DİN ÖĞRETİMİ TEMELLERİ: KIRGIZİSTAN ÖRNEĞİ

Son zamanlarda dünya ülkelerinde en çok tartışılan konulardan bir tanesi de din derslerinin genel eğitim sisteminde yer alıp almaması konusudur. Bu durumu din alanında yeniden yapılanma faaliyetlerinin başlaması ve dinin bütün dünyada yükselen bir değer haline gelmesiyle açıklayabiliriz. Günümüzde, Batı ülkelerinin çoğunda, “Niçin din eğitimi?” tartışması yerine “Nasıl bir din eğitimi?” sorusu üzerinde çalışmalar yapılarak, okulda din öğretiminin farklı modelleri sunulmaktadır. Kırgızistan’da ise, “Niçin din eğitimi?” tartışmaları halen devam etmektedir. Genel eğitim sisteminde din dersinin meşruiyetini ortaya koymak için dinin insan ve toplum hayatındaki önemini açıklamamız ve okulda din eğitiminin dayanaklarını ve temellerini belirtmemiz lazımdır. İşte bu makalede, Kırgızistan örneğinden hareketle, okulda din öğretiminin insani, toplumsal, evrensel, felsefi ve hukuki temellerini açıklayarak, “Niçin okulda din öğretimi?” sorusuna cevap aramaya çalışacağız.

THE BASES of RELIGIOUS EDUCATION: THE CASE of KYRGYZSTAN

One of the most controversial topics in recent years in the world countries is whether religious education should be included in the general education system or not. This can be explained by the beginning of the restructuring activities in the religious sphere and the rise of religion as an important value in the whole world. Today, the question of “Why religious education is needed?” has been solved in the majority of western countries. Instead of this question, “How to teach religion?” is being discussed and different models of religious education in school are being developed. In Kyrgyzstan, debates about “Why religious education is needed?” are still continuing. In order to find out the legitimacy of religious training in the general education system, it is necessary to clarify the importance of religion in life of people and society, and to define the bases of religious education in school. In this article, we will try to find answers to the question of "Why religious education is needed in school?" by explaining the human, social, universal, philosophical and legal bases of religious education in public schools in Kyrgyzstan.

PDF

___

21’inci Yüzyılda Türk Milli Eğitimi. (2001). Ed.: İzzet Çevik. Türk Eğitim-Sen Genel Merkezi, Ankara.
Altaş Nurullah. (2014). Küreselleşme, Çokkültürlülük ve Din. Din Eğitiminde Çağdaş Konular. Ed. Mustafa Köylü. İstanbul: Dem Yayınları.
Armaner Neda.(1980). Din Psikolojisi, Ankara: Ayyıldız Matb.
Aydın Mehmet Zeki. (2002). “Avrupa Ülkelerinde Din Öğretimi ve Türkiye ile Karşılaştırılması”. Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları Sempozyumu, 26-27 Mayıs, 2001, Adapazarı. Ed.: Suat Cebeci. İstanbul: Değişim Yayınları, (ss. 80-93).
Aydın Muhammet Şevki. (2011). Açık Toplumda Din Eğitimi: Yeni Paradigma İhtiyacı. Ankara: Nobel Akademik Yayncılık.
Ayhan Halis. (1997). Din Eğitimi ve Öğretimi. İstanbul.
Başgil A. Fuad. (1991). Din ve Laiklik, 6. Baskı, İstanbul.
Bilgin Beyza. (2001). Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara.
Bilgin Beyza. (1992). “Eğitimin Temellerinden Biri Olarak Din Eğitimi”. Din Eğitimi Dergisi. MEB Yayınları, Sayı: 33, Mart.
Bolay Süleyman Hayri ve Türköne Mümtazer. (1995). Din Eğitimi Raporu. Ankara: Ankara Merkez ImamHatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları Vakfı.
Cebeci Suat. (2015). Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Comte Auguste. (1896). The Positive Philosophy. Vol: II, Trs and Ed.: By Harriet Martineau. London: Bell.
Çokkültürlülük: Eğitim, Kültür ve Din Eğitimi. (2006). Ed.: Recep Kaymakcan. İstanbul: Dem Yayınları.
Dağ Hilmi. (2016). Manas Destanında Tasavvufi Muhteva. Lisans Bitirme Tezi. KTMÜ, İlahiyat Fakültesi (İslam Bilimleri Bölümü).
Dam Hasan. (2011). Çocukluk Dönemi Din Eğitimi. Gelişimsel Basamaklara Göre Din Eğitimi. Ed.: Köylü Mustafa. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Doğan Recai ve Tosun Cemal. (2002). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
Dower John W. (1986). War Without Mercy: Race and Power in the Pacific War. New York: Pantheon Books. c. xii, 399. https://docs.google.com/file/d/0B-5-JeCa2Z7hMllVU29Vc21PLVk/edit Erişim tarihi: 17.05.2018, Saat. 15:05.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/17444?cl=ru. Erişim tarihi: 17.12.2017, Saat: 23:15.
Kızılabdullah Yıldız ve Yürük Tuğrul. (2017). “Din Eğitimi ve Öğretiminin Temelleri”. Din Eğitimi. Ed.: Köylü Mustafa, Altaş Nurullah. İstanbul.
Köylü Mustafa, Turan İbrahim. (2014). Karşılaştırmalı Din Eğitimi. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
Köylü Mustafa. (2011). Gelişimsel Basamaklara Göre Din Eğitimi. Ed.: Mustafa Köylü. Ankara.
Köylü Mustafa. (2014). “Ruh Sağlığı ve Din Eğitimi”. Din Eğitiminde Çağdaş Konular. Ed.: Mustafa Köylü. İstanbul.
Köylü Mustafa. (2017). “Batı Ülkelerinde Din Eğitimi: Genel Bir Bakış”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 4. (ss. 223-245).
Mırzabaev Mametbek. (2009). Kırgızitan’da Din-Devlet İlişkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü, Din Soyolojisi Anabilim Dalı.
Miller Harriet Millian. (1966). The Preparation for Teaching Religion in The Public Schools. Dissertation for the Degree Doctor of Philosophy. Ohio State University, United Theological Seminary. Dayton. Ohio. University Microfilms, Inc., Ann Arbor, Michigan.
Öcal Mustafa. (2015). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Ensar Neşriyat Yayınları.
Pay Salih, Kılavuz M. Akif. (2009). “Kırgızistan’da Bir Din Eğitimi Kurumu: Medreseler”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, s. 247-278. pdf. dergipark.gov.tr/download/articlefile/143706. Erişim tarihi: 10.09.2017, Saat: 20:20.
Peker Hüseyin. (1991). Din ve Ahlâk Eğitiminin Psikolojik ve Metodik Esasları, Samsun: Eser Matbaası.
Priorities in Religious Education: A Model for the 1990’s and Beyond. (1990). Ed.: Brenda Watson. London: The Falmer Press.
Religious Education in Public Schools: Study of Comparative Law Yearbook of the European Association for Education Law and Policy. (2006). Ed. José Luis Martínez López-Muñiz, Jan De Groof, Gracienne Lauwers. Volume VI. Dordrecht, Netherlands: Springer Publishing Company.
Selçuk Mualla. (1997). “Din Öğretiminin Kuramsal Temelleri-Zihin Gelişimi Açısından Bir Deneme”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 4. İstanbul, (ss.145-158).
Source List and Detailed Death Tolls for the Primary Megadeaths of the Twentieth Century: http://necrometrics.com/20c5m.htm. Erişim tarihi: 21.058.2018, Saat: 8:50
Teaching Religious Education: Primary and Early Years RE in England and Wales (The Law, the Curriculum and Attainment Targets). (2008). Contr.: Elaine McCreery, Sandra Palmer & Veronica Voiels. London: Learning Matters Ltd. Publishing Company. http://dx.doi.org/10.4135/9781446278604.n1. Erişim Tarihi: 12.12.2017, Saat: 17:05.
Tosun Cemal. (2002). Din Eğitim Bilimine Giriş. Ankara.
Yıldız Naciye. (1994). W. Radlow’un Derlediği Manas Destanındaki Kırgız Kültürü ile İlgili Tesbitler ve Değerlendirmeler. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldız Naciye.. (2017). Manas Destanı’nda Dinî Şahsiyetin Efsanevi Şahsiyete Dönüşmesi: Ebu Nasır Samânî’den Aykoco’ya. Millî Folklor, Sayı 115. (ss. 119-132). http://www.millifolklor.com, Erişim Tarihi: 22.05.2018, Saat: 12:20.
Yılmaz Hüseyin. (2003). Din Eğitimi ve Sosyal Barış. İstanbul.
Yusubov Elvin. (2016). Kırgızistan’da Din Eğitimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı (Din Eğitimi Anabilim Dalı).
Абдрашев А. Б., Эшиев А.К. (2015). “Патриоттук аң-сезимди өнүктүрүүдө билим берүү саясатынын ролу”. Известия ВУЗов Кыргызстана, № 9.
Байгазиев Советбек. (2009). Азыркы мектептеги тарбия: максаты, мазмуну жана технологиясы. Бишкек, Гүлчынар.
Галимова Е. В. (2006). “Сравнительный анализ гражданского образования в Кыргызстане и США”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 8, sayı 15.
“Дин маданиятынын тарыхы” аттуу пилоттук курстун жыйынтыгы боюнча тегерек отурум жана семинар өткөрүү жөнүндө 17.02.2017. КР
Президентине караштуу дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясынын расмий баракчасы. http://religion.gov.kg/KY/2017/02/17/дин-маданиятынынтарыхы-аттуу-пил/. Erişim tarihi: 03.11.17, Saat 16:20.
Жолалиева Ж. Т.. (2013). Түркиянын жана Кыргызстандын негизги орто мектеп программаларындагы гуманитардык сабактардын окуучуларды атуулдукка тарбиялоо мүмкүнчүлүктөрү: Магистрдик диссертация. Кыргыз-Түрк Манас Университети Коомдук Илимдер Институту, Педагогика бөлүмү, Бишкек.
Жумабаева Г. А. (2013). Адамзаттын рухий өнүгүүсүндө диний билимдин ролу (Окуучулар, ата-энелер үчүн методикалык колдонмо). И. Арабаев атындагы КМУ, Бишкек.
Закон Кыргызской Республики от 30 апреля 2003 года № 92 «Об образовании». http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202913?cl=ru-ru. Erişim tarihi: 01.12.17, Saat: 10:00.
Мусина. Д. С. (2016). Педагогические условия формирования гражданско- патриотической компетентности педагогов внешкольного дополнительного образования. автореф. дис. … канд. пед. наук. Кыргызская Академия Образования Кыргызский Государственный Университет имени И. Арабаева, Нарынский Государственный Университет имени С. Нааматова, Бишкек.
Мусина. Д. С. (2016). “Повышение квалификации педагогов дополнительного образования Кыргызской Республики как важный фактор усиления гражданско- патриотического воспитания детей и подростков (на материале деятельности РУМЦЭВ “Балажан”)”. Вестник КРСУ. Том 16, № 8.
Конституция Кыргызской Республики от 27 июня 2010 года. www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/87546/100422/F1508978012/KGZ87546.pdf. Erişim tarihİ: 22.05.2018, Saat: 12:45.
О проведении академического семинара “Методологические подходы в предоставлении религиоведческого и религиозного образования: международный опыт и Кыргызстан”. 30.06.2017. Официальный сайт Государственной комиси по делам религий при Президенте КР. http://religion.gov.kg/KY/2017/06/30/о- проведении-академического-семинарa. Erişim tarihi: 03.11.17, Saat 16:00.
О свободе вероисповедания и религиозных организациях в Кыргызской Республике от 31 декабря 2008 года № 282. http://religion.gov.kg/wp-content/uploads/2016/09.pdf. Erişim tarihi: 10.09.2017, Saat: 20:25.
Религиозная ситуация и религиозное образование в Кыргызстане: Анализ ситуации и предложения (Исследовательский отчет). (2014). Рук. проекта Жебежи Суат. Кыргызско-Турецкий Университет “Манас”, Факультет Теологии. Бишкек.
Религиозное образование в Кыргызстане: Медресе нуждаются в срочной реформе. Доклад Булан института инноваций для укрепления мира. (2017). pdf. www.bulaninstitute.org. Erişim tarihi: 10.09.17, Saat: 20:15.
Россия и СССР в войнах XX века. Потери вооруженных сил. Статистическое исследование. (2001). Под общей редакцией Г. Ф. Кривошеева. Москва: «Олма- Пресс».
Панков В. В. (2000). Формирование гражданских качеств учащихся средствами дисциплин общественно- исторического цикла. Автореф. дис. … канд. пед. наук. Бишкек: КИО.
Школьникам будут преподавать историю религии www.gezitter.org/society/52713. Erişim tarihi: 10.09.2017, Saat: 15:05.