HURİYE REİS

Dede Korkut Kitabı ve Beowulf destanında yaşlılık ve yaşlanma

Bu makalede Dede Korkut Kitabı ve Beowulf destanında yaşlılığın yeri ve konumu incelenmektedir. İki ayrı toplumun kurucu destanları olan bu eserlerde, yaşlılığın toplumsal konumlanmayı etkilediği ve yeniden tamöılanma gerektirdiği görülmektedir. Yaşlanan kral veya destan kahramanı yerini genç ve kuvvetli olan savaşçılara veya oğluna bırakmak durumundadır. Öte yandan, destan kültürü aynı zamanda yaşlıyı ve yaşlılığı sosyal yapı içerisinde koruyan bir kültürdür. Yaşlılar tecrübenin verdiği bilgelik ve yol göstericilik yoluyla önemli bir yer edinirler. Dede Korkut'ta yaşlılar korunmaya muhtaç olarak konumlanırken, Dede Korkut'un şahsında ve yaşlan nedeniyle özel muamele gören anne babaların şahsında yaşlılık bilgelik ve saygınlık sembolü olarak sunulur. Beowulf ta baş kahraman Beowulf hem gençliğin güç ve becerisini, hem de yaşlılığın güçsüzlüğünü temsil eder. Hrothgar ise yaşlandığı için krallık ve halkın koruyuculuğu görevlerini bizzat savaşarak yerine getiremeyen ancak halkını korumak için gerekli yardımı sağlamaya çalışan bilge bir kraldır. Bu destanlarda görüldüğü üzere, gençliğin öncelendiği ve değerli olduğu destan kültüründe yaşlılık önlenmesi imkansız olan ve kişiyi daha pasif ve ikincil bir statüye yerleştiren bir durumdur ancak yaşın getirdiği tecrübe ve bilgelik de yeri doldurulamaz değerlerdir. Bu bağlamda destanlar toplumsal konumlanmanın yaşa bağlı olarak yeniden düzenlendiğini gösteren anlatılardır.

Aging and the aged in the Book of Dede Korkut and Beowulf

This article examines the place and the status of aging and the aged in the Book of Dede Korkut and Beowulf As social recognition and power are consequent to prowess and heroic achievements in epics aging often necessitates a radical re-positioning of the aged.Representation of the aged and aging in these epics suggests that the aged hero experiences an inevitable loss of status and power as a result of aging and is a relatively passive and weak character with a lower status in the epic world. However, epic narrative at the same time recognizes and places the old as wise people dispensing sound advice and guidance. In the Book of Dede Korkut, the old constitute a weak category needing protection, but Dede Korkut, the bard, and the aged fathers and mothers inspire respect and recognition because of their age related wisdom.In Beowulf, the epic hero Beowulf represents the physical superiority of the youth and the loss of it as a result of aging. Hrothgar is an old king who is no longer able to protect his people because of his old age but is at the same time wise and caring for the same reason. This ambivalence about aging and the aged marks the epic world where Survival and heroism are predicated upon the strong youth and where aging necessitates a social re-positioning.

PDF

___

Adil, Nevzat. "A Critical Analysis of the Theme of the Heroic Ideal in Beowulf and the Book of Dede Korkut." Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 1990.
Bagnell, Prisca von Dorotka ve Patricia Spencer Soper. Ed. Perceptions of Aging in Literature: A Cross-Cultural Study. New York: Greenwood Press, 1989.
Başgöz, ilhan. "Dede Korkut Destanında Epitetler." Milli Folklor 5: 37 (Bahar 1998): 23-35.
Burrow, J. A. The Ages of Man: A Study in Medieval Witing and Thought. Oxford: Clarendon Press, 1986.
Carruthers, Leo. "Kingship and Heroism in Beowulf. " Leo Carruthers. Ed. Heroes and Heroines in Medieval English Literature: a Festscrift Presented to Andre Crepin on the Occasion of His Sixty-Fifth Birthday. Cambridge: D. S. Brewer, 1994. 19-29.
Chadwick, Kay Nora ve Victor Zirmunsky. Oral Epics of Central Asia. Cambridge: Cambridge UP, 1969..
Classen, Albrect. "Old Age in the Middle Ages and the Renaissance: Also an Introduction". Old Age in the Middle Ages and the Renaissance: Interdisciplinary Approaches to a Neglected Topic. Ed. Albrecht Classen. Berlin, New 1 York: Walter de Gruyter, 2007. 1-84.
Ergin, Muharrem. Çev.Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2008.
Fisher, Peter F. "The Trials of the Epic Hero in Beowulf." PMLA 73:3 (Haziran 1958): 171-183.
Goodich, Michael, From Birth to Old age : the Human Life Cycle in Medieval Thought, 1250-1350. Lanham, MD: University Press of America, 1989.
Has Hacip, Yusuf. Kutadgu Bilig. Çev. Reşid Rahmeti Arat. 3. Baskı. Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1985.
Alexander, Michael. Çev. Beowulf. Harmondsworth: Penguin, 1973.
Hendricks, Jon ve Cynthia Leedham. "Making Sense: Interpreting Historical and Cross Cultural Literature on Aging." Perceptions of Aging in Literature: A Cross-Cultural Study. Ed. Prisca von Dorotka Bagnell ve Patricia Spencer Soper. New York: Greenwood Press, 1989.1-16.
Johnson, Paul. Ed. Old Age: From Antiquity to Post-modernity. Londra: Routledge, 1998.
McFadden, Brian. "Sleeping After the Feast: Deathbeds, Marriage Beds and the Power Structure of Heorot" Neophilologus 84 (2000): 629-46.
Rothauser, C.L. Britt. "Winter in Heorot: Looking at Anglo-Saxon Perceptions of Age and Kingship through the Character of Hrothgar." Old Age in the Middle Ages and the Renaissance: Interdisciplinary Approaches to a Neglected Topic. Ed., Albrecht Classen. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 2007.103-120.
Sak, Uğur. "Giftedness aiıd the Turkish Culture." Conceptions of Giftedness: Sociocultural Perspectives. Ed. Shane N. Phillipson and Maria McCann. New Jersey: Laurence Erbaumm Associates, 2007. 283-310.
Sayers, D. The Song of Roland. Harmondsworth: Penguin, 1969.
Shahar, Shulamith. Growing Old in the Middle Ages: 'winter clothes us in shadow and pain'. Londra: Routledge, 1997.
Tunçdöken, Funda. " Dede Korkut Hikâyeleri ile Beowulf Destanı'nda Yer Alan Toplumsal Hayata Ait Motiflerin Saptanması Ve Karşılaştırılması." Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, 2009.