2012

ELEŞTİREI. DüŞüNME VE OKUMA ALIŞKANLIĞI BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN EDEBİYAT HALKASI: KİTAP ELEŞTİRİSİ MODELİ

Bilişsel beceriler yönünden donanımlı, işte ve sosyal yaşamda başarılı bireyler yetiştirmenin önemi her geçen gün artmaktadır. Temel eğitimdenüniversiteye kadar öğretim sürecinin her aşamasında öğrencilerin kendi kendilerine ve grup halinde öğrenme, eleştirel düşünme ve okuma alışkanlığı becerilerinin geliştirilmesi, onların bilinçli bireyler olarak gerçek hayata hazırlanmalarını sağlar. Bunu gerçekleştirmek için öğrencilere, öğretim sürecinin her aşamasında bilişsel beceriler yönünden kendi kendine ve grup olarak araştırmayı,öğrenmeyi ve sorgulamayı; duyuşsal beceriler yönünden ise estetik algılarınıgeliştirmeyi, değer yargılarını doğru kullanmayı öğreten öğrenme ortamlarısağlamak gerekir. Eleştirel düşünme ve okuma alışkanlığı becerilerinin geliştirilmesi için edebi eserlerden yaralanma çok eski bir öğretim yöntemidir.Okullarda sınıf, Türkçe ve edebiyat öğretmenlerinin yürüttüğü kütüphane, kültür ve edebiyat gibi okuma topluluklarının temel amacı budur. Fakat bu topluluklar öğrencilerin yaşam boyu ihtiyaçları olan eleştirel düşünme ve okumabecerileri edindirmek için işlevsel, verimli ve etkili bir okuma ortamı sağlayamamıştır. Son yıllarda sınıf, Türkçe ve edebiyat öğretmenlerinin, kütüphanelerde okuma uzmanlarının 'edebiyat halkası' adı altında oluşturdukları 3-5 kişilikküçük 'okuma grupları'nın öğrencilerin kendi kendine ve grup halinde öğrenme, eleştirel düşünme ve okuma alışkanlığı becerilerini geliştirmede okullardaki geleneksel okuma topluluklarına göre daha etkili ve verimli olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, kendi kendine okuma, işbirlikli öğrenme ve eleştirmemodeli olarak 'edebiyat halkası'nın nasıl oluşturulacağı, öyküleyici ve bilgilendirici edebi metinler üzerinde nasıl yürütüleceği tanıtlamıştır. Bunun için alanyazındaki çalışmalar ve uzmanların uygulama örnekleri incelenerek okullardaöğretmenlere ve kütüphanelerde okuma uzmanlarına bu konuda yönlendiriciöneriler ve uygulama örnekleri sunulmaya çalışılmıştır

A BOOK DISCUSSION MODEL: LITERATURE CIRCLES I-'0R DEVELOPING CRITICAL THINKIG AND READING HABITS

work and social situations has been increasing day by day. Collaborative learn- ing, critical thinking, and reading skills of which are acquired through the edu- cation process help in making students qualified individuals prepared for real life. To ensure students get educated in this way, teachers should create effec- tive learning environments. These learning environments should improve stu- dents’ cognitive, affective, and social skills. In addition, they should teach stu- dents how to make correct decisions in their life. Books are considered as old yet effective medium to improve critical thinking. Book clubs directed by primary school teachers, Turkish language arts or literature teachers aim to create learn- ing environments in schools that improve students’ critical thinking skills. However, studies have proven that these book clubs did not provide this type of effective learning environment for students. Over the past few years, primary school teachers, Turkish literature or language arts teachers have been doing their book discussions using the method of literature circles. When the related literature was analyzed, literature circles were more effective compared to tra- ditional book discussion techniques in terms of improving students’ critical thinking skills, reading habits, and collaborative learning skills. In this study, literature circles are addressed as a collaborative learning method and book dis- cussion technique. Additionally, included information on how to specifically use informational and narrative texts in literature circles. In this sense, related literature is analyzed and provided some useful suggestions and examples from best practices for teachers and librarians

PDF

___

Akarsu B. (2007). Felsefe terimleri sözlüğü. (10.Baskı) İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Allan, ]., Ellis, S., Pearson, C. (2005). Literature circles, gender and reading for enjoyment.
Report for The Scottish Executive Education Department. Kasım 2015’te adresinden alınmıştır.
Ayvazoğlu, (1999). Eve Dönen Adam: Yahya Kemal. (3.Baskı) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679—693.
Branch, ]. B. (2000). The relationship among critical thinking, clinical decision—making, and cli— nical practica: comparative study. Unpublished doctoral dissertation. University of Idaho, Idaho.
Certo, ]., Moxley, K., Reffitt, K. Miller, ]. A. (2010). learned how to talk about book: chil— dren’s perceptions of literature circles across grade and ability levels. Literacy Research Instruction, 49(3), 243—263.
Cevizci A. (2003). Felsefe terimleri sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Daniels, H. (2002). Literature circles voice and choice in book clubs and reading groups. (2nd Edition), Markham, Ontario: Pembroke Publishers Limited.
Şafak, E. (2011). İskender. İstanbul: Doğan Kitap.
Epstein, R. L. (1999). Critical thinking. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: statement of expert consensus for purposes of educa— tional assessment and instruction. Research findings and recommendations. Millbrae, CA: The California Academic Press. (ERIC Document Reproduction Service No: ED315423).
Huitt, W. (1998). Critical thinking: An overview. Educational Psychology Interactive. Valdosta, GA: Valdosta State University. Kasım 2015’te hğpzz (www.edpsycinteractiveorgztopicsz cogni— tionz critthnkhtml adresinden alınmıştır.
King, C. (2001). “I like group reading because we can share ideas": The role of talk within the Literature Circle. Reading, 35(1), 32—36.
Perkins, D. N., Faraday, M., Bushey, B. (1991). Everyday reasoning and the roots of intelli— gence. In ]. F. Voss, D. N. Perkins, ]. W. Segal (Eds.), Informal reasoning and educa— tion (pp. 83—106). l—lillsdale, N]: Erlbaum.
Sanacore, ]. (2013). Slow down, you move too fast: Literature circles as reflective practice. The Clearing House: ]ournal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 86(3), 116—120.
Seferoğlu S. S. Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193—200.
Stien, D., Beed, P. L. (2004). Bridging the gap between fiction and nonfiction in the literature circle setting. The Reading Teacher, 510—518.
Tishman, S., ]ay, E., Perkins, D.N. (1992). Teaching thinking dispositions from transmission to enculturation. Boston, MA: Harvard University. Kasım 2015’te htt citeseerx.ist. su.edu viewdoc download?doi=10.1.1.23.7880&re =re 1&t e= Ef adresinden alınmıştır.
Uysal, A. (1998). Sosyal Bilimler öğretim yöntemlerinin eleştirici düşünme gücünün gelişmesin— deki rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.