Hatice SUCU ÖZGAN, Gülnur Candan GÜRLEYÜK

Üniversite öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeylerinin incelenmesi (erciyes üniversitesi örneği)

Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin biliş ötesi farkındalık düzeylerini incelemektir. İlişkisel tarama modeline dayalı olan araştırmanın evrenini 2011-2012 öğretim yılı bahar yarıyılında Erciyes Üniversitesinde öğre- nim gören öğrenciler, örneklemi ise, Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Meslek Yüksekokuluna devam etmekte olan 1505 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, kişisel bilgi formu ve Türkçeye uyarlanması Akın; Abacı ve Çetin (2007) tarafından yapılan 52 mad- delik (Bilişüstü Farkındalık Envanteri) MAI kullanılmıştır. Verilerin analizinde öğrencilerin bilişüstü farkındalık düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olma- dığını belirlemede, t-testi, tek yönlü varyans analizi anlamlılık testleri kullanıl- mıştır. Araştırma sonucunda; genel bilişüstü farkındalık açısından cinsiyet bakı- mından anlamlı bir farklılığa ulaşılmamıştır. Lise mezuniyet alanına göre sayı- sal alan mezunu öğrenciler lehine anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca, fakülte/yüksekokul değişkenine göre, öğrencilerinin bilişüstü farkındalıkları açısından anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Son olarak, 4. sınıf öğrencileri ile 1. sınıf öğrencileri arasında sadece hata ayıklama alt boyutu açısından 4. sınıf öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır.

Analyzing metacognitive awareness level of university students in terms of specific variables (erciyes university sample)

The aim of the study is to analyze metacognitive awareness level of Erciyes University students. The study is based on the relational survey model and the scope is composed of students at Erciyes University in 2011-2012 acade- mic year spring semester. The sampling frame consists of 1505 students from the departments of Faculty of Education, Science and Literature, Faculty of Economics and Administrative Sciences, and Vocational College. Data was col- lected through MAI (Inventory of Metacognitive Awareness) composed of 52 items and adapted into Turkish by Akın; Abacı and Çetin (2007). In data analy- sis t-test and one-way analysis of variance tests were used in order to determi- ne if there exists any significant difference between students level of metacog- nitive awareness and gender, high school fields, and faculties/colleges at the university. Research findings reveal that male students have higher awareness level of metacognition, and it is found out that there is significant difference bet- ween high school fields of university students in favor of science graduate stu- dents. Besides, there exists significant difference between metacognitive aware- ness levels of different faculty/college students. Finally, there exists significant difference between metacognitive awareness levels of different class students on behalf of seniors.

PDF

___

Akın, A., Abacı, R., ve Çetin, B. (2007). The validity and reliability study of the Turkish version of the metacognitive awareness inventory. Educational Science: Theory & Practice, 7(2), 655-680.
Aktamış, H. ve Uça, S. (2010). Motivasyonel, bilişsel ve bilişüstü yeterlilikler ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. İlköğretim Online, 9(3), 980-989.
Akçam, S. (2012). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeylerinin incelenme- si. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Alcı, B. ve Altun S. (2007). Do high school students self-regulation and cognitive skills in mat- hematics course differentiate according to gender, grade and area?. Çukurova Üniversite- si Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 16(1), 33-44.
Alcı, B. ve Yüksel, G. (2012). An examination into self-efficacy, metacognition and academic per- formance of pre-service ELT students: Prediction and difference. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(1), 143-165.
Alemdar, A. (2009). Bilişüstü beceri eğitiminin fen bilgisi öğrencilerinin başarılarına, kavram kazanım- larına, kavramlarının sürekliliğine ve transferine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Altındağ, M. (2008). Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin yürütücü biliş becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aydın, F. ve Coşkun, M. (2011). Geography teacher candidates metacognitive awareness levels: A case study from Turkey. Archives of Applied Science Research, 3(2), 551-557.
Bağçeci, B., Döş, B. ve Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyle- ri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566.
Brown, A. (1987). Metacognition, executive control, self regulation and other more mysterious mechanisms. In F. E. Weinert and R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation and understanding. Hillsdale: Lawrence Erlbaum.
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayınları.
Demirel, M. ve Turan, B. A. (2010). Probleme dayalı öğrenmenin başarıya, tutuma, bilişötesi far- kındalık ve güdü düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 55-66.
Dilci, T. ve Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel far- kındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.
Ekenel, E. (2005). Matematik dersi başarısı ile bilişüstü öğrenme stratejileri ve sınav kaygısının ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Evran, S. (2013). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeylerinin ince- lenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 213-220.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive-develop- mental inquiry. American Psychologist, 34, 906-911.
Gürşimşek, I., Çetingöz, D. ve Yoleri, S. (2009). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin bilişüstü far- kındalık düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1-3 Mayıs, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
Hacker, D. J. (1998). Definitions and empirical foundations. In D. J. Hacker, J. Dunlosky, & A. C. Graesser (Eds.), Metacognition in educational theory and practice (pp. 1-23). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Jacobs,J.E. ve Paris, S.G. (1987). Childrens metacognition about reading:measurement and instruction. Educational Psychologist, 22, 255-278.
Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
Louca, E. P. (2003). The concept and instruction of metacognition. Teacher Development, 7(1), 9-30.
Olgun, A. (2006). Bilgisayar destekli fen bilgisi öğretiminin öğrencilerin fen bilgisi tutumları, bilişüstü becerileri ve başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversi- tesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Özsoy, G. ve Günindi, Y. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzey- leri. İlköğretim Online, 10(2), 430-440.
Özsoy, G., Çakıroğlu, A., Kuruyer, H.G. ve Özsoy, S. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeylerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs), Elazığ, 489-492.
Paris, S. G., Lipson, M. Y. ve Wixson, K. K. (1983). Becoming a strategic reader. Contemporary Educational Psychology, 8, 293-316.
Sapancı, M. (2010). Güzel sanatlar eğitimi öğrencilerinin bilişüstü farkındalık düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Schraw, G. ve Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-475.
Schraw, G. ve Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 7(4), 351-371.
Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26 (1-2), 113-125.
Selçioğlu Demirsöz, E. (2010). Yaratıcı dramanın öğretmen adaylarının demokratik tutumları, bilişüs- tü farkındalıkları ve duygusal zekâ yeterliliklerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Kuramdan uygulamaya. Ankara: Ertem Matbaacılık.
Sezgin Memnun, D. ve Akkaya, R. (2009). The levels of metacognitive awareness of primary teacher trainees. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 19191923
Şen, H. Ş. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin bilişüstü yetileri kullanma durumlarının bazı değiş- kenler açısından incelenmesi. Journal of Educatıonal and Instructıonal Studıes In The World, 2(1), 48-53.
Taylor, S. (1999). Better learning through better thinking: Developing students metacognitive abilities. Journal of College Reading and Learning, 30(1), 34-46.
Thomas, G. P. ve Mee, D. A. (2005). Changing learning environment to enhance students meta- cognition in Hong Kong primary school classrooms. Learning Environment Research, 8, 221-243.
Ulaş, H., Kolaç, E. ve Sevim, O. (2011). Metacognition awareness levels of Turkish teacher can- didates. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 120-134.
Welton, A. D. ve Mallan, J. T. (1975). Children and their world. Strategies for teaching. Boston: Mifflin Company.
Wilson, J. (1999). Defining metacognition: A step towards recognising metacognition as a worthwhile part of the curriculum, Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Melbourne.
Yavuz, D. (2009). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ve üstbilişsel farkındalıklarının çeşitli değiş- kenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Young, A. ve Fry, J.D. (2008). Metacognitive awareness and academic achievement in college. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 2, 1-10.