TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ÇERÇEVESİNDE KALİTE MALİYETLERİ: ÜRETİM İŞLETMESİNDE BİR UYGULAMA

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) yaklaşımının temel odak noktasını kalite oluşturmaktadır. İşletmede gerçekleşen her faaliyette olduğu gibi kaliteye ilişkin ortaya konulan çalışmalarda da maliyet önemli bir noktadadır. Bu kapsamda kalite maliyetleri TKY yaklaşımının önemli parçalarından birisi olmaktadır. TKY kapsamında ele alınan kalite maliyeti modellerinden birisi olan PAF Modeli’nde kalite maliyetleri önleme, değerlendirme, iç ve dış başarısızlık maliyetlerinden oluşmaktadır. Bu çalışma, Osmaniye ilinde ahşap mobilya sektöründe faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında örnek olay çalışması yöntemi kullanılmış olup, işletmenin 2020 yılı ilk 6 aylık dönemi ve 2021 yılı ilk 6 aylık dönemine ait kalite maliyetleri incelenmiştir. Ayrıca ilgili dönemlerde tespit edilen önleme, değerlendirme ve başarısızlık maliyetlerinin toplam üretim maliyeti ve gerçekleşen satışlar içindeki payı analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda işletmede gerçekleşen önleme ve değerlendirme maliyetlerindeki artış, iç ve dış başarısızlık maliyetlerini azaltmıştır. İşletmede ortaya çıkan kalite maliyet unsurları arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

QUALITY COSTS IN THE FRAMEWORK OF TOTAL QUALITY MANAGEMENT: AN APPLICATION IN MANUFACTURING COMPANY

Quality is the main focus of the Total Quality Management (TQM) approach. As in every activity carried out in the enterprise, the cost is at an important point in the studies on quality. In this context, quality costs are one of the important parts of the TQM approach. In the PAF Model, which is one of the quality cost models considered within the scope of TQM, quality costs consist of prevention, appraisal, internal and external failure costs. This study was carried out in a production company operating in the wooden furniture sector in Osmaniye. In the application part of the study, the case study method was used. The quality costs of the production company for the first 6 months of 2020 and the first 6 months of 2021 were examined. In addition, the share of prevention, appraisal, and failure costs determined in the relevant periods in the total production cost and realized sales were analyzed. As a result of the study, the increase in the prevention and appraisal costs of the company reduced the internal and external failure costs. It has been determined that there is a relationship between the quality cost elements emerging in the enterprise.

PDF

___

Akkoyun, Ö. ve Ankara, H. (2007). Kalite Maliyet Modelleri ve Mermer Fabrikaları İçin Bir Uygulama. Bilimsel Madencilik Dergisi, 46(1), 3-14.
Al-Dujaili, M. A. A. (2013). Study of The Relation between Types of The Quality Costs and Its Impact on Productivity and Costs: A Verification in Manufacturing Industries. Total Quality Management & Business Excellence, 24(3-4), 397-419.
Bekçi, İ. ve Toraman, A. (2011). Kalite Maliyetleri ve Bir Hastanede Hesaplanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 39-57.
Çabuk, Y. (2005). Kalite Maliyetleri ve Kalite Maliyetlerini Ölçmede Kullanılan Yöntemler. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 7(7), 1-8.
Dalcı, İ. ve Tanış, V. N. (2002). Quality Costs and Their Importance in Cost and Management Accounting. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 134-147.
Demircioğlu, E. N. ve Küçüksavaş, N. (2009). Kalite Maliyetleri. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 32-67.
Demirel, M. (2008). Yataklı Tedavi Kurumlarında Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları ve İzzet Baysal Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Feigenbaum, A. V. (1991). Total Quality Control. New York: McGraw- Hill.
Halevy, A. and Naveh, E. (2000). Measuring and Reducing The National Cost of Non-Quality. Total Quality Management, 11(8), 1095-1110.
Horngren, C. T., Sundem, G. L., Stratton, W. O., Burgstahler, D. and Schatzberg, J. (2014). Introduction to Management Accounting, New Jersey: Pearson.
Juran, J. M. (1992). Juran on Quality by Design. New York: Free Press. Kaygusuz, F. ve Tanış, V. N. (2017). Kalite Maliyetlerinin PAF Modeli Çerçevesinde İncelenmesi ve Bir Medikal Parça Üretim İşletmesinde Uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(63), 723-740.
Marzuki, P. F. and Wisridani, M. (2014). Identifying Contractors’ Planned Quality Costs in Indonesian Construction Projects. Journal of Engineering & Technological Sciences, 46(4), 368-380.
Sipahi, B., Yıldırım, H., (2004). Kalite Maliyetleri Muhasebesi ve İstatistiksel Analizi, İstanbul : Türkmen Kitabevi
Šatanová, A., Závadský, J., Sedliačiková, M., Potkány, M., Závadská, Z. and Holíková, M. (2015). How Slovak Small and Medium Manufacturing Enterprises Maintain Quality Costs: An Empirical Study and Proposal For A Suitable Model. Total Quality Management & Business Excellence, 26(11- 12), 1146-1160.
Tanış, V. N. (2005). Teknolojik Değişim ve Maliyet Muhasebesi. Adana: Nobel Kitabevi.
Topcu, N. (2005). Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yöntemine Göre Kalite Maliyetlerinin Ölçülmesi-Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 343-356.
Türk, Z. (2009). Kalite maliyetleri yönetimi. Adana: Nobel Kitabevi.
Vargün, H. ve Gül, S. (2020). Kalite Maliyetlerinin Analizi ve Raporlanması: Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 550-564.
Yaşar, E., (2019). Kalite Maliyetleri, Kalite Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi ve CE Belgeli İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
Yin, R. K. (2009). Case Study Research: Design and Methods, CA: Sage.
Yumuk, G., Oraman, Y. ve Oğuzhan, A., (2006). Trakya Bölgesindeki İmalat Sanayi İşletmelerinin Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Maliyet Sistemi Uygulamalarına Olan Yaklaşımları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 105-120.
Yükçü, S. (1999). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne Göre Kalite Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi. İzmir: Anadolu Matbaacılık.