Bilimsel araştırmalarda yapılan bazı istatistiksel ve yönetimsel hatalar -III: güvenirlik kestirimlerine yönelik hatalar

Son yıllarda eğitim alanında yapılan araştırmalarda ölçek geliştirme veya uyarlama çalışmalarının sıklıkla yapıldığı gözlenmektedir. Bir diğer ifadeyle, her araştırma da uyarlanmış ya da geliştirilmiş bir veya daha fazla ölçme aracına rastlanmaktadır. Ölçek geliştirme konusunun başlı başına kapsamlı bir çalışma olduğu göz önüne alındığında, uyarlanan ya da geliştirilen bu ölçme araçlarının geliştirilmesinde kullanılan işlem basamaklarının neler olduğu ve ne şekilde kullanıldıkları sorusu akla gelmektedir. Bu çalışmada, ulusal hakemli dergilerde yayınlanan makalelerde kullanılmış olan ölçme araçlarının uyarlanması ve geliştirilmesi ile ilgili kısımlar incelenmiş ve yalnızca ölçüm güvenirliğine ilişkin hatalar üzerinde durulmuştur.

Some of the statistical and methodological mistakes made in scientific researches -III mistakes made in reliability estimations

In recent years, it has been seen that there are a lot of scale development and adaptation studies made in educational field. In other words, one comes across a developed or adopted measurement instrument in each study. When it is thought that scale development is a professional study field, there emerges two questions; which steps are followed and how are they used? In this study, the developed and adopted measurement instruments used in articles which were published in journals with arbitrator have been examined and only the mistakes on score reliability have been taken into consideration.

PDF

___

Aiken, L.R. (1991) Psychological Testing And Assesment. (7th Ed.), USA: Allyn and Bacon, Inc.

Anastasi, A. (1982) Psychological Testing. (5th Ed.), New York: MacMillan Publishing Co., Inc.

Arda, B., (2003). “Bilimsel Bilgi Üretiminde Yayın Etiği”. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, I. Ulusal Sempozyumu. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM. http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum1/barda.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Aydın, İ. (2006) “Sosyal Bilimlerde Araştırmadan Yayına Etik Değerler”. I. Ulusal Sosyal Bilimlerde, Süreli Yayıncılık Kurultayı Bildirileri, SS. 71-80. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM, 2-3 Kasım www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt/kurultay1.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Bademci, V. (2004). “Testin Güvenirliği” veya “Test Güvenilirdir” Diye İfade Etmek Doğru Değildir. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı:3, SS. 367–372.

Bademci, V. (2005a). “Araştırmalarda Ölçme ile İlgili Bazı Büyük Hataları Düzeltmek ve Bir Reformu Başlatmak: Güvenirlik, Testlerin Bir Özelliği Değildir”. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumunda Sunulan Bildiri. Ankara: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, 22-23-24 Eylül.

Bademci, V. (2005b). “Testler Güvenilir Değildir: Ölçüm Güvenirliğine Yeterli Dikkat ve Güvenirlik Çalışmaları İçin Örneklem Büyüklüğü”. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 17, SS. 33-45. http://www.esef.gazi.edu.tr/html/yayinlar/17_pdf/17_c.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Bademci, V. (2005c). “Hakemlerin Değerlendirmelerindeki Hatalar Üzerine: Fisher’in Z Dönüşümü ve Güvenirlik Çalışmaları İçin Örneklem Büyüklüğü”. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 17, SS. 46-75. http://www.esef.gazi.edu.tr/html/yayinlar/17_pdf/17_d.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Bademci, V. (2006a). “Güvenirliği Doğru Anlamak ve Bazı Klişeleri Yıkmak: Bilinenlerin Aksine, Cronbach’ın Alfa Katsayısı, Negatif ve –1’den Küçük Olabilir”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 12, SS. 3-26. http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/arsiv/bademci.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Bademci, V. (2006b). Tartışmayı Sonlandırmak: Cronbach’ın Alfa Katsayısı, İki Değerli [0,1] Ölçümlenmiş Maddeler ile Kullanılabilir. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 13, SS. 438-446.

Bademci, V. (2007). Ölçme ve Araştırma Yöntembiliminde Paradigma Değişikliği: Testler Güvenilir Değildir. Ankara: Yenyap Yayınları.

Creswell, J.W. (2002). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating, Quantitive and Qualitative Research Upper Saddle River, New Jersey: Merrill Prentice Hall, S: 329

Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Introduction to Classical and Modern Test Theory Fort Worth: Holt, Rinehart and Winston.

Ecevit, M.C. (2006) “Bilimsel Pratikte Etik Sorunların Toplumsal Birkaç Yönü”. I. Ulusal Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı Bildirileri, SS. 81-87. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM. 2-3 Kasım. www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt/kurultay1.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Kansu, E. ve Ş. Ruacan (2002) “Bilimsel Yanıltmanın Günümüzdeki Durumu: Türleri, Nedenleri, Önlenmesi ve Cezalandırılması”. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. Sayı: 30, SS. 762-767. http://www.tkd.org.tr/pages.asp?pg=:dergi/dergi_content&plng=tur&id=1135&dosya=107 adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Leedy, P.D. (1993). Practical Research: Planning and Design, (Fifth ed.), New York: MacMillan Publising Company.

Mehrens, W. A. ve Lehmann, I. J. (1991). Measurement and Evaluation in Education and Psychology (Fourth Edition), Fort Worth: Harcourt Brace.

Ongun, T. (2006) “Araştırma ve Yayın Etiği”. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık I. Ulusal Kurultay Bildirileri. SS. 89-93. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM. 2-3 Kasım. www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt/kurultay1.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Oğuz, N.Y. (1999) “Bilimsel Yayın Etiği”. Klinik Psikiyatri. Sayı: 2, SS. 153-159. http://www.klinikpsikiyatri.org/pdf/4/2/153.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Özgüven, İ.E. (1994) Psikolojik Testler Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.

Ruacan, Ş. (2003) “Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler”. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, I. Ulusal Sempozyumu. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum1/sruacan2.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Töreci, K. (2004) “Yayın Etiği” ANKEM Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, SS. 67-88. www.ankemdernegi.org/?dp=published&ID=17-10k adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Uzbay, T. (2006) “Bilimsel Araştırma Etiği”. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, 4. Ulusal Sempozyumu. SS. 19-26. Ankara: TÜBİTAK, ULAKBİM. 17 Kasım. http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum4/page19-26.pdf adresinden son olarak 01 Aralık 2007 tarihinde indirilmiştir.

Worthen, B. R., White, K. R., Fan, X ve Sudweeks, R. S. (1999). Measurement and Assessment in Schools. (Second Edition), New York: Longman.