Cumalıkızık köyünde kültürel miras ve turizm algısı

Bu araştırmada Cumalıkızık köyü halkının, kültürel miras, kültürel turizm ve turizme ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir. Çalışmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Cumalıkızık köyünde yaşayan 182 yöre sakini oluşturmaktadır. Kültürel turizm ülkelerin tanıtılmasında oldukça önemlidir. Çünkü kültürel turizme katılanlar eğim düzeyi yüksek, araştırmacı, sorgulayıcı, merak eden, yerel kültüre önem veren, öğrendiğini başkalarıyla paylaşan ve turizm değerlerini koruyan turist profiline sahiptir. Cumalıkızık köyünün turizm açısından sahip olduğu kültürel değerler yörenin UNESCO Dünya Miras Listesinde yer almasına yol açmıştır. Bu yörenin küreselleşmeden yararlanılarak uluslararası düzeyde tanıtılması önemlidir. Ancak bu sırada yerel kültürel değerler korunmalıdır. Aksi takdirde yerel kültürel değerlerde bozulmalar yaşanır. Yörede turistlerin konaklayabilecekleri iki tane butik otel iki tane de pansiyon bulunmaktadır. Ancak hafta sonları bu mekânlar kalacak yer talebini karşılamaktan çok uzaktır. Bu yüzden köyde yaşayanların yaklaşık üçte biri evlerinin bir bölümünü turistlere kiralamaktadır. Cumalıkızık köyünde Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras değerlerini korumak ve gelecek nesillere aktarmak için Cumalıkızık Etnografya Müzesi ve Sanat Evi kurulmuştur. Araştırmaya katılan yöre sakinlerinden kadın katılımcıların turizm ve turistler ile ilgili düşünceleri erkeklere göre daha olumludur. Cumalıkızık köyü sakinlerinin yaklaşık dörtte üçü turizm gelirlerinden yeterince pay alamadıklarını düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler:

kültürel miras

Perception of cultural heritage and tourism in Cumalıkızık village

This study deals with the evaluation of the thoughts of Cumalıkızık village people related to the cultural heritage, cultural tourism and tourism alone. The study was carried out with the survey method. The sample of the study was constituted by 182 local inhabitants. The introduction of the country is of great importance in cultural tourism. Since the tourists which participate in cultural tourism have high education levels with inquisitory and curious character and give importance to the local culture, share the information they acquire with others and protect the touristic values. The cultural richness of the village resulted in the inclusion of the village into the world heritage list of UNESCO. The international recognizance of the region with help of the globalization process is of great importance. However the protection of the cultural values is equally important. Otherwise the local cultural values may be distorted. There are two boutique hotels and two pension in the region for the accommodation of the tourists. These are not adequate to meet the demand at weekends. One third of the inhabitants rent the part of their houses to the tourists. There was an ethnographic museum and Art house established in the village in order to protect and transfer the solid and abstract cultural values to the coming generations. The attitude of the women towards the tourists is much more positive then the men. Three quarters of the participants think that they could not get enough share from the touristic income.

Keywords:

cultural heritage,

PDF

___

Akıncıtürk, Nilüfer. “700 Yıllık Cumalıkızık Köyü Yapısal Sorunlarının Fiziksel Boyutu”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 7 (1): 197-210, 2002.
Alaeddinoğlu, Faruk. “Van Halkının Turisti ve Turizmi Algılama Şekli”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, Coğrafi Bilimler Dergisi 5(1):1-15, 2007.
Aliağaoğlu, Alpaslan. “Sosyo-kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, Coğrafi Bilimler Dergisi 2 (2): 50-64, 2004.
Altuntaş, Yener. “Kültürün Korunmaı ve Turizm Sektörü İçin Müzeciliğin Önemi”. Türkiyede halkbilimi Müzeciliği ve Sorunları Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Editörler:M.Öcal Oğuz ve Tuba Saltık Özkan), Gazi Üniversitesi THBMER Yayınları, Sayfa:177-179, Ankara, 2003.
Arı, Yılmaz. “Amerikan Kültürel Coğrafyasında Peyzaj Kavramı”. Doğu Coğrafya Dergisi 13 (1): 311-340, 2005.
Arıkan, Metin. Küreselleşme ve Millî Açısından Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması. VII. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, 7 Haziran – 1 Temmuz 2006, Gaziantep, 2006.
Avcıkurt, Cevdet. Turizm Sosyolojisi; Turist-Yerel Halk Etkileşimi. Ankara: Detay Yayınları No:71, 2007.
Baysan, Sultan. “Turizmin Geliştirilmesi ve Çevreye Etkileri Konusunda Yerli Turistlerin Tutumları: Ören, Milas Örneği”. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 2 (4):22-30, 2005.
Bektas, Cengiz. Koruma ve Onarım, Gözden Geçirilip Genisletilmis Yeni Basım.. İstanbul: Literatür Yayınları No: 57, 2001.
Bulduk, Sıdıka, Nilgün Sevinç ve Yasemin Demircioğlu. “Bursa İli Cumalıkızık Köyü Mutfak Kültürü Üzerine Bir Araştırma”, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Editörler:M.Öcal Oğuz ve Tuba Saltık Özkan), Gazi Üniversitesi THBMER Yayınları, Sayfa:104-107, Ankara, 2004.
Bursa Yerel Gündem 21. “Cumalıkızık Koruma – Yaşatma 98 projesi. Projenin Hedefleri Sorunları Olanakları”. Aylık Kent Kültürü ve Düşün Dergisi 106-116, 1999.
Çetin, Turhan. “Beypazarı’nda Turist-yerli Halk Etkileşimi ve Turizmin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Etkileri”. Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 1, Sayfa: 15-32, Yaz/Summer 2009.
Çobanoğlu, Özkul. “Halkbilimi Açisindan Gelenek, Turizm ve Icad Edilmis Gelenek Baglaminda Ayvalik Seytan Sofrasi ”, Millî Folklor, 43 (Güz 1999): 1999:7-12.
Dal, Neslihan ve Sultan Baysan. “Kuşadası’nda Kıyı Kullanımı ve Turizmin Mekânsal Etkileri Konusunda Yerel Halkın Tutumları”. Ege Coğrafya Dergisi (16): 69-85, 2007.
Demiray, Uğur. “Kültürel İletişim Bağlamında Turizm Madalyonun Öteki Yüzü”. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi (13-14): 43-48, 1991.
Doğan, Hasan Zafer. Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara:Detay Yayıncılık, 2004.
Doğanay, Hayati. Turistik Önem Bakımından Erzurum’un Tarihi Eserleri (Coğrafya Makaleleri). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü yayınları No:3, 1989.
Doğanay, Hayati. Türkiye Turizm Coğrafyası. Konya: Çizgi Kitabevi, 2001.
Doğaner, Suna. Türkiye Turizm Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi, 2001.
Doğaner, Suna. Miras Turizminin Coğrafi Kaynakları ve Korunması. Coğrafi Çevre ve Koruma ve Turizm Sempozyumu, 16-18 Nisan 2003, Bildiriler Kitabı, s.1-8, İzmir, 2003.
Ekici, Metin. “Bir Sempozyumun Ardından: Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi”, Millî Folklor, 61 (Bahar 2004): 2004: 5-13.
Ekici, Metin. “Somut Olmayan Kültürel Miras Neden ve Nasıl Korunmalıve Nasıl Müzelenmeli:Sorunlar, Çözümler ve Ülkelerden Örnekler”, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Editörler:M.Öcal Oğuz ve Tuba Saltık Özkan), Gazi Üniversitesi THBMER Yayınları, Sayfa:57-66, Ankara, 2004.
Emekli, Gözde. “Bergama ve Selçuk’un İzmir’in Kültürel Turizmindeki Yeri”. Ege Coğrafya Dergisi (12): 39-50, 2003.
Emekli, Gözde. “Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm”. Ege Coğrafya Dergisi (15): 51-59, 2006.
Gürer, Nilüfer. “Kırsal Geleneksel Konut Dokusunun Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi, Cumalıkızık Örneği” Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2003.
Gürpınar, Ergün. “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Üzerine”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (23-24) ( Ekim 2000- Mart 2001), 2001.
http://www.yildirim.bel.tr (Erişim tarihi: 08/03/2010)
Johnson, Nuala. “Where Geography and History Meet: Heritage Toursim and the Big House in Ireland”. Annals of Association of American Geographers 86 (3): 551-566, 1996.
Kızılırmak, İsmail ve Hüseyin Kurtuldu. “Kültürel Turizmin Önemi ve Tüketici Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi (1): 100-120, 2005.
Kolaç, Emine. “Somut Olmayan Kültürel Mirası Koruma, Bilinç ve Duyarlılık Oluşturmada Türkçe Eğitiminin Önemi”. Milli Folklor 82 (Yaz 2009): 19-31.
Kozak, Nazmi. Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık, 2006.
Kozak, Nazmi ve diğer. Genel Turizm (İlkeler-Kavramlar). Ankara: Detay Yayıncılık, 2006.
Köse, Abdullah ve Yılmaz Arı. İnsan Çevre Etkileşimini Yorumlamada Yeni Bir Alternatif: Kültürel Coğrafya. Ulusal Coğrafya Kongresi 2005, (Prof. Dr. İsmail Yalçınlar Anısına), İstanbul: Bildiri Kitabı (Ed. Sedat Avcı ve Hüseyin Turoğlu) :51-59, 2005.
Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Dünya Miras Listesinde Türkiye. Dünya Miras Listesinde Yer Alan Doğal ve Kültürel Varlıklarımız” (www.turizm.gov.tr, erişim tarihi:29.03.2010).
McKercher, Bob ve Hilary du Cros. Cultural Tourism The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management. New York: The Haworth Hospitality Press, 2002.
Oban, Ç. Raziye. Korumada Yasal Gelişim ve Doğal Miras Alanlarının Miras Turizmindeki Önemi. İTÜ ve Anatolia:Turizm Araştırmaları Dergisi IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi (23-27 Nisan 2008, Belek, Antalya) Bildiri Kitabı, s.601-613, 2008.
Oğuz, Öcal. Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi. Ankara:Akçağ Yayınevi, 2002.
Oğuz, Öcal., Yeliz Özay ve Pulat Tacar. UNESCO (17 Ekim 2003) Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. (Çev. M. Öcal Oğuz, Yeliz Özay ve Pulat Tacar) Milli Folklor 65 (Bahar 2005): 163-171.
Oğuz, Öcal., Yeliz Özay ve Pulat Tacar. “UNESCO, Kültür ve Türkiye”. Milli Folklor 73 (Bahar 2007): 6-12.
Oğuz, Öcal., Yeliz Özay ve Pulat Tacar. Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? Ankara: Geleneksel Yayıncılık No:10, 2009.
Oğuz, Öcal., Yeliz Özay ve Pulat Tacar. “Somut Olmayan Kültürel Miras ve Kültürel İfade Çeşitliliği”. Milli Folklor 82 (Yaz 2009): 6-12.
Olalı, Hasan. Turizm. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1981.
Olalı, Hasan ve Alp Timur. Turizm Ekonomisi. İzmir: Ofis Ticaret Matbaası, 1988.
Öter, Zafer. “Türk El Sanatlarının Kültür turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi”. Milli Folklor 86 (Kış 2010): 174-185.
Ötüken, Yıldız ve diğer. Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler-IV. Ankara:Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1986.
Özdemir, Nebi. “Kültür Ekonomisi ve Endüstrileri İle Kültürel Miras Yönetimi İlişkisi”. Milli Folklor 84 (Kış 2009): 73-86.
Özgüç, Nazmiye. Turizm Coğrafyası Özellikler ve Bölgeler. İstanbul: Çantay Kitabevi, 2003.
Perker, Z. Sevgen ve Nilüfer Akıncıtürk. “Cumalıkızık’ta Ahşap Yapı Elemanı Bozulmaları”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 11 (2): 43-51, 2006.
Richards, Greg. The Development of Cultural Tourism in Europe. Cultural Attractions and European Tourism. İngiltere:Cabi Publishing, 2001.
Rogers, Susan. “Which Heritage? Nature, Culture, and Identity in French Rural Tourism”. French Historical Studies 25 (3): 63- 162, 2002.
Soykan, Füsun. “Doğal çevre ve kırsal kültürle bütünlesen bir turizm türü: Kırsal turizm”. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi 10 (Mart-Haziran): 67-75, 1999.
Soykan, Füsun. “Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi İçin Önemi”. Ege Coğrafya Dergisi (12): 1–11, 2003.
Şahin, Halil İbrahim. “Dalyan Ve Köyceğiz Çevresinde Gelenek, Turizm ve Folklorizm”. Milli Folklor 82 (Yaz 2009):50-58.
Takano, Akiko. “Türkiye’de Turizm ve Kültür, Beypazarı’nda Turizm Gelişme Sürecinde Yerli Halk İle Turist Yabancılar Arasındaki Etkileşim Üzerine Etnolojik Bir İnceleme” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2008.
Timothy, Dallen ve Stephen Boyd. Heritage Tourism. (First edition). Harlow: Pearson Education Limited, 2003.
Tok, Celal. “Kültür Turizmi”. Standard Ekonomik ve Teknik Dergi 44 (6): 42-43, 2005.
UNESCO. 1972. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi. 14.02.1983 tarih ve 17959 sayılı Resmi Gazete.
UNESCO. Tourism, Culture and Development In West Africa, _____www.unesdoc.unesco.org> (26.12.2009), 2004.
UNESCO. Türkiyenin Dünya Miras Alanları (Koruma ve Yönetimde Güncel Durum). Ankara: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu Türkiye Milli Komisyonu, 2009.
Uslu, A. ve T. Kiper. “Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 3 (3): 305-314, 2006.
Uygur, Selma Meydan ve Baykan, Eda. Kültürel Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2):30-49, 2007.
Üçer, Aslı Gürer ve diğer. Cultural Tourism as a Tool for Sustaining Local Values: Beypazarı Case. NIE-SEAGA Conference 2006. Sustainability and Southeast Asia, 28-30 November 2006, Singapore, 2006.
Yağmur, Önder. Sanat Kültür ve Turizm İlişkisi. İTÜ ve Anatolia:Turizm Araştırmaları Dergisi IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi (23-27 Nisan 2008, Antalya) Bildiri Kitabı, s.564-577, 2008.
Yale, Pat. From Tourist attractions to Heritage Tourism, Huntingdon: ELM Publications, 1991.
Yıldırım Belediyesi. 3. Bin Yılda yaşayan Osmanlı Köyü-Cumalıkızık. Bursa İl Özel İdaresi, Yıldırım Belediyesi, Mimarlar Odası Bursa Şubesi Proje Metni, Bursa, 2009.
Yüksel, Füsun. Turizmde Planlama ve Uygulama: Başarısızlık Nedenleri ve Öneriler. Turizm: İlkeler ve Yönetim (Editörler: Atilla Yüksel, Murat Hançer). Ankara: Turhan Kitabevi, s.103-108, 2004.