Tıkanıklık fiyatlaması, Dünya uygulamaları ve Türkiye’deki durumun değerlendirilmesi

Nüfus artışı ve kırdan kente göç kentiçi ulaşım problemlerini de arttırmıştır. Kaynak yetersizliği nedeniyle kentiçi ulaşım ağının genişletilememesi ve artan taşıt sahipliği ve kullanımı trafik sıkışıklığının yoğun bir şekilde yaşanmasına neden olmaktadır. Trafik tıkanıklığı büyük ekonomik maliyetlerin kaynağıdır. İlke olarak bu maliyetlerin, bireysel sürücülerin sosyal olarak verimsiz tercihleri sonucu ortaya çıkan önemli bir kısmı önlenebilir. Tıkanıklık fiyatlandırması tıkanıklığın sebep olduğu maliyetlerin önlenmesinde kullanılan araçlardan biridir. Bu çalışmada tıkanıklık fiyatlandırmasının ekonomik temelleri ve Singapur, Londra, Stockholm ve Milano gibi dünya uygulamalarından elde edilen dersler değerlendirilmektedir. Tıkanıklık fiyatlandırması trafiği yönetmek için basit bir vergi stratejisinden daha öte bir anlam ifade etmektedir. Tıkanıklık fiyatlandırmasının uygulanması trafikteki tıkanıklığı azaltmakta, toplu taşıma ve taksi kullanımının artmasını sağlamakta ve önemli gelirler elde edilmesine neden olmaktadır. Tıkanıklık fiyatlandırması, kaynak sıkıntısını azaltmak ve yeni finansal kaynakların üretilmesini sağlamak için de kullanılabilir alternatif bir karayolu finansman yöntemidir.

Congestion Pricing, World Applications and an Evaluation of the Current Practice in Turkey

Population growth and rural-urban migration has increased in urban transport problems. Due to a lack of resources in urban transport network fixed supply and increase in the ownership automotive vehicle has led to intense traffic congestion. Traffic congestion is a source of enormous economic costs. In principle, many of these costs can be prevented, as they result from socially inefficient choices by individual drivers. One of the tools utilized in the prevention of congestion costs caused by congestion pricing. This paper reviews the economic bases behind congestion pricing and lessons from world experiences: Singapore, London, Stockholm and Milano. Congestion pricing is far more than a simple tax strategy to manage traffic. Implementation of congestion pricing has significantly reduced traffic congestion, improved bus and taxi service, and generates substantial revenues. The congestion pricing can be used to provide a new generation of financial resources and to reduce the resource shortage which is an alternative method of financing highway.

PDF

___

Albalate, D. ve Bel, G. (2009), “What Local Policy Makers Should Know about Urban Road Charging: Lessons from Worldwide Experience”, Public Administration Review, September-October, 962-975.

Albert, G. ve Mahalel, D. (2006), “Congestion Tolls and Parking Fees: A Comparison of the Potential Effect on Travel Behavior”, Transport Policy 13, 496-502.

Anas, A. ve Lindsey, R. (2011), “Reducing Urban Road Transportation Externalities: Road Pricing in Theory and in Practice”, Review of Environmental Economics and Policy, Winter, 5(1), 66–88.

BBC News, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7167992.stm (Erişim Tarihi: 10/01/2012)

Benko, M. ve Smith, L. (2008), “Congestion Pricing: What is It?”, Community Transportation, 26(2), 16-19.

Bhatt, K. ve Higgens, T. (2008), “Lessons Learned from International Experience in Congestion Pricing”, US Department of Transportation, Federal Highway Administration, http://www.ops.fhwa.dot.gov/publications/fhwahop08047/ intl_cpless ons.pdf (Erişim Tarihi: 22/09/2011).

Börjesson, M., Eliasson, J., Hugosson, M.B. ve Brundell-Freij, K. (2011), “The Stockholm Congestion Charges-5 yearson, Effects, Acceptability and Lessons Learnt”, Transport Policy, 20 (2012) 1–12.

De Corla-Souza, P. ve Whitehead, R.E. (2003), “The Value of Pricing the Use of Roads”, Public Works Management Policy, 7: 267-276.

De Palma, A. ve Lindsey, R. (2011), “Traffic Congestion Pricing Methodologies and Technologies”, Transportation Research, Part C, 19:1377-1399.

Eliasson, J. (2008), "Lessons from the Stockholm Congestion Charging Trial," Transport Policy, 15(6), 395-404.

Environmental Defense Fund, “Singapore: A Pioneer in Taming Traffic”, http://www.edf.org/sites/default/files/6116_SingaporeTraffic_Factsheet.pdf (Erişim Tarihi: 01/02/2012).

Environmental Defense Fund, http://www.edf.org/page.cfm?tagID=6241 (Erişim Tarihi: 10/01/2012).

Harsman, B., Padam, S. ve Wijkmark, B. (2000), “Pricing Measures Acceptance (PRIMA): Ways and Means to Increase the Acceptance of Urban Road Pricing.” Contract No. RO-98-SC.3020, European Commission under the Transport RTD Programme of the 4th Framework Programme, Stockholm, Sweden,

http://www.ecoplan.ch/download/ e73 _sb _en.pdf (Erişim Tarihi: 12/12/2011). Ingles, D. (2009), “Road Congestion Charges an Idea Whose Time has Come” Technical Brief No.5, October 2009, https://www.tai.org.au/file.php?file=/ media_releases/...pdf (Erişim Tarihi: 17/09/2011).

Köymen, Ş. (2008), “Kamu Ekonomisi Açısından Otoyolların Finansmanında Kullanım Fiyatlandırması”, Mali Pusula Dergisi, Yıl:4, 39, 114-138.

Lapsey, I. ve Giordano, F. (2010), “Congestion Charging: A Tale of Two Cities”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 23(5), 671-698.

Lindsey, C.R. ve Verhoef, E.T. (2000), “Traffic Congestion and Congestion Pricing”, Tinbergen Institute Discussion Paper, 2000-101/3,

http://brandnewmusic.be/discussionpapers/ 00101.pdf (Erişim Tarihi: 21/08/2011).

Maruyama, T. ve Harata, N. (2006), “Difference Between Area-Based and Cordon- Based Congestion Pricing: Investigation By Trip-Chain-Based Network Equilibrium Model With Non-Additive Path Costs”, http://www.cps.kumamotou. ac.jp/center/maru/ 2006trr.pdf (Erişim Tarihi: 03/10/2011).

Rotaris, L., Danielis, R., Marcucci, E. ve Massiani, J. (2010), “The Urban Road Pricing Scheme to Curb Pollution İn Milano, Italy: Description, Impacts, and Preliminary Cost-Benefit Analysis Assessment”, Transportation Research, Part A 44 (5): 359–375.

Sandholm, W.H. (2002), “Evolutionary Implementation and Congestion Pricing”, Review of Economic Studies, 69, 667-689.

Santos, G., Behrendt, H., Maconi, L., Shirvani, T. ve Teytelboym, A. (2010), “Part I: Externalities and Economic Policies in Road Transport”, Research in Transportation Economics 28, 2-45.

Schrank, D., Lomax, T. ve Turner, S. (2010), Urban Mobility Report. Texas Transportation Institute, The Texas A&M University, December,

http://tti.tamu.edu/ documents/ums/mobility_report_2010_wappx.pdf (Erişim Tarihi: 23/11/2011).

Small, K.A. ve Ibanez, J.A.G. (1997), “Road Pricing for Congestion Management: The Transition from Theory to Policy”, Transport Economics Selected Reading Edited by Tae Hoon Oum vd. Harwood Academic Publishers, 373-404.

Stockholmsförsöket, http://www.stockholmsforsoket.se/templates/page.aspx?id= 10215 (Erişim Tarihi: 12/24/2011).

Taplin, J. ve Sapkota, V. A. (2000) “History and Policy Background to Road Pricing, Funding and Taxation”, Road& Transport Research, March,

http://findarticles.com/p/ articles/mi_qa3927/is_200003/ai_ n8898678/ (Erişim Tarihi: 11/06/2011).

Tezcan, H.O. ve Yayla, N. (2010), “Tıkanıklık Fiyatlandırmasının İstanbul için Uygunluğunun Araştırılması: Eminönü Fiyatlandırma Modeli”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, 9(6), 125-136.

Transport for London, http://www.tfl.gov.uk/roadusers/congestioncharging/ default.aspx (Erişim Tarihi: 10/01/2012).

Ünal, L. (1996), “Geleceğin Finansman Modeli Kamu-Özel İşbirliği (Karayolu Projelerinde Özelleştirme)”, 1. Yapı İşletmesi Kongresi, 18-19 Ekim, İzmir, 261- 280.

Wightman, P. (2008), “From Freeway to Feeway: Congestion Pricing Policies for BC’s Fraser River Crossings”, Simon Fraser University, http://summit.sfu.ca/item/8916 (Erişim Tarihi: 12/09/2011).

Xu, S. (2006), “Development and Test of Dynamic Congestion Pricing Model”, http://web.mit.edu/its/Papers/Thesis_Shunan_v30.pdf (Erişim Tarihi: 23/09/2011).

Yaşar, I. (2010), “Kaza-Olay Tespit Algoritmalarına Genel Bakış” DEÜ Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Ocak, 12(1), 33-45.

Yıldız, H. (2005), “İstanbul’da Özel Otomobiller İçin Bir Teorik Tıkanıklık Fiyatı Hesaplama Modeli Önerisi”, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma 05/4, 137-150.

Yüksel, H. ve Bayrakdar, Z. (2005), “Boğaziçi Köprüsü'nde Tıkanıklık Fiyatlandırmasının Trafiğe ve Toplu Taşımacılığa Etkilerinin Araştırılması”, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Aylık Bülteni, 78, 15-27.

Yüksel, H., Yıldırım, M.S. ve Gürsoy, M. (2010), “Eminönü İçin Bir Trafik Tıkanıklık Fiyatlandırması Modeli”, İMO Teknik Dergi, Yazı 327, 4995-5022.