EFLÂTUN CEM GÜNEY'İN ‘DEDE KORKUT MASALLARI'NA METİNLER ARASI BİR YAKLAŞIM: ‘KAN TURALI' ÖRNEĞİ

Eflâtun Cem Güney’in çalışmaları arasında “Dede Korkut Masalları”nın ayrı bir önemi vardır. 1958’de yayımlanan kitapta yer alan yedi metin; “Boğaç Han”, “Salur Kazan’ın Oğlu”, “Kanturalı”, “Bey Böğrek”, “Tepegöz”, “Deli Dumrul” ve “Oğuz Efsanesi” adlarıyla sıralanmaktadır. Eflâtun Cem Güney, bu kitabıyla “dünya çocuk edebiyatının en mükemmelini yazan masalcı” seçilmiş ve Danimarkalı ma- salcı Hans Christian Andersen adına kurulan Hans Christian Andersen Medal Kurumu tarafından ikinci kez ödüllendirilmiştir. 1956’da aldığı ilk madalyadan sonra 1960’ta ikinci kez ödüllendirilen Eflâtun Cem Güney’in dünyaca tanınan bir masal yazarı olmasında ve “masal babası” olarak adlan- dırılmasında bu kitabın yeri ve önemi büyüktür. Türk çocuklarının sahip olduğu kültür mirasından kopmamaları için bu kültür ürünlerinden bazılarını yeni nesillerin ilgisini çekecek bir dil ve üslupla yeniden yazan yazar, Dede Korkut kitabındaki bazı destani hikâyeleri de masal havası içinde anlatma yoluna gitmiştir. “Dede Korkut Masalları”nda yer alan yedi metinden “Oğuz Efsanesi” dışındaki altı metin, Dede Korkut hikâyelerinden yararlanarak/ uyarlanarak -Eflâtun Cem Güney tarafından- ye- niden yazılmıştır. Eflâtun Cem Güney’in “Dede Korkut Masalları”nı oluştururken Dede Korkut kita- bından nasıl yararlandığını ortaya çıkarabilmek için başvurulacak yöntemlerden biri de bu çalışmayı metinlerarası ilişkiler açısından incelemektir. Bu makalede “Kan Turalı” örneğinden hareketle, “Dede Korkut Masalları” üzerine metinlerarası ilişkiler açısından bir değerlendirme yapılacaktır.

Eflâtun Cem Güney’s Tales Of Dede Korkut: An Intertextual Approach Using The Sample Of Kan Turalı

ABSTRACT Among the works of Eflâtun Cem Güney, the Tales of Dede Korkut have particular importance. The book, published in 1956, consists of seven tales: Boğaç Han, The Son of Salur Kazan, Kanturalı, Bey Böğrek, Tepegöz, Deli Dumrul and The Tale of Oğuz. With this book, the author was chosen as “the best storyteller in the world of children’s literature”, and was awarded for the second time by the Hans Christian Andersen Medal Foundation, founded after the name of the famous Danish storyteller Hans Christian Andersen. Eflâtun Cem Güney won his first medal in 1956 and the second in 1960, becoming world famous as a writer of stories and earning the name “the father of storytelling”, and in this, the Tales of Dede Korkut is of great importance. In order to maintain the connection between children and cultural heritage, the writer, who has rewritten some of these cultural works with a new language and style to draw the interest of new generations, has preferred to narrate some of the stories in Tales of Dede Korkut in a tale style. Six out of the seven stories in the Tales of Dede Korkut – all, that is, except The Tale of Oğuz, were actually written by Eflâtun Cem Güney, in the style of Dede Korkut stories. In order to show how Eflâtun Cem Güney made use of the book Dede Korkut when writing the Tales of Dede Korkut, the work is examined in this study by one of the available methods, that is in terms of intertextual relationships. In this paper, an evaluation will be conducted on intertextual relationships in the Tales of Dede Korkut, based on the example of the story Kan Turalı. Keywords

___

KAYNAKLAR Aktulum, Kubilay. Metinlerarası İlişkiler. Anka- ra: Öteki Yay., 1999.

Aktulum, Kubilay. Folklor ve Metinlerarasılık. Konya: Çizgi Yay., 2013. Aytaç, Gürsel. Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yay., 2009. Bayrak Akyıldız, Hülya. “Tanpınar’ın Romanla- rında Metinlerarası İlişkiler”, Turkish Stu- dies, 5/ 3, 2010: 715-727. Baydar, Mustafa. Edebiyatçılarımız Ne Diyor- lar?, İstanbul, 1960. Bryer, Anthony. “Greeks and Turkmens: The Pontic Exception”. Dumbarton Oaks Papers 29, 1975: 113-148. Durbilmez, Bayram. “Efsaneden Destana: Kazakistan’da Korkut Ata ve Korkut Küyü” Millî Folklor, 8 / 60, 2003: 219-232. Ergin, Muharrem. Dede Korkut Kitabı- 1, 7. bas- kı, Ankara: TDK Yay., 2009. Güney, Eflâtun Cem. En Güzel Türk Masalları, İstanbul: Varlık Yay., 1948. Güney, Eflâtun Cem. Dede Korkut Masalları,tanbul: Doğan Kardeş Yay.,1958. Güney, Eflâtun Cem. Dede Korkut Masalları,baskı, İstanbul: Doğan Kardeş Yay., 1963. Hınçer, İhsan. “Jübilesi Dolayısıyla Eflâtun Cem Güney”, Türk Folklor Araştırmaları,(276), Temmuz, 1972: 6351-6353. Meeker, Michael E. “The Dede Korkut Ethic”.ternational Journal of Middle East Studies. 24, 1992: 395-417. Mutlu, N. Yücel, Masal Babası / Sivaslı Eflâtun Cem Güney. Ankara: Buruciye Yay., 2011. Oğuz, M. Öcal ve diğer. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar I. Ankara: Geleneksel Yay., 2006. Ong, Walter J. Sözlü ve Yazılı Kültür / Sözün Teknolojileşmesi. Çev. Sema Postacıoğlu Ba- non. İstanbul: Metis Yay., 1995. Özay, Yeliz, “Metinlerarası İlişkilerde Sözlü Ya- pıtların ve Sanatçıların Konumu Üzerine”. Millî Folklor, S. 75, 2007: 164- 173. Özay, Yeliz. “Metinlerarasılık ve Türk Halk Hikâyelerinde Anametinsel Dönüşümler”. Millî Folklor, S. 83, 2009: 6- 173. Sakallı, Cemal. “Karşılaştırmalı Yazınbilim Ku- ramları ve Yöntem Sorunu”. Karşılaştırmalı Edebiyat Araştırmaları, (Drl. Ali Osman Öz- türk), Konya: Selçuk Üniversitesi Yay. 1998: 17-44. Uyanık, Seda. “Dede Korkut Anlatmalarında Metinlerarası Söylem”. Millî Folklor, S. 83, 2009: 32. İs- 2. 14 In-