ATATÜRK DÖNEMİ EĞİTİM POLİTİKALARINDA KÜLTÜRÜN YERİ VE ÖNEMİ

Kültür okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinden mana çıkarmak, uyanık davranmak, düşünmek, zekâyı eğitmektir diyen Atatürk, Türk eğitimine ve kültürüne çok ehemmiyet vermiş bir liderdir. Zira bir toplumda bütünleşme ve birlikteliği sağlayan en temel unsur olarak kültür, uygarlık yolunda gelişmeyi de sağlayacak düşünce biçimidir. Bu özelliklerini dil, tarih, yazı, resim, müzik gibi araçlar yardımıyla somut hale getiren kültürün en önemli aktarıcısı ise eğitimdir. Diğer taraftan Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür derken ve bu uğurda sürekli bir çalışmayı kendisine görev edinirken hedeflediği, toplumsal birlikteliği ve medeniyet yolunda ilerlemeyi temin edebilmektir. Dolayısıyla bu makalede O’nun yukarıda kısaca ifade edilen yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Öncelikli olarak konu bütünlüğünü sağlamak adına Osmanlı Devleti’nden gelen eğitim sistemine kısa bir giriş yapıldıktan sonra Atatürk’ün eğitim anlayışına, eğitime verdiği öneme değinilerek, kültürle eğitim arasındaki ilişki incelenmeye gayret edilmiştir. Akabinde ise kültürü oluşturan başlıca unsurlar olan tarih, dil ve güzel sanatlar alanında yapılan çalışmalar, inkılâplar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Atatürk, kültür, eğitim, Cumhuriyet, eğitim

THE PLACE AND IMPORTANCE OF CULTURE IN ATATURK’S EDUCATION POLICIES

Atatürk is a leader who has given importance to Turkish education and culture. Culture, as a fundamental element that provides integration and cohesion in a society, is the way of thinking that will enable the development of civilization. Education that makes these properties concrete with the help of instruments such as language, history, writing, painting and music is the most important transmitter of culture. On the other hand Mustafa Kemal Ataturk said that the foundation of the Republic of Turkey is culture and he has a duty of continuous work for this cause. Its aim is to ensure social cohesion and progress towards civilization. Therefore, in this article, it is tried to reveal the aspects of the above mentioned briefly. In order to ensure the integrity of the subject, after a brief introduction to the education system from the Ottoman Empire we tried to examine the relationship between education and culture by referring to Atatürk's understanding of education and the importance it attaches to education. Subsequently, the studies on the history, language and fine arts, which are the main factors that constitute the culture, are tried to be revealed.

Keywords:

Ataturk, Republic, culture, education,

PDF

___

AKÇURA, Yusuf. (1986). “Birinci Türk Tarih Kongresi”. Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, 11, 25-28.AKYÜZ, Yahya. (1992). “Atatürk’ün Eğitim Düşüncesinin Kökenleri”. Atatürk Araştırma Merkezi (ATAM), VIII (23), 233-239.AKYÜZ, Yahya. (1987). “Atatürk’ün Türk Eğitim Tarihindeki Yeri”. ATAM, IV (10), 71-89.AKYÜZ, Yahya. (2001). Türk Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.ARIKAN, Zeki. (1999). “Halkevlerinin Kuruluşu ve Tarihsel İşlevi”. Atatürk Yolu, 6 (23), 261-281.ASLAN, Ensar. (1989). Atatürkçü Düşünce Sisteminde Türk Eğitimi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Yayınları.Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri(Bugünkü Dille), (Hzl.: Ali Sevim vd.), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2006.AZCAN, İbrahim. (2003). Türk Modernleşmesi Sürecinde Trabzon Halkevi (1932-1951. Trabzon: Serander Yayınları.BAYKAL, Bekir Sıtkı. (1971). “Atatürk ve Tarih”. Belleten, XXXV (140), 531-540.ÇELİK, Ahmet. (2014). “Eğitim Alanında Yapılan İnkılâpların Sosyal ve Kültürel Değişime Etkisi”. Turkish Studies, 9 (4), 287-301.DADAŞOV, Tevfik Paşaoğlu. (1998). “Atatürk ve Kültür”. Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu (3-6 Ekim 1995), C. 1, Ankara: ATAM Yayınları, 437-447.DAĞLI Nuran ve AKTÜRK, Belma. (1988). Hükümetler ve Programları 1920-1960. C. 1, Ankara: TBMM Basımevi.DOĞRAMACI, İhsan. (1985). “Atatürk ve Eğitim”. ATAM, I (3), 653-669.EŞREF, Ruşen. (1933). “T.D.T.C. Nasıl Kuruldu?”. Ülkü, 2 (8), s. 81-97.GENÇAYDIN, Zafer. (1990). “Güzel Sanatlarla İlgili Kültür Politikası ve Sanat Eğitimi”. 2. Milli Kültür Şurası Bildirileri(5-8 Aralık 1989), C. 1, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, s. 151-154.GÖK, Hacı Veli. (2011). Atatürk ve İnönü Dönemi Kültür Politikaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.GÖKBİLGİN, Tayyip. (1972). “Türk Toplumunda Bir Kültür Devrimi Olarak Devrimcilik”. Atatürk Önderliğinde Kültür Devrimi, Ankara: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, 7-12. GÖKÇE, Gündüz. (1990). “Sanat Kurumlarının Oluşmasında Atatürk’ün Rolü”. ATAM, VI (18), s. 707-713. GÖKER, Muzaffer. (1938). “Tarih Kurumunun İlmi ve İdari Faaliyeti”. Belleten, 2 (5-6), 13-17.İNAN, Afet. (1981). Atatürk’ten Mektuplar. Ankara: TTK Basımevi.İNAN, Afet. (1972). “Türk Kadın Haklarının Tanınmasının Kültür Devrimindeki Önemi”. Atatürk Önderliğinde Kültür Devrimi, Ankara: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, s. 112-114.İZGİ, Özkan. (1998). “Atatürk’ün Eğitim Politikası ve Yabancı Okullar Sorunu”. Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu(3-6 Ekim 1995), C. 1, Ankara: ATAM Yayınları, 559-565,KAFESOĞLU, İbrahim. (1983). Türk Milli Kültürü, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.KAFESOĞLU, İbrahim. (1986). “Milli Tarih Şuuru”. Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, 12, 27-28.KANTARCIOĞLU, Selçuk. (1988). Türkiye Cumhuriyeti Hükümet Programlarında Kültür. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. KANTARCIOĞLU, Sevim. (1983). “Çağdaş Kültür ve Medeniyet Kavramları Işığında Atatürk’ün Kültür Anlayışı”. Milli Kültür, 40, 4-8.KAPTAN, Saim. (1982). “Atatürk ve Eğitim”. Atatürk ve Kültür Atatürk ve Türk Kültürünün Unsurları, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, s. 121-128.KARAGÖZOĞLU, Galip. (1985). “Atatürk’ün Eğitim Savaşı”. ATAM, II (4), 193-213.KARAL, Enver Z. (1998). Atatürk’ten Düşünceler. Ankara: ODTÜ Yayınları. KAYNAR, Reşat. (1986). “Atatürk’ün Kültür ve Eğitim Anlayışı”. ATAM, II (6), 579-583.KOCATÜRK, Utkan. (1987). “Atatürk’ün Tarih Tezi: Bir Uygarlık Beşiği Olarak Ortaasya”. ATAM, 3 (9), 503-507.KODAMAN, Bayram. (1982). “Atatürk’ün Eğitim Politikası”. Milli Kültür, 35, 7-9. KORKMAZ, Zeynep. (1982). “Atatürk’ün “Türkiye Cumhuriyetinin Temeli Kültürdür” Sözünün Üzerinde Kısa Bir Değerlendirme”. Milli Kültür, 36, 4-5.KORKMAZ, Zeynep. (1999). “Atatürk ve Yazı İnkılabı Üzerine”. Erdem, II (31), 171-177.NUTKU, Özdemir. (1983). “Cumhuriyet Tiyatrosu”. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.9, İstanbul: İletişim Yayınları, 2511-2530.OĞUZKAN, Turhan. (1983). “Atatürkçü Eğitim Politikası ve Milli Eğitim”. Atatürkçülük (İkinci Kitap), Atatürk ve Atatürkçülüğe İlişkin Makaleler, Ankara: Genel Kurmay Basımevi, 115-129.OKUR, Mehmet. (2005). “Milli Mücadele ve Cumhuriyetin İlk Yıllarında Milli ve Modern Bir Eğitim Oluşturma Çabaları”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 199-217.OLGUN, Yusuf. (1990). “Dil İnkılabı (12 Temmuz 1932)’na Bakış”. Milli Kültür, 78, 26-29.ÖNBERK, Nevin. (1982). “Cumhuriyet Devrinde Edebiyat”. Atatürk ve Kültür Atatürk ve Türk Kültürünün Unsurları, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, s. 87-96.ÖNDER, Mehmet. (1981). “Atatürk ve Müzeler”. Milli Kültür, 6, 7-8. ÖNK, Murat. (2015). “Atatürk Dönemi Eğitim Sistemi Gelişmelere Bir Bakış”. The Journal of Academic Social Science Studies, 37, 511-530.ÖZBALCI, Mustafa. (1986). “Atatürk ve Milli Kültür”. Türk Kültürü, 283, 667-681.ÖZÇELİK, İsmail. (1999). “Atatürk, Cumhuriyet ve Tarih Şuuru”. Erdem, 2 (31), 179-195.PARMAKSIZOĞLU, İsmet. (1981). “Yazı İnkılabına Dair”. Milli Kültür, 9, 3-4.Resmi Gazete, 3 Teşrin-i Sani 1928, 1030, Hakimiyet-i Milliye Matbaası.SAFFET, Mehmet. (1933). “Kültür İnkılabımız”. Ülkü, 1 (5), 351-354.SARAY, Mehmet. (1998). “Atatürk ve Türk Dünyasında Dil ve Kültür Birliği”. Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu(3-6 Ekim 1995), C. 1, Ankara: ATAM Yayınları, 291-295.SÜSLÜ, Azmi. (1998). “Türk Tarihçiliği ve Atatürk”. Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu(3-6 Ekim 1995), C. 1, s. 323-348, Ankara: ATAM Yayınları.ŞENALP, Leman. (1991). “Atatürk Dönemi Eğitim Sisteminde Kütüphanenin Yeri”. ATAM, VII (21), 507-518.TEMİR, Ahmet. (1976). “Türk Dil İnkılabı Üzerine Düşünceler”. Türk Kültürü, 165, 1-15.TEZCAN, Mahmut. (1989). “Atatürk’ün Eğitim Anlayışı”. ATAM, V (16), s. 557-558.TURHAN, Mümtaz. (1997). Kültür Değişmeleri Sosyal Psikolojik Bakımından Bir Tetkik, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları. “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Türkçe Kanun Teklifi”. Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Kasım-Aralık 1985, 9-10, 32-36.Türkiye Büyük Millet Meclisi(TBMM) Zabıt Ceridesi. (1969), Devre 1, C. 1, Ankara: TBMM Matbaası. TBMM Zabıt Ceridesi, (1970), Devre 2, C. 7, Ankara: TBMM Matbaası.Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II. (2006). Ankara: ATAM Yayınları.