TÜRK DİZİLERİNDEKİ ÜRÜN YERLEŞTİRME UYGULAMALARINA YÖNELİK TÜKETİCİ ALGILARININ İNCELENMESİ: AZERBAYCAN ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yurtdışına açılmak isteyen marka ve firmaların hedef ülke nezdinde ürünlerine yönelik farkındalık yaratmak için yoğun biçimde başvurdukları yöntemlerden biride televizyon dizi ve programlarında karşımıza çıkan ürün yerleştirme uygulamalarıdır. Bunun nedeni ise tüketicilerin sürekli takip ettikleri TV dizi ve programlarında gördükleri ve aşina oldukları ürünleri daha sonra satın almak istemeleridir. Geleneksel reklamların tüketicilerin dikkatini çekme ve satın alım kararları üzerindeki etkisinin gittikçe azaldığı günümüzde ürün yerleştirme uygulamaları markalar ve firmalar için hedef kitleye ulaşmada ya da hedef kitleyi genişletmede alternatif bir yol olarak görülmektedir. Bu bağlamda Azerbaycan’da izlenen Türk dizilerinde ki ürün yerleştirme uygulamalarına yönelik tüketici algılarının incelenmesi bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu amaç kapsamında Bakü şehrinde yaşayan 376 katılımcı ile yüz yüze anket gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların ürün yerleştirme uygulamalarına yönelik algıları Algılanan Fayda Faktörü, Satın Almaya Etki Faktörü, Kültürel Tanıtım Faktörü, Turizm Etkisi Faktörü, Genel Tanıtım Etkisi Faktörü ve İzleme Nedeni Faktörü olmak üzere altı faktör olarak ortaya çıkmıştır. Araştırmada izleyiciler Türk dizilerinden en çok İstanbul’u hatırlarken ürün bağlamında ise en çok oyuncuların kıyafetlerini, mekândaki mobilyaları ve kullanılan cep telefonlarını hatırlamaktadırlar

INVESTIGATION OF CONSUMERS’ PERCEPTIONS TOWARD PRODUCT PLACEMENT IN TURKISH TELEVİSİON SERIES: A STUDY ON AZERBAIJAN

Product placement is a form of advertising involving the inclusion of products and/or services in TV shows for promotional purposes. It is receiving increasing attention from brands and companies that are willing to expand abroad and raise awareness about their products. The reason for this is that consumers want to buy the products they are seeing and familiar with in their TV series and programs that they follow. The impact of traditional advertising on consumers' preferences and purchase decisions is diminishing. Therefore, brands and companies, nowadays, see product placement as an alternative way to reach and expand their target market. In this context, the aim of this study is to investigate consumers’ perceptions of product placement in Turkish television series aired in Azerbaijan. Face-to-face interviews were conducted with a total of 376 participants living in Baku, the capital of Azerbaijan. Results reveal six factors: Perceived Benefit, Impact on Purchase Intention, Cultural Promotion, Tourism Impact, General Promotion Impact and Reason for Viewing. Participants mostly remember the city of Istanbul, and actors’ costumes, and furniture and mobile phones used in the scenes of the Turkish TV series.

PDF

___

Argan, M., Velioğlu, M. N., & Argan, M. T. (2007). Marka Yerleştirme Stratejilerinin Hatırlama Üzerine Etkisi: ‘GORA’ Filmi Üzerine Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 159-178, ISSN:1304-0278.
Aydın, D., & Orta, N. (2009). Sinemanın Reklam Aracı Olarak Kullanımı ‘Türk Filmlerinde Marka Yerleştirme Uygulamaları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 36.
Banerjee, S. (2009). Marketing Communication Through Brand Placement: A Strategic Roadmap. Journal of Marketing & Communication, 5(2).
Başgöze, P., & Kazancı, Ş. (2014). Ürün Yerleştirme ve Reklama İlişkin Tutumların Satın Alma Eğilimi ve Marka İmajı Üzerine Etkileri. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 29-54.
Bozkuş, F. (2017). Dizi İhracatımız Çok Hızlı Yükseliyor. http://www.ekonomist.com.tr/medya/dizi-ihracatimizcok-hizli-yukseliyor.html (Erişim tarihi: 16.02.2018).
Cereci, S. (2014). Türk Televizyon Dizilerinin Küresel Başarısı: Evrensel İnsan Yaklaşımı. The Journal of Academic Social Science Studies, 28(2).
Cholinsk, A. (2012). The Effectiveness of Product Placement: A Field Quasi-experiment. International Journal of Marketing Studies, 4(5), ISSN 1918-719X E-ISSN 1918-7203.
Çakır V., & Kınıt, E. (2014). Televizyon Dizilerinde Ürün Yerleştirme ve Sponsorluğun Sonuçları. Global Media Journal: TR Edition, 5(9).
Deniz, A. Ç. (2010). Gümüş Dizisinin Arap Kamuoyuna Etkileri Bir Sosyal Medya İncelemesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 50-67.
Erol, Ö. (2012). Ürün Yerleştirmeye Yönelik Tutum ve Yerleştirilen Ürünlere Yönelik Davranışların Sosyalleşme Araçları ile Açıklanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
Girgin, K. G.(2018). Tüketicilerin Ramazan Ayında Televizyonlardaki Yiyecek- İçecek Reklamlarına Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 7(2)
Gupta P. B., & Lord K. R. (1998). Product Placement in Movies: The Effect of Prominence and Mode on Recall. Journal of Current Issues and Research in Advertising, 20(1), 47-59.
Gümüş, N., Zhaxyglova, G., & Mirzabekova, M. (2017). Using Turkish Soap Operas (Tv Series) As A Marketing Communication Tool: A Research On Turkish Soap Operas In Kazakhstan. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(27), 390-407.
Gürel, E., & Alem, J. (2006). Fütüristik Ürün Yerleştirme. Pİ: Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 5(16), 20- 30.
Homer, P. M. (2009). Product Placements: The Impact of Placement Type and Repetition on Attitude. Journal of Advertising, 38(3), 21-31.
Karaman, H. (2015). Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı, Ankara.
Karlıdağ, S., & Bulut, S. (2014). The Transnational Spread Of Turkish Television Soap Operas. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 47, 75-96.
Karrh J. A, Mckee K. B., & Pardun C. J. (2003). Practitionersʹ Evoiving Views on Product Placement Effectiven ess. Journal of Advertising Research.
Kırcova, İ., & Köse, Ş. G. (2017). Televizyon Dizileri ve Filmlerde Ürün Yerleştirmeye Yönelik Genç Tüketicilerin Tutumlarına İlişkin Bir Nitel Araştırma. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 19, 51-77.
Kit, L. C., & Qui P’ng, E. L. (2014). The Effectiveness of Product Placement: The Influence of Product Placement Towards Consumer Behavior of the Millennial Generation. International Journal of Social Science and Humanity, 4(2).
Mazıcı, E. T., Ateş, N. B., & Yıldırım, A. (2017). Televizyon Programlarında Ürün Yerleştirme: “Survıvor All Star” Örneği. Selçuk İletişim, 9(4), 238-257.
Nakıboğlu, M.A.B., & Serin, N. (2016). Ürün Yerleştirme Uygulamalarının Tüketici Satın Alma Niyeti İle İlişkisi Hakkında Pilot Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 135.
Öztürk, S. & Okumuş, A. (2014). Pazarlama İletişimi Aracı Olarak Ürün Yerleştirme: Kavramsal Bir Çerçeve. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 76.
Öztürk, M., & Atik, A. (2016). Ulusal Pazardan Küresel Pazarlara Uzanan Süreçte Türk Dizilerinin Gelişimi. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 66-82.
Russell C. A. (1998). Toward a Framework of Product Placement: Theoretical Propositions. in NA - Advances in Consumer Research, 25. Eds. Joseph W. Alba & J. Wesley Hutchinson, Provo, UT: Association for Consumer Research, Pages, 357-362.
Russell, C. A. (2002). Investigating the Effectiveness of Product Placements in Television Shows: The Role of Modality and Plot Connection Congruence on Brand Memory and Attitude. Journal of Consumer Research, 29, 306-318.
Sapmaz, E., & Tolon, M. (2014). Bütünleşik Pazarlama İletişiminde Ürün Yerleştirme ve Üniversite Öğrencilerinin Televizyon Programlarındaki Ürün Yerleştirmelere İlişkin Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 15-44.
Şahbaz P., & Kılıçer A. (2009). Filmlerin ve Televizyon Dizilerinin Destinasyon İmajina Etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi 1(1), 31-52.
Tekeli, K. (2014). Tüketicilerin Tv Programlarında Ürün Yerleştirme Konusundaki Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Isparta.
Tokgöz, A. (2009). Tüketicilerin Sinema Filmlerindeki Ürün Yerleştirmelere İlişkin Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Yılmaz, E., & Çomak, N. A. (2011). Türk Dizilerinin ve Türk Markalarının Ortadoğu’da “Yumuşak Güç” Etkisi. Uluslararası Orta Doğu Kongresi 1-2 Kasım 2011.
Yılmaz, E. G., & Yılmaz, Y.(2012). Türkiye ve Ortadoğu Ülkeleri Arasında Kültürel Yakınlaşma Aracı Olarak Popüler Kültür Ürünleri Üzerine Bir Değerlendirme. Değişen Ortadoğu’da Kültür ve Siyaset (Ed. Yasin Aktay, Pakinem El-Sharkawy, Ahmet Uysal), SDE Yayınları.
Williams, K., Petrosky, A., Hernandez, E., & Page J. R. (2011). Product Placement Effectiveness: Revisited and Renewed. Journal of Management and Marketing Research, 7, 1-24.
www.haberturk.com. (2016). 250 Milyon Dolarlık Türk Dizisi İhraç Ettik. http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1180431-250-milyon-dolarlik-turk-dizisi-ihracettik. (Erişim tarihi: 16.02.2018)
www.hurriyet.com.tr. (2017). Türk Dizileri 2 Numara. http://www.hurriyet.com.tr/turk-dizileri-2-numara40417302. (Erişim tarihi: 16.02.2018)
www.nufus.mobi/ .(2018). Bakü Nüfusu 2016–Azerbeycan. http://nufus.mobi/dunya/nufus/sehir/baku. (Erişim tarihi: 02.04.2018).