Hangisini seçerdiniz:Er samır mı, Orpheus mu?

Dünya mitolojileri içinde en çok bilineni ve çeşitli yönleriyle üzerinde en fazla çalışılmış olanı, şüphesiz Yunan mitolojisidir. Mitolojiler arasında müşterekliklerin olması da doğaldır. Bu doğallık, karşılaştırmalı mitoloji çalışmalarının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu makalede, Yu nan mitolojisine ait Orpheus ve Eurydike mitiyle Altay Türklerine ait Er Samır destanının erkek kahramanlarının eşlerine duydukları sevgi uğruna verdikleri mücadelenin karşılaştırılması ya pılmıştır. Bu karşılaştırma yapılırken eşlerin (Eurydike ve Altın Tana) yeraltıyla temas sebeple ri, Orpheus ve Er Samır’ın eşlerini kurtarmak için yeraltına inmeleri, karşılaştıkları engeller ve bu engelleri nasıl aştıkları, dönüş yolculukları, kişisel yöntem ve tavırları üzerinde durulmuştur. Er Samır destanının metnini Orpheus ve Eurydike mitinden ayıran unsurlardan biri, bu destan da eşin yanında erkek kardeş in de olmasıdır. Yapılan karşılaştırma sonucunda, Orpheus ve Er-Samır’ın amaçlarının aynı olmasına rağmen yeraltına yaptıkları yolculuklar sırasında farklı yöntemleri kullandıkları ve farklı sonuçlara ulaştıkları tespit edilmiştir. Orpheus’un mücadelesi bireysel olarak görülmekle birlikte, Er-Samır’ın mücadelesi bireysel başlayıp toplumsal bir fay daya (eşiyle birlikte yeraltındaki bazı insanları da kurtarması ve Erlik’i cezalandırması) dönüş mesi açısından dikkate değerdir. Belirtilen hususlar doğrultusunda makalede farklı mitolojilere ait erkek kahramanların, eşlerine duydukları sevgi uğruna verdikleri mücadelenin kesişen ve ayrışan yönleri üzerinde durulacaktır.

Which one would you choose: Er Samır or Orpheus?

Among the most well-known and most-researched in a variety of aspects throughout the world is no doubt that of Greek mythology. It is natural that there are common characteristics among the mythologies in the world. This naturalness has paved the way for comparative mytho logy studies. This study sets out to compare the struggle for the sake of love the male heroes have for their wives in Orpheus and Eurydice of Greek mythology and Er Samır legend of Altai mytho logy. While the comparison is made, the main focus is on the reasons why the spouses (Eurydice and Altın Tana) were in contact with underground, the underground journey of Orpheus and Er Samır to save their spouses, the obstacles they had and how they overcame these obstacles, their return, personal methods and manners. One of the elements that distinguishes the legend of Er Samır from Orpheus and Eurydice myth is the male brother attending the wife. As a result of the comparison, though the objective of Orpheus and Er-Samır is the same, they employed different methods during the journey to underground and reached different consequences. While the struggle of Orpheus was an individual one, the struggle of Er Samır is worth noticing in that the struggle started as an individual one and turned into a social good (saving some other people along with the wife and punishing Erlik). The paper dwells on the concurrent and different as pects of the struggle for the male characters have for their wives in the two different mythologies.

___

  • Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlar da Dinler ve Mitolojiler Sözlüğü (yöneten: Yves Bonnefoy) 2 cilt, (Türkçe baskıyı yayına haz. Levent Yılmaz), İstanbul: Dost Yayınevi, 2000.
  • Campbell, Joseph-Moyers, Bill. Mitolo jinin Gücü. (Çev. Zeynep Yarman), İstanbul: MediaCat Kitapları, 2009.
  • Campbell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (çev. Sabri Gürses), İstanbul: ka balcı Yayınevi, 2010.
  • Dilek, İbrahim. Altay Destanları I. An kara: TDK yayınları, 2002.
  • Estın, Colette-Laporte, Helen, Yunan ve Roma Mitolojisi. (çev. Musa Eran), Ankara, Tübitak Popüler bilim Kitapları, 2010.
  • Grene, Liz ve Sharman-Burke, Juliet. İçimizdeki Mitoloji. (çev. Rita Urgan), İstan bul: MB yayınları, 2008.
  • Grimal, Pierre. Mitoloji Sözlüğü, Yunan ve Roma. (çev. Sevgi Tamgüç), İstanbul: Sos yal yayınları, 1997.
  • Hamilton, Edith, Mitologya. (çev. Ülkü Tamer) İstanbul: Varlık yayınları, 2009.
  • İşler, Ertuğrul. Andre Gid’i Mitlerle Okumak. Ankara: Anı yayınları, 2004.
  • Necatigil, Behçet. Mitologya Sözlüğü. İs tanbul: Sel yayıncılık, 2006.
  • Vergilius, Bucolica’lar, Georgica’lar Bü tün Eserleri I. (Çev. Türkân Uzel), Ankara, Öteki Yayınları, 1998.