Rekabetin sözlü ve yazılı kültür ürünlerine yansımasındaki temel paradigmalar

Sözlü kültür ürünlerinin kurguları itibarıyla klasik bir form taşıdıkları ve bu formun dı şına çıkamadıkları yapısal teori savunucularınca ortaya konmuştur. Ancak türlerin doğuşunun ve sabitliliğinin nedenleri henüz kesin olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Bu çalışma, sözlü anlatılardaki bu süreci ve süreçteki rekabete/çatışmaya dayalı yapının kökenlerini çözümlemeye yöneliktir. Çalışmada, sözlü kültür ürünlerinin oluşum ve kalıplaşmalarının nedenlerine eri şebilmek için insanoğlunun yaşam mücadelesi, bu mücadelede içerisindeki kültür edinimi ve edindiği kültürü aktarıma yönelik tarihsel verileri değerlendirmek gerekmektedir. Makalede, bu gereklilikle hareket edilmiş ve tarihsel süreçte insanoğlunun kültür ve medeniyet edinimine ilişkin farklı yaklaşımlardan yararlanılmıştır. Türler arasındaki ilişki, özellikle çatışma öğesi merkezinde ele alınarak tarihsel sürecin getirdiği öğelere bağlı biçimde ortaya çıkan sözlü ve yazılı kültür ürünleri içerdikleri çatışma öğesi doğrultusunda irdelenmişlerdir. İncelemelerde sözlü ve yazılı kültür ürünlerinin, formları doğrultusunda bir çatışma üzerine kuruldukları gö rülmüştür. Bu yapılanmanın arka planındaki temel etkenin her dönem varlığını koruyan yaşam savaşımı olduğu belirlenmiş, dolayısıyla türlerinde bu yapılanmadan kaçınılmaz şekilde etkilen diği ortaya konulmuştur.

Basic paradigms on the reflection of rivalry upon oral and written cultural works

It was uncovered by the advocators of structuralist theory that oral cultural works has the classic characteristics and these works can’t go out of their forms. Moreover, the reasons of the birth of species and their stableness were not explained completely. This work refers to solve the roots of this rivalry structure in this process and the process of oral narrations. In this work the struggle of human being to reach the reasons of creation and becoming stereotyped of oral cultural works, and the acquisition of culture in this struggle and evaluating the historical data that was acquired through the cultural process were regarded as the issue points; and different approaches the human being’s acquisition of culture and civilization, were used. The relationship among the species was handled especially by the center of rivalry unit; and oral and written cul tural works, which were flourished with the units of historical process, were discussed through the rivalry units that they included. In researches, it was witnessed that oral and written cultu ral works were founded upon a clash in the direction of their forms. The main factor in the back ground of this structuring was detected as the struggle of life which preserves its core for all the time; therefore, it was proved that they were being affected from this structuring in their species.

___

  • Aksan, Doğan. Her Yönüyle Dil Ana Çiz gileriyle Dilbilim, Ankara: TDK Yay. 1995.
  • Braidwood, Robert J. Tarih Öncesi İn san, (Çev. Mark Glazer, Duygu Arısan Gü nay), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1995.
  • Campbell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, (Çev. Sabri Gürses), İstanbul: Ka balcı Yay. 2000.
  • Delice, Aslan. Hukukun Antropolojik Kaynakları, İlkel Toplumlarda Toplumsal Çatışma ve Çatışmanın Çözülmesinde İlkel Hukuk, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstan bul: İstanbul Üniv. 2004.
  • Dıakov V; S.Kovalev. İlkçağ Tarihi, (Çev. Özdemir İnce), Ankara: V Yayınları, 1987.
  • Ergin, Muharrem. Dede Korkut Kitabı, Ankara: TTK Yay. 1989.
  • Hançerlioğlu, Orhan. Düşünce Tarihi, Remzi Kitabevi, 1995.
  • Hobsbawm, Eric. Haydutlar (Çev. Fat ma Taşkent). İstanbul: Logos Yayıncılık, 1990.
  • İnan, Abdülkadir. Tarihte ve Bugün Şa manizm Materyaller ve Araştırmalar, Anka ra: T.T.K. Yayınları, 2000.
  • Kozanoğlu, M.Tahsin. Yunan Mitolojisi, İstanbul: Düşünen Adam Yayınları, 1994.
  • Malinowsy, B. İlkel Toplum, (Çev. Hü sen Portakal) Ankara: Öteki Yayınevi, 1999.
  • Propp, Vladimir. Masalın Biçimbilimi, (Çev: Mehmet Rıfat, Sema Rıfat), İstanbul: Bilim/Felsefe/ Sanat Yayınları, 1985.
  • Şenel, Alaaddin. Siyasal Düşünceler Ta rihi, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2004. Teber, Serol. Davranışlarımızın Kökeni, İstanbul: Say Yayınları, 2001.
  • Yıldırım, Dursun. “Türk Kahramanlık Destanları” Türk Bitiği, Ankara: Akçağ Yay. 1998.
  • http://www.eminsert.org/danmanlk/896- htiyaclar-hiyerarisi-ve-davran. pdf08.06.2010.10.00, Maslow, Abraham H. Motivation and Personality, New York, 1987.