The fifty years of the constitutional court of turkey (1962-2012)

Türk Anayasa Mahkemesi, Avusturya/Kelsen modelini benimseyen Avrupanın beşinci anayasa mahkemesidir. Ellinci yılını 25 Nisan 2012 tarihinde kutlayan Anayasa Mahkemesinin geçmişi mahkeme üyelerinin kompozisyonu, mahkemenin görev ve yetkileri, kuruluş yapısı ve verdiği kararlar itibariyle siyasi ve hukuksal tartışmalarla doludur. Bu makale mahkeme içtihatları ve kararların eleştirisi dışında, mahkemenin diğer yönleri üzerinde geçmişin kuş bakışı bir özetini vermeyi hedeflemektedir. Bu makale Türk Anayasa Mahkemesinin son 50 yılda nasıl geliştiğini öğrenmek isteyen yabancılara hitap etmektedir. Bu bağlamda, makale, Mahkemenin gelişimini üç başlık altında incelemektedir. İlki, 1962 yılından başlayıp 1982 yılına kadar gelen süreci kapsamaktadır. İkinci dönem, Mahkemenin yeni kuruluş kanunu ile çalışmaya başlağı 1983 yılından kapsamlı Anayasa değişikliklerin yapıldığı 2010 yılına kadar dönemi kapsamaktadır. Üçüncü dönem ise, 2010 Anayasa Değişliklerinin kabulünün ardından Mahkemenin kuruluş kanununun yayımlanması ile başlayan ve Mayıs 2012ye kadar olan süreci özetlemektedir. Bu makale ile Türkçe kaynaklardan Türkiyede anayasa yargısının nasıl geliştiğini öğrenme fırsatı bulamayan yabancı okurlara, İngilizce olarak Mahkemenin nasıl bir süreç içerisinde bugünlere geldiği anlatılmak istenmektedir.

The Constitutional Court of Turkey is the fifth constitutional court adopting the European (Austrian) model of constitutional review. The Constitutional Court commemorated the 50th anniversary of its establishment on 25 April 2012. Its history is fraught with political and legal debates concerning the composition, competence, organisation and jurisprudence of the Court. This article is devoted to accounting for the these developments save its case-law. To be precise, the case law of the Court will not be assesed here; rather, a bird’s-eye-view-account of the past of the Court will be under scrutiny. This article addresses foreign readers who would like to learn how the Turkish Constitutional Court evolved over the last five decades. To do this, the author has divided the history of the Court under three headings. The first period covers the years between 1962-1982; the second period falls between 1983-2010. The third period commenced after the approval of the 2010 constitutional amendments and ends with the developments until the end of May 2012. It is hoped that a cursory look at the past will provide the non-Turkish speaking reader a better understanding as to how constitutional justice has developed in Turkey.