Performans esaslı bütçeleme uygulamasının Türk kamu kurumlarında algılanması ve sorun alanlarının tespiti: Eskişehir ili örneği

Dünyada kamu mali yönetiminde yaşanan gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de 10/12/2003 yılında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kabul edilmiştir. Bu Kanun kapsamında kamu mali yönetiminde hesap verebilirlik, mali saydamlık ve mali disiplin hedeflenerek performans esaslı bütçelemeye geçilmiştir. Bu çalışmasının temel amacı; performans esaslı bütçeleme sisteminin süreçte yer alan aktörler tarafından nasıl algılandığını, süreçte yer alan aktörlerin konuyla ilgili tutum ve davranışlarının ne olduğunu ve uygulamada ne gibi problemlerin yaşandığını ortaya koymaktır. Bu amaçla Eskişehir ili kapsamında bir anket çalışması düzenlenmiştir. Araştırma sonucunda; sistemle ilgili olarak uygulamada çeşitli sorunların yaşandığı ortaya çıkmıştır. PEB sisteminin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için üst yönetici desteğinin sağlanması, nitelikli personel ihtiyacının karşılanması, sistemle ilgili teknolojik alt yapının oluşturulması, kurum içi eğitimler ile çalışanların sistemi yeterince tanıma ve anlamalarının sağlanması gerekmektedir.

Turkish public institutions perceiving of the performance based budgeting implementation and determination of the issue areas: The example of Eskişehir province

In line with the worldwide developments in public financial management, Law on Public Financial Management and Control numbered 5018 is adopted in Turkey on the date of December 10, 2003. The scope of this law enabled migration to performance based budgeting with an objective of accountability in public financial management, fiscal transparency, and financial discipline. The primary objective of the present study is to reveal how the performance based budgeting system is perceived by the actors included in the process, the attitudes and behaviors of the actors included in the process with respect to the subject, and what kinds of issues are encountered in the implementation. For this purpose, a survey study is conducted in Eskişehir province. The study revealed that there are certain issues encountered in the implementation of the system. In order to successfully implement the PBB system; senior director support shall be ensured, qualified personnel requirement shall be met, the technological infrastructure for the system shall be established, and adequate employee recognition and understanding of the system shall be ensured with in-house trainings.

PDF

___

Aksaraylı, M., Egeli, H., Tüğen, K. ve Özen, A. (2007), “Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Etkinliğinin Belirleyicileri: Türkiye’deki Kamu Kurumlarının Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(3), 313-326.

Aktan, C.C. (2001), “Kamu Ekonomisinde Karar Alma ve Oylama Yöntemleri”, Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Dergisi, C:1, S:1, Ocak-Şubat-Mart (Çevrimiçi), http://www.canaktan.org/canaktan_personal/canaktan-arastirmalari/ anayasal-iktisat/ aktan-dileyici-oylama.pdf (14/07/2011).

Arın, T. (1999), “Parlamenter Bütçe Denetimi ve Bütçe Komisyonu: Bütçe Reformları Üzerine Uluslararası Bir Karşılaştırma”, Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Düzenlenmesi Bağlamında Sayıştay Semineri, TESEV, Seminer Metni, İstanbul, 22 Kasım, 1-32,

Bilge, S. (2006), “Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü ve Dışsal Faktörlerin Yerel Yönetim Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.

BÜMKO, Performans Programı Hazırlama Rehberi 2009 (Çevrimiçi), http://www.bumko.gov.tr/PEB/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFA7 9 D6F5E6C1B43FF0AF8E5B15417B0B5 (5/06/2011).

Coşkun, A. (1997), Performans Denetimi-Özet El Kitabı, 135. Kuruluş Yıldönümü Yayınları Çeviri Dizisi: 11, Ankara (Çevrimiçi), http://www.sayistay.gov.tr (9/05/2011).

Curristine, T. (2005), “Performance Information in the Budget Process: Results of the OECD 2005 Questionnaire”, OECD Journal on Budgeting, S:5-No. 2- ISSN 1608-7143.

Çildir, M. (2010), “Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’deki Uygulamanın Değerlendirmesi”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.

Demirbaş, T. (2010), “Kamu Bütçeleme Sürecinde Yazılı Olmayan Kuralların Önemi ve Bütçe Reformlarına Etkisi”, Bütçe Dünyası Dergisi, S:1, Bahar Dönemi, 3-23.

Demircan, E.(2006), “Yeni Ekonomik Düzende Bütçe Sistemlerindeki Değişim Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 47-61.

Diamond, J. (2003), “Performance Budgeting: Managing the Reform Process”, IMF Working Paper WP/03/33, Fiscal Affairs Department, February.

DPT (2006), “Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Kılavuzu” (Çevrimiçi), http://www.sp.gov.tr/documents/Sp-Kilavuz2.pdf (10/01/2011).

Edizdoğan, N. ve Çetinkaya, Ö. (2011), Kamu Bütçesi, 2. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa.

GAO (1997), “Performance Budgeting: Past Initiatives Offer Insights for GPRA Implementation”, Washington DC, United States General Accounting Office, Accounting and Information Management Division, GAO/AIMD-97-46 (Çevrimiçi), http://govinfo.library.unt.edu/npr/library/gao/aimd9746.pdf (20/04/2011).

Ho, A. (2011), “PBB in American Local Governments: It’s More than a Management Tool”, Public Administration Review, May/June, Symposium on Performance-Based Budgeting, 391-401.

Hou, Y. vd. (2011), “State Performance-Based Budgeting in Boom and Bust Years: An Analytical Framework and Survey of the States” Public Administration Review, May/June, Symposium on Performance- Based Budgeting, 370-388.

Karacan, E. (2010), “Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye Uygulaması”, DPT- Uzmanlık Tezleri Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Yayın No: 2816, Ankara.

Kassek, L. ve Webber D. (2009), Performance-Based Budgeting and Medium-Term Expenditure Frameworks in Emerging Europe (Çevrimiçi), http://siteresources.worldbank.org/INTECA/Resources/WBperformanceBudgeti ngTEF.pdf (9/10/2011).

Kirmanoğlu, H. ve Çak, M. (2000), “Kamu Kesiminde Performans Ölçümü”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi XV. Türkiye Maliye Sempozyumu, Antalya, 315-344.

Kong, D. (2005), “Performance-Based Budgeting: The US Experience”, Public Organization Review: A Global Journal, 5: 91–107.

Moğol, T. ve Şahin, D. (2010), “Kamu Kuruluşlarında Performans Esaslı Bütçeleme Uygulaması ve Kamu Harcamaları Üzerindeki Etkisi: Bir Durum Çalışması”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, S:2, 1-26.

OECD (2004), Public Sector Modernization: Governing for Performance, Policy Brief (Çevrimiçi), http://www.oecd.org/dataoecd/14/46/39044817.pdf (13/01/2011).

Oral, E. (2005), “Bazı OECD Ülkelerinde Performans Esaslı Bütçeleme Uygulamaları, Gelişimi ve Türk Mali Sistemi Açısından Değerlendirme”, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Nisan, Ankara.

Özen, A. (2008), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayını, Yayın No:2008/382, Ankara.

Robinson, M. ve Duncan, L. (2009), “A Basic Model of Performance-Based Budgeting”, Technical Notes and Manuals 09/01 (Çevrimiçi), http://blogpfm. imf.org/files/fad-technical-manual-1.pdf (26/01/2011).

Rodriquez, A. ve Bijotat, F. (2003), “Performance, Strategic Planning and Performance- Based Budgeting In İllinois Local and Regional Public Airpots”, Public Works Managements and Policy, Ekim, S:8, No:2, 132-145.

Shah, A. ve Shen, C. (2007), “A Primer on Performance Budgeting”, Budgeting and Budgetary Institutions, Public Sector Governance and Accountability Series, World Bank, 137-178.

Schick, A. (2007), “Performance Budgeting and Accrual Budgeting: Decision Rules or Analytic Tools?”, OECD Journal on Budgeting, S:7, No:2, ıssn 1608-7143.

Shea, J.R. (2007), “Performance Budgeting in the United States”, OECD Journal on Budgeting, S: 8–No.1.

Şahin, Ö. (2007), “Türkiye’de Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Değerlendirilmesi ve Uygulama Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.

Tüğen, K., Egeli, H. ve Özen, A. (2007), “Gelişmiş Ülkelerde Performans Esaslı Bütçeleme Sistemine Yönelik Reform Arayışları ve Bütçe Uygulamaları,” Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, 44(509), 35-46.

Uludüz, B. (2008), “Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye Uygulaması”, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.

Ünal, M. (2007), “Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Örneği”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.

Yardımcıoğlu, F. (2006), “Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.