‘TAHSİL EDİLEMEYECEĞİ ANLAŞILAN KAMU ALACAĞI’ KAVRAMININ BELİRLİLİK İLKESİ BAKIMINDAN YARGI KARARLARI IŞIĞINDA İNCELENMESİ

Tahsil edilemeyen ve tahsil edilemeyeceği anlaşılan bir kamu alacağının varlığı, vergilendirme ilişkisinin borçlu tarafında kimin yer alacağının belirlemesi bakımından önem arz eden bir konudur. Nitekim, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 35’inci ve mükerrer 35’inci maddeleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10’uncu maddesi, tahsili imkânsız bir alacağın varlığına ilişkin farklı sorumluluk halleri öngörmektedir. Çalışmada, bu sorumluluk hallerinin ortaya çıkışından önceki aşamada yer alan, tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacağının varlığının hangi kriterlerden hareketle tespit edilmesi gerektiği ve bu tespitin belirlilik ilkesi bakımından özellik arz eden yönleri ele alındıktan sonra; Danıştay’ın çeşitli daire ve kurullarına yansıyan uyuşmazlıklar ile bu uyuşmazlıkların çözümünde yer alan görüş farklılıkları incelenmiştir. Bu farklılıkların neden olduğu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin sunulması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışma, tümevarım yöntemi kapsamında, doktriniçtihat- mevzuat üçgeninde, karşılaştırmalı olarak tahsil imkansızlığı kavramını ve bu kavramın vergi hukukundaki uygulama alanının analizini içermektedir.

A CONSIDERATION OF THE CONCEPT OF ‘PUBLIC RECEIVABLES THAT ARE APPARENTLY UNCOLLECTIBLE’ IN TERMS OF THE PRINCIPLE OF CERTAINTY WITHIN THE SCOPE OF JUDICIAL DECISIONS

The existence of a public receivable that cannot be collected and is Apparently Uncollectible is an important issue in terms of determining who will be on the debtor’s side of the taxation relationship. The 35th and repetitive 35th articles of the Collection Procedure of Public Receivables Law No. 6183 and the 10th article of the Tax Procedure Law No. 213 envisage different liability situations regarding the existence of an uncollectible receivable. In the study, the criteria to determine the existence of a public receivable which is in the stage before the emergence of these liability disputes and which is apparently uncollectible, and what are the features of this determination in terms of the principle of certainty are examined. In addition, the cases reflected in the various departments and boards of the Council of State and the differences of opinion in the resolution of these cases were examined. The main purpose of the study is to offer solutions for the problems caused by these differences. The study includes the concept of impossibility of collection comparatively in the doctrine-legal precedent-legislation triangle within the scope of the inductive method and the analysis of the application area of this concept in tax law.

PDF

___

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu. (1961, 4 Ocak). Ankara : Resmi Gazete (Sayı: 10703-4-5). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10705. pdf
387 Seri No’lu Tahsilat Genel Tebliği (Güncelliği Kalmayan Tebliğlerdendir - Çalışmada tarihi süreç kapsamında kullanılmıştır). Ankara : Resmi Gazete (Sayı:22330). Erişim adresi: https://www.gib.gov.tr/gibmevzuat
4108 Sayılı (Çeşitli Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında) Kanun. (1995, 25 Mayıs). Ankara : Resmi Gazete (Sayı: 22301). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22301.pdf
5766 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2008, 4 Haziran).
Ankara : Resmi Gazete (Sayı: 26898 (Mükerrer). Erişim adresi: https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080606M1-1.htm
6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun. (1953, 21 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 8464). Erişim adresi: https://www.resmigazete. gov.tr/arsiv/8469.pdf [AATUHK].
Anayasa Mahkemesi (04/11/2021). E.2019/4, K. 2021/78 Sayılı Karar. (Karar, 31773 Sayılı ve 09.03.2022 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır). [Anayasa Mahkemesi, 2021].
Anayasa Mahkemesi (22.05.2013). E.2013/39, K. 2013/65 Sayılı Karar. (Karar, 28705 Sayılı ve 12.07.2013 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır). [Anayasa Mahkemesi, 2013].
Anayasa Mahkemesi (30/12/2015). E.2014/183, K. 2015/122 Sayılı Karar. (Karar, 29592 Sayılı ve 12.01.2016 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır). [Anayasa Mahkemesi, 2015].
Balcı, M. (2021). Kamu İcra Hukuku ve 6183 Sayılı Kanun Uygulaması, İstanbul: On İki Levha.
Candan, T. (2006). Kanuni Temsilcinin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu, 3.bs. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
Çağlar, S. (2013). Hukuk Devletinin Hukuki Belirlilik İlkesi Üzerinden Değerlendirilmesi, İstanbul: Beta.
Danıştay 4. Dairesi (18.04.2019). E.2015/7467, K.2019/3030 Sayılı Karar. (03.11.2021 tarihli mezkûr VDDK karar metninden alınmıştır). [Danıştay 4. Dairesi, 2019].
Danıştay 9. Dairesi (16.02.2018). E. 2016/12097, K. 2018/715 Sayılı Karar. (21.10.2020 tarihli mezkûr VDDK karar metninden alınmıştır).
Danıştay 9. Dairesi (18.10.2018). E.2016/6369, K.2018/6464 Sayılı Karar. (18.11.2021 tarihli mezkûr VDDK karar metninden alınmıştır).
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (03.11.2021). E.2020/513, K.2021/1495 Sayılı Karar. Erişim adresi: https://karararama.danistay.gov.tr Erişim Tarihi: 21.12.2021.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (18.11.2020). E.2019/1594, K.2020/1267 Sayılı Karar. Erişim adresi: https://karararama.danistay.gov.tr Erişim Tarihi: 21.12.2021.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (21.10.2020). E.2019/626, K.2020/1070 Sayılı Karar. Erişim adresi: https://karararama.danistay.gov.tr Erişim Tarihi: 21.12.2021.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (21.10.2020). E.2019/700, K.2020/1074 Sayılı Karar. Erişim adresi: https://karararama.danistay.gov.tr Erişim Tarihi: 21.12.2021.
Gümüşkaya, G. (2010). Anonim ve Limited Ortaklık Kanuni Temsilcilerinin Vergisel Sorumluluğu Açısından Tahsil İmkansızlığı. Vergi Dünyası, 343, 200-222.
Güneş, G. (1998). Verginin Yasallığı İlkesi, 2. Bs. İstanbul: On İki Levha. Kaneti, S., Ekmekci, E., Güneş, G., Kaşıkçı, M. (2022). Vergi Hukuku, 2. Bs. İstanbul: Filiz.
Karakoç, Y. (2019). Genel Vergi Hukuku, 2. Bs. Ankara: Yetkin.
Köküsarı, İ. (2015). Anayasa Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesi, Ankara: Adalet.
Oktar, S. A. (2020). Vergi Hukuku, 15. Bs. İstanbul: Türkmen.
Öncel, M., Kumrulu, A. ve Çağan, N. (2018) Vergi Hukuku, 27.Bs. Ankara: Turhan.
Özkan, Ö. (2008). İflasın Ertelenmesi Kararının Alacaklılar ve Kamu İdaresi Açısından Etkileri. Sayıştay, 69, 107-114.
Schmölders, G. (1976). Genel Vergi Teorisi, 4.bs., Çev: Salih Turhan, İstanbul: Fakülteler Matbaası.
Tahsilat Genel Tebliği. Seri:A, Sıra No:1, Resmi Gazete (Sayı: 26568), https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/eski/Tahsilat_ Genel_Tebligi_A1_02072021.pdf 01/12/2021 Erişim Tarihi: 23.12.2021.
TBMM, Mevzuat Bilgi Sistemi, 5766 Sayılı Kanun’un Madde Gerekçesi, https://mevzuat.tbmm.gov.tr/mevzuat/faces/ kanunmaddeleri?pkanunlarno=61196&pkanunnumarasi=5766 (29/11/2021).
Tunç, Z. (2021). Vergi Hukukunda Temsil ve Sorumluluk, İstanbul: On İki Levha.
Turhan, S. (2020). Vergi Teorisi ve Politikası, İstanbul: Filiz.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982, 18 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 17863 (Mükerrer)). Erişim adresi https://www.resmigazete.gov.tr/ arsiv/17863_1.pdf