ÖZ Türkler, İslamiyet’i kabul ettikten sonra, İslam dinine ve onun peygamberi Hz. Muhammed’e bağlılıklarını göstermek için pek çok naat ve mevlit kaleme almışlardır. Edebiyatımızda Hz. Muhammed ile ilgili naat ve mevlidin dışında, onun hayatıyla ilgili pek çok unsura yer verilmiştir. Bu unsurlardan biri de Hz. Peygamberin ölüm yaşıyla ilgili değerlendirmelerdir. Bilindiği gibi Hz. Muhammed, miladi takvime göre altmış bir (61), hicri takvime göre de altmış üç (63) yaşında vefat etmiştir. Altmış üç (63) yaşa Hz. Muhammed’in ölüm yaşı olması dolayısıyla yüklenen özel anlamı ilk olarak Müslüman Türk mutasavvıfı Hoca Ahmet Yesevi’de görmekteyiz. Hoca Ahmet Yesevi, Hz. Muhammed’e bağlılığının bir sonucu olarak altmış üç yaşına girdikten sonra tekkesinin bir tarafına bir çilehane yaptırarak oraya çekilmiş ve vefatına kadar orada yaşamıştır. Hoca Ahmet Yesevi’nin Hz. Muhammed’e olan bağlılığını ifade eden bu davranış Türkmenler üzerinde etkili olmuş ve onların kültürlerinde altmış üç yaş toyu denilen bir merasime dönüşmüştür. Çalışmamızın esasını, Hz. Peygamberin altmış üç yaşında vefatına dair Türk Dünyasında, özellikle de Türkmenistan’da yapılan anma töreni ve bu törenin bazı edebiyat eserlerindeki yansımaları oluşturmaktadır. Makalemizin ilk bölümünde, Hz. Peygamberin ölüm yaşıyla ilgili olarak büyük Türk mutasavvıfı Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatı hakkında kısaca bilgi verilmiş, ardından Hoca Ahmet Yesevi’nin altmış üç yaş ile ilgili hikmetlerine yer verilmiştir. Makalenin ik- inci bölümünde sadece Türkmenlere özgü olan altmış üç yaş töreninin yapılışı; konuyla ilgili kaleme alınan bilimsel çalışmalarla, kaynak kişilerle ve çağdaş Türkmen yazarı Berdinazar Hudaynazarov’un Karaçage’nin Oğulları (Karakum’un Çocukları) romanıyla ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Amacımız yalnızca Türkmenlere has olan altmış üç törenini, tüm Türk Dünyasına tanıtmak ve Hz. Mu- hammed ile ilgili yapılan bu ritüel vasıtasıyla dini ve kültürel değerlerin genç kuşaklara aktarılmasını sağlamaktır. Anahtar Kelimeler

After acceptance of Islam, Turks, in order to address their loyalty, had indited lots of poems and mawlids praising prophet Mohammad and Islam. In Turkish literature, beyond poems and mawlids praising prophet Mohammad, there are also lots of pieces about his life. One aspect of such pieces is interpretations about prophet Mohammad’s age at exit, which is sixtythree (63). As known, prophet Mohammad had died at age of sixtyone (61) in terms of the Gregorian calendar, which is sixtythree (63) with respect to the Hegira calendar. We initially observe the special meaning for 63 year old in Ahmet Yesevi’s life, a Turkish Sufi (Muslim Mystic), as 63 year old is the death age of Hz. Muhammed’s. As a result of his adherence to Hz. Muhammed when he reached 63 year old, Hoca Ahmet Yesevi built an underground cell in the yard of his dervish lodge and lived there till his death. This attitude, which shows his loyalty towards Hz. Muhammed, has had influences on Turkomans and become a ceremony called as 63 year old ‘’toy’’. The core of this study includes commemorative ceremonies regarding death of prophet Mohammad at the age of sixtythree, which being performed through Turkic communities, especially in Turkmenistan, and reflections of these in literary works. In first chapter, a brief informa- tion about life of a leading figure of Sufism, Hodja Ahmad Yasavi will be given. Then, wisdoms of Hodja Ahmad Yasavi about “sixtythird age” will be addressed in details. In second chapter, performance of “sixtythird age” ceremony which is endemic to Turkomans will be explained in parallel with scientific papers about this spesific topic and novel of a Turkoman writer, Berdinazar Hudaynazarov, namely “Sons of Karakum”. Aim of this study is to introduce this Turkoman endemic ceremony to all Turkic communities and to help transferring of religious and cultural values to next generations using this specific ceremony regarding death of prophet Mohammad.