KARŞILIKLARIN TMS 37, VERGİ USUL KANUNU, TÜRK TİCARET KANUNU VE MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ VE TMS 37’YE GÖRE MUHASEBE UYGULAMALARI

Muhasebe literatüründe karmaşık olarak algılanan konulardan bir tanesi de karşılıklardır. Bu kavram kimi zaman gider/borç anlamında, kimi zaman varlıklarda değer düzeltimi anlamında kimi zaman da yedek niteliğinde kullanılmaktadır. İşletmelerin gelecekte karşılaşma olasılığı olan riskleri ve belirsizlikleri dikkate alan ve mali şeffaflığı öne çıkartan muhasebe kuramı (Türkiye Muhasebe Standartları, Temel Kavramlar ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri) vergi odaklı düşünceyi öne çıkartan Vergi Usul Kanunu (tabii ki tüm vergi mevzuatı) ve ayrıca Türk Ticaret Kanunu ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği bir taraftan mali tablolar aracılığıyla ihtiyaca ve gerçeğe uygun bilgi ortaya koyma amacında iken, diğer taraftan da işletmelerin yükümlülüklerini, riskleri ve belirsizlikleri mali tablolar aracılığı ile ifşa etmeyi amaçlamaktadırlar. Karşılıklar, faaliyet sonuçlarının manipüle edilmesi için kullanılabilecek muhasebe uygulamalarından birisidir. Tabii ki bu durum, mali tabloların güvenilirliğini olumsuz etkileyecektir. Bu çalışmada karşılıklar konusu; TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar Standardı, Vergi Usul Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği çerçevesinde ele alınmıştır. Bu nedenle öncelikle karşılıklar; tanım, tanıtım, amaç, ölçüm, hangi anlamda ele alındıkları, karşılık ayırma koşulları,muhasebeleştirme ve iptal esasları çerçevesinde incelenmiştir. Ayrıca konunun kapsamlı olması nedeniyle, sadece TMS 37 esas alınarak, uygulamada sıklıkla karşılaşılan muhasebe uygulamalarına ilişkin örneklere yer verilmiştir

COMPARISON OF PROVISIONS UNDER TAS 37, TAX PROCEDURE LAW, TURKISH COMMERCIAL CODE AND ACCOUNTING SYSTEM APPLICATION GENERAL COMMUNIQUÉ AND ACCOUNTING PRACTICES ACCORDING TO TAS 37

One of the subjects perceived as complex in the accounting literature is provisions. This concept is sometimes used in the sense of expense/debt, sometimes in the sense of value correction in assets, and sometimes as a reserve. Accounting theory (Turkish Accounting Standards, Basic Concepts and Generally Accepted Accounting Principles), which takes into account the risks and uncertainties that businesses may face in the future and emphasizes financial transparency, Tax Procedure Law (of course, all tax legislation), Turkish Commercial Code and also Accounting System Application General Communiqué aims to reveal relevant and truthful information through financial statements, they also aim to disclose the liabilities, risks and uncertainties of enterprises through financial statements. Provisions are one of the accounting applications that can be used to manipulate the results of the activities. Of course, this will adversely affect the reliability of the financial statements. In this study, the subject of provisions are handled within the framework of TAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets Standard, Tax Procedure Law, Turkish Commercial Code and Accounting System Application General Communiqué. Therefore, first of all, the provisions; definition, introduction, purpose, measurement, the meaning in which they are handled, provisioning conditions, accounting and cancellation principles are examined. In addition, due to the comprehensiveness of the subject, examples of accounting practices frequently encountered in practice are given, based only on TAS 37.

PDF

___

1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Erişim Adresi: https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/1-Seri-No-lu-Muhasebe-Sistemi- Uygulama-Genel-Tebligi-26-12-1992---3997
213 sayılı Vergi Usul Kanunu (1961, 10 Ocak). Ankara : Resmi Gazete (Sayı: 10705)
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (2011, 14 Şubat). Ankara : Resmi Gazete (Sayı: 27846)
Akgemci A. (2021) TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar Standardı Kapsamında Örnek Uygulamalar. IDEA STUDIES Journal, 7(34).
Akgüç Öztin, (2013) Mali Tablolar Analizi, gnşltlmş. 15.bs. İstanbul. Argun D., Pamukçu, F. ve Eroğlu Z. (2020). Envanter ve Finansal Tablolar. İstanbul
Ber H. ve Akbey H. (2013) TMS-37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, Vergi Raporu, 161.
Demir B. ve Aslan Ü., (2008); TMS-37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması (Yorum – Açıklama-Örnekler), gnşltlmş. 2. bs. Ankara.
Örten, R. ve Karapınar A. (2007) Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Dönemsonu Muhasebe Uygulamaları, 3. Bs. Ankara.
Örten, R., Kaval, H. ve Karapınar A., (2019) Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları 2019 TMS-TFRS, göz.geç. 12. Bs. Ankara.
Özerhan, Y. ve Yanık S. (2012) IFRS / IAS ile Uyumlu TMS / TFRS Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları Türkiye Finansal Raporlama Standartları, gnclştrlmş. 2. Bs. Ankara : TÜRMOB
Özulucan A. (2021). Tekdüzen Hesap Planı’na ve Türk Ticaret Kanunu’na Göre Hazırlanmış Şirketler Muhasebesi, Bursa : Ekin Basın Yayın Dağıtım.
Özulucan, A. (2019) Teori ve Uygulamalarla Türkiye Muhasebe Standartları Test Kitabı (Soru - Açıklamalı Cevap), Konya.
Özulucan, A. ve Temel, E. (2020). TMS 36 Standardına Göre Varlıklarda Değer Düşüklüğünün Tespiti ve Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağına Göre Muhasebeleştirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, (46).
Sağlam N., Yolcu M. ve Eflatun A.O. (2018) Örneklerle UFRS Kayıtları, 4. Bs. Ankara.
Sevilengül O. (2020) Genel Muhasebe, 19. Bs. Ankara.
Şerifler Ü. (2019) TMS-37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar Erişim Adresi: https://www.accafin.com/muhasebe/ifrs-ias-ufrs-tms-usgaap/ tms-37-karsiliklar-kosullu-borclar-ve-kosullu-varliklar
Tosunoğlu B. ve Cengiz S. (2019); TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıklar Standardına İlişkin Muhasebe Uygulamaları, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD) 9,(1).
Usul H. ve Özer Keçe F., (2016) TMS 37 Kapsamındaki Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıkların Muhasebeleştirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(5).
Yükçü S. (1999). Kalite Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi, İzmir: Anadolu Matbaacılık,
Yükçü S. ve Yaşar Ş. (2013). Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıkların TMS 37 Standardı Kapsamında İncelenmesi, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi.