (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara).
Thompson 1934 Thompson, H.A., "Two Centuries of Hellenistic Pottery", Hesperia 3/4, 311-480.
Tulay 1992 Tulay, A.S., "Aphrodisias Müzesi Bahçesi Kurtarma Kazısı-1990", Müze Kurtarma Kazıları Semineri II, 165.
Türker 2004 Türker, A.Ç., Demre-Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarında (1989- 2000) Ortaya Çıkarılan Bizans Dönemi Sırsız Seramikleri, (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora tezi) Ankara.
Türker 2005 Türker, A.Ç., "Myra'da Aziz Nikolaos'un Yağ Kültüyle İlişkili Seramik Kaplar, Adalya VIII, 311-328.
Türker 2009 Türker, A.Ç., Demre-Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Seramikleri, Adalya Ekyayın Dizisi 8, İstanbul.
Uygun 2014 Uygun, Ç., "Kronos Tapınağı 2010-2012 Kazı Çalışmaları", Ed. A. Özfırat - N. Coşkun, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Kazı ve Araştırmaları, Hatay.
Ünlütürk 2011 Ünlütürk, B., Patara Yerel Üretim Seramiklerinin Analiz ve Ayağa Kaldırma Çalışması (Akdeniz Üniversitesi Y.L. Tezi), Antalya. Ürkmez - Dündar 2014
Ürkmez, Ö. - E. Dündar, "Remarks on the Possses of the Perfumed Oils, Ointments, and Its Containers in the Cult of Dead from the Fourth Century BC to the Second Century Ad: In the light of the Necropoleis of Kyme, Colophon" Ed. A. D'Ascoli. Thematic issue: Consumption of perfumed oil in the ancient Mediterranean and Near East. Journal of Intercultural and Interdisciphinary Archaeology, No. 1/2014.
Vapur 2001 Vapur, Ö., Magnesia Ad Maeandrum Gymnasion'u Roma Dönemi Seramikleri (Ankara Üniversitesi Yayınlanmamış Y.L. Tezi), Ankara.
Vroom 1998 Vroom, J., "The Late Roman - Early Byzantine Finds from the Excavations at the Eastern City of Limyra", bk. J. Borchardt, "Bericht der Grabungskampagne in Limyra 1997", KST 20/2, 143-145.
Vroom 2003 Vroom, J., "Limyra in Lycia: Byzantine/ Umayyad Pottery finds from Excavations in the Eastern Part of the City. bkz.: S. Lemaitre (Ed.), Céramiques Antiques en Lycie (VIIe S.p.C). Les Produits et les Marches. Actes de la Table-Ronde de Poitiers 21-22 Mars 2003, Etudes 16, 261-292.
Westholm 1956 Westholm, A., The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus, The Swedish Cyprus Expedition 4.3, Stockholm.
Wiegand - Schrader 1904 Wiegand, Th. - H. Schrader, Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen in den Jahren 1895-1898, Berlin.
Williams 1989 Williams, C., Anemurium; The Roman and Early Byzantine Pottery, Subsidia Mediaevalia 16, Toronto.
Wintermeyer 2004 Wintermeyer, U., Die hellenistische und frühkaiserzeitliche Gebrauchskeramik. Auf Grundlage der stratifizierten Fundkeramik aus dem Bereich der Heiligen Stra?e, Didyma 3/2, Oxford University Press.
Zoroğlu 1986 Zoroğlu, L., "Kelenderis Mezar Buluntuları", Anadolu Araştırmaları X, 445-467.
Zoroğlu 2004 "Hellenistic Pottery from Kelenderis", E Epistemonike Synanthese Gia ten Ellenistike Keramike, Praktika 2004, 299-310.