Ateşli Silahlarla İlgili Türkçe Matbu Eserler Bibliyografya Denemesi (1727-1928)

Matbaanın kullanılmaya başlandığı 1727'den 1928'e kadar geçen süre içerisinde basılan ateşli silahlarla ilgili yayınlanmış eserlerin bibliyografya denemesi, Osmanlıların bahsedilen tarihler arasında ne tür eserler telif ve tercüme ettiği konusunda önemli bir fikir vermektedir. Ayrıca ateşli silahlarla ilgili gelişmelerin Osmanlı askerî erkânı tarafından ne derecede takip edildiğini göstermesi açısından da önemlidir. Çalışmanın giriş kısmında Avrupa'da ateşli silahların gelişmesi ve üretilmeleri ile Osmanlıların ateşli silahlarla tanışmaları ve tarih boyunca konuya dair yaptığı yayınlar ele alınmaktadır.

This study is an attempt to prepare a bibliography of books and pamphlets on firearms published during the period of 1727-1928. It will show the kinds of publications written and translated by the Ottomans. It will also shed some light on the level Ottoman knowledge about the fire-arms. In the introduction, it gives brief information about the history of fire-arms, its introduction to the Ottomans and their contributions to the field.

___

Adi Ateşli Sahra ve Cebel Toplarına Mahsus Mermiyatın Suret-i İmla ve İhzarı Hakkında Talimatname, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1330, 10 s. l levha, ASM. EHT 2734.

Ömer Lütfi, Ağır Topçu Endaht Talimnamesi Şerhi, I. cilt, İstanbul, Şirket-i Tabi-ye Matbaası, 1329, 75 s. Özeğe, I, 17. BDK. K. 27557.

Ağır Topçu Müfettiş-i Umumiyenin, Liva, Ala, Tabur ve Batarya Kumandanlarının Vezaifve Selahiyeti ve Mevki-i Müstahkem Topçu Zabitanının Vezaifini Mübeyyin Talimatname, (Müsvedde Halinde), İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1330, 38 s. ASM. EHT 2733.

Ağır Topçu Talimnamesi, "Müsvedde Halinde", 1. Kısım, Yaya Talimi, İstanbul, Matbâa-i Askeriye, 1326 85 s. Özeğe, I, 17.; İstanbul, Mühendishâne-i Ber-rî-i Hümâyûn Matbaası 1328 115 s. Özeğe, I, 18; İstanbul, Matbaa-i Askeri-ye 1331, 116 s. Özeğe, I, 18. 2. Kısım: Koşulmamış Topçuda Talim ve Terbi-ye, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i" Hümâyûn Matbaası, 1329, 211 s. ASM. EHT 2748, 2719.

Ağır Topçu Talimnamesi, 2. kısım, Ağır Topçu Talimnamesi, 3. kısım, Koşulmuş Topda Talim, Muharebe, Muayene ve Resm-i Geçid, İstanbul, Mekteb-i Har-biye Matbaası, 1326, 211 s. Özeğe, I, 18.

Ağır Topçu Usûl-i Endahtı, 4. Kısım, İstanbul, Matbaa-i Askeriye 1335, 116 s. Özeğe, I, 18.

Ağır Topçulara Mahsus Batarya İnşaası Talimnamesi, İstanbul, Matbaa-i Askeri-ye 1326, 55 s. Özeğe, I, 18. BDK. K. 29152

Ağır Topçuluğa Ait Konferans, İstanbul, Matbaa-i Askeriye 1334, 45 s. Özeğe, I, 18. ASM. EHT 544.

Şefik Avni, Ağır Topçunun Talim ve Terbiyesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1328, 5.2 s. ASM. EHT 1326, 1294.

Ziyaeddin, Ağır Topçuya Mahsus Kabil-i Nakil ve Yüksek Sedalı Telefonların Usul-ü istimali hakkında Talimat, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1333, 31 s. Şema- , h. ASM. EHT 1456.

Ahmed Muhtar Paşa, Ahvâlnâme-i Müellefât-ı Askeriye-i Osmaniye, l. Kısım: Ah-valnâme-i Müellejat-ı Topçıyan, İstanbul, (Tahir Bey Matbaası) 1316, 286 s., Külliyat-ı Ulûm ve Fünûn-i Harbiyeden: takım 2, kısım l, sıra 3. Özeğe, I, 26.

Receb İrfan, Alman Sahra Topçu Talimnamelerinin Tadilatı Endaht ve Topçu Tabi-yesi Hakkında Mütalaat, İstanbul, Karabet Matbaası, 1328, 63 s. ASM. EHT 1363.

Verle, Almanyadaki Tecrübelere Nazaran Topçunun İstihdamı Hakkında Mütalaât, İstanbul, Matbaa-i Askeriye 1332, 37 s. Özeğe, I, 39. ASM. EHT 455.

Almanya Ordusunun Kale ve Muhasara Topçusuna Mahsus Endaht Talimatname-si, Çeviren: Mehmed Niyazi, İstanbul, Mühendishâne-i Hümâyûn Matbaası 1311/1313, 96 s. Özeğe, I, 40. Ahmed Muhtar, 118. ASM. EHT 89.

Amelî Bahriye Topçuluğu, Çeviren: Hüsnü Hafız, İstanbul, Matbaa-i Bahriye 1329, 47 s. Özeğe, I, 45.

Hamdi, Ali - Fuad, Edhem, Arkadan Dolar Dağ Topu Talimnamesi, İstanbul, Mü-hendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1298, 165 s. Özeğe, I, 67. Ahmed Muhtar, s. 114. ASM. EHT 2736.

Ahmed Hayri, Ateş Mevziinde Topçu Takım Zabiti, İstanbul, Hürriyet Matbaası, 1326, 36 s. ASM. EHT 851.

Ahmed Muhtar, Avrupa Ordularının 1310 Sene-i Hicriyesinde Sahra ve Cebel Top-ları Albümü, İstanbul, Mekteb-i Fünûn-ı Harbiye Matbaası 1313, 62 s. Kül-liyat-ı Ulûm ve Fünûn-i Harbiyeden Takım l, kısım 3, sıra 7. BDK. O. 29808. Ahmed Muhtar, s. 113.

Hüseyin Fuad, Bahriye Topçu Muhtırası, İstanbul 1326, 31 s. Özeğe, I, 111. HTU 18445.

Abd-i İlah Hamîd Naci, Bahriye Topçuluğu, İstanbul, Matbaa-i Bahriye, 1316, 236 s. Özeğe, I, 111. ASM. EHT 90.

Bahriye Topçularına Rehber, Çeviren: Mehmed Ziya, Yüzbaşı, İstanbul, Bahriye Matbaası, 1305, 70 s. MKAE AŞK. 213/2. Ahmed Muhtar, s. 113. ASM. EHT 1938.

Bahriye Topları, Çeviren: Hafız Hüsnü, İstanbul, Matbaa-i Bahriye 1324, 299 s. Özeğe, I, 111.

Banj Topları, İstanbul, Tarik Matbaası, 1303. Ahmed Muhtar, s. 113.

Vehbi, Banj Topları Hakkında Bazı Mülahazat-ı Fenniye, İstanbul 1303. Ahmed Muhtar, s. 113.

Bil'umum Topların Mevad-ı Umumiye Risalesi, 52 s. Taş. Özeğe, I, 138.

Rasim, 1926 Senesinde Harbiye Mektebi İkinci Sınıfına "Müşterek" Gösterilen Ta-biyeden Topçuluk Kısmı, İstanbul, Harbiye Mektebi Matbaası, 1926-1927, 40 s. Özeğe, I, 141.

1314 Senesi Zarfında Krup Fabrikasından Mubayaa Edilen 8.7 ve 7.5 Santimetre-lik Mantelli Sahra Toplarına Mahsus Bulunan Çelik Şarapneller ile Müddet-i İhtirakları 17 Saniyeye Muadil Metre Cinsinden Taksimatlı ve Zayıf Tesirli Tapalarının Tarifnâmesi, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matba-ası, 1315/1317, 13 s. 5 plan. Özeğe, V, 2169. ASM. EHT 1851.

Bir Buçuk Çapında Ağızdan Dolar Şeşhâneli Topun Talimnamesi, Komisyon, İs-tanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1286. Ahmed Muhtar, s. 114.

Bir Pusluk Nordenfelt Topları, Çeviren: Muslihiddin, İstanbul, Bahriye Matbaası, 1308, 29 s. Özeğe, I, 160. Ahmed Muhtar, s. 113.

Ali Osman, Bölükte Top Talimi, İstanbul, Mühendishâneri Berrî-i Hümâyûn Mat-baası, 1333, 87 s. ASM. EHT 1375.

Brezilya Sisteminde 7.5 Santimetrelik Seri Atışlı Sahra Toplarına Mahsus Teçhizat Risalesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye 1330, 49 s. Özeğe, I, 173,

Mehmed Zahid Eyüblü, Büyük Gemi Büyük Top, İstanbul, Tevsi-i Tıbaat Matba-ası, 23 s. Özeğe, I, 183.

Büyük Kumanda Kursunda Topçuluğa Dair Verilen Konferanslar, İstanbul, Harb Akademisi Matbaası, 1928, 263 s. Özeğe, I, 184. ASM. EHT 1259.

Served, Çenberli ve Adi Knup Yapısı Topların Etkilen, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1296, 15 s. 3 levha, ASM. EHT 957.

Çenberli ve Adi Seyyar Toplarla 1296 Senesinde İcra Kılınan Tecrübelere Müteal-lik Rapor, Komisyon, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1298. Ahmed

Muhtar, 117.

Server, Çenberli 9 ve 8 Santimetrelik Toplarla Atış, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1296, 15 s. 33 levha, ASM. EHT 562.

Receb İrfan, Çoban Çeşme'de Seri Ateşli Cebel Toplan Tecrübeleri ve Krop, Erhard, Şnayder, Skoda Topları'nın Endaht Mukayeseleri, İstanbul, Karabet Matba-ası, 1326, 55 s. Özeğe, I, 232.

Deniz Topçu Zabitleri Kurslarına Mahsus'Talimat, Ankara Erkân-ı Harbiye-i Umu-miye Matbaası, 1928, 23s, Erkân-ı Umumiye Riyaseti XII. Deniz Şubesi Neş-riyatından. Özeğe, I, 262.

Muhiddin Bağdatlı-Faik Erzurumlu, Devlet-i Aliyye-i Osmaniyenin Almanya'da Kain Krup Fabrikasından Mubayaa Buyurduğu Bilcümle Top ve Mühimmatın Tertibat ve Eb'adına Dair Malumat-ı Umumiye Risalesidir, İstanbul, Topçu Mektebi Matbaası, 1315, 18 çift s. Özeğe, I, 275. BDK K. 147860. ASM. EHT

781, 784.

Mehmed Faik, Devlet-i Aliye-i Osmaniyenin 7.5 Santimetrelik Seri Ateşli Sahra Topçu Malzemesi, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1323, 62 s. ASM. EHT 1284.

Devlet-i Ebedmüddet-i Osmaniye'nin Krup Mesleğinde Sahra Topçu Malzemesin-den 7.5, 8.75 Santimetrelik Mantelli Sahra Topları, Çevirenler: Mehmed Mu-hiddin-Mehmed Faik, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1317, 125 s. Özeğe, I, 276. BDK K. 147858.

Devlet-i Ebedmüddet-i Osmaniye'nin Tophâne-i Âmire ve Krup Mesleğinde Cebel Topçu Malzemesinden 7.5 Santimetrelik Yeni Cebel Topu Tarifnâmesi, İstan-bul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası 1317/1319, 56 s. Özeğe, I,

276.

Ahmed Muhtar Paşa, Devr-i Hazırda Osmanlı Topçuları, İstanbul, Mekteb-i Fü-nûn-ı Harbiye-i Şahane Matbaası, 1315, l+5+3+l+406s, 37 levha, Külliyat-ı ulum ve Fünûn-ı Harbiyeden Takım: l, Kısım: 3, Sıra: 8. Özeğe, III, 1378. BDK O. 23798. Ahmed Muhtar, 116. TTK. 9456. ASM. EHT 28.

9 Santimetrelik Çenberli Krupp Topu İle Şarapnel Endahtına Mahsus Cetveldir, 3 s. ASM. EHT 1940.

96 Modeli Sahra Toplarının Cebel Nakil Malzemesi, Şekil 1:9, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1333, 9 s. resimli, şekilli. ASM. EHT 1915.

98 ve 09 Modeli Obüslerinin (l 0:5) Santimetrelik Seri Ateşli Cebel Nakil Malzeme-si, Şekil 1:9, İstanbul, Matbaa-i Askeriyel333, 14 s. resimli, şekilli, ASM.

EHT 1913. Donanmay-ı Hümâyûna Mahsus Top Talimatnamesi, İstanbul, Matbaa-i Bahriye,

1326, 281 s. Özeğe, I, 304.

Ali Rıza, Yüzbaşı, Donanma-yı Hümâyûnda Krupp Topları Starke, İstanbul, Mat-baa-i Bahriye, 1306, 35 s. şekilli, resimli, MKAE AŞK. 213/3. Ahmed Muh-tar, s. 113.

Ahmed Muhtar Paşa, (Ferik), Düvel-i Ecnebiye Topçuluğu Tedrisatına Mahsus At-las, İstanbul, Mekteb-i Harbiye-i Şahane Matbaası, 1304, 12 levha taş. Öze-ğe, V, 2203. Ahmed Muhtar, s. 113.

Efrad-ı Cedideye Mahsus Topçuluk Dersleri, İstanbul, Bahriye Matbaası, 1927, 40.s. Özeğe, I, 330.

Hüsameddin Fuad, Efrad-ı Cedideye Mahsus Topçuluk Dersleri, İstanbul, Bahri-ye Matbaası, 1917, 42 s. Özeğe, I, 330.

Ahmed Muhtar Paşa, Eski Osmanlılarda Top Dökmek San'atı, Tahir Bey Matba-ası, İstanbul. Ahmed Muhtar, VIII.

Fenn-i Sahra Topçuluğu, Meydan Muharebe Topçuluğunun İstimali, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1298, 252 s. ASM. EHT 998.

Mehmed Lütfi ve Mehmed Vahdet, Fenn-i Topçuluk, Topçuluktan Barut, Şeşhâne Efvâh-ı nâriyesi, Şeşhâneli Efvâh-ı nâriyesine dâir Kavâid-i İnşaiye-i Umû-miye, Kundak, Toplarlak ve döküm bahislerini havi ve şâmil Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun-ı Harbiye 2. senesine mahsustur. İstanbul, Mühendishâ-ne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1303, 120, 14, 164,32, 135 s. Ahmed Muh-tar, s. 112. ASM. EHT 362. 2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası, 1330, 192 s. 54 çizelge litografya basık, ders kitabıdır, ASM. EHT 41 (41 nolu nüsha üzerinde Ahmed Muhtar Paşa'nın temellük mührü vardır).

A. Haync, Garnizon Haricinde Sahra Top ve Araba Çavuşları, tere. Fuad, İstan-bul, Hürriyet Matbaası, 1326, 40 s. Özeğe, V, 2227.

Zekâi, Hafif Havan Topu Konferanslarım, İstanbul, Teşebbüs Matbaası, 1926, 113 s. Resimli. Özeğe, II, 482.

Röne, Halihazırda Sahra Topçuluk, Çev. Ömer Lütfi, İstanbul, Mühendishâııe-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1326, 118 s. ASM. EHT 260.

Harekât-ı Topcıyan, Çevirenler: Nadir-Nazif Paşalar, İstanbul, Mühendishâne-i Berjî-i Hümâyûn Matbaası 1288, 22 s. Özeğe, II, 508.

Havanların Talimnamesi, Talim Komisyonu, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1302. Ahmed Muhtar, s. 115.

H(alil) Kemâl, Her ZSabit Topçuluktan Ne Bilmelidir?, İstanbul, Askerî Matbaa 1928, 97s, l levha, 8 Plan, Şekilli, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Onuncu Şu-besi Neşriyatından. Özeğe, II, 546. ASM. EHT 1879.

Hüseyin Rıfkı, Humbara Cedveli, İstanbul, Dar üt-tıbaat ül-Âmire, (II. Mahmud Dönemi) 273 s. Özeğe, II, 610. BDK 4841. Ahmed Muhtar, 116.

İki Buçuk Çapında Ağızdan Dolar Şeşhâneli Topun Talimnamesi, Komisyon, İstan-bul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1286. Ahmed Muhtar, s. 114.

İbrahim Hakkı, Kale ve Sahil Topçulukları, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası, 1312, 230s, resimli. Ahmed Muhtar, s. 113. ASM. EHT 139.

Kale ve Sahil Topçuluğu, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1302, 367 s. (Ki-tap makalelerden oluşmuştur.) ASM. EHT 257.

Kale ve Seyyar Topçularına Mahsus Nişan Endahti Usuli, Komisyon, İstanbul, . Matbaa-i Âmire Matbaası, 1302. Ahmed Muhtar, 117.

Yakub-Mehmed Fuad, Kale Topçu Efradına Mahsus Muhtıra, İstanbul, Mekteb-i Harbiye Matbaası 1312, 228s, Resimli. Özeğe, II, 801. Ahmed Muhtar, 116. ASM. EHT 1412. 2. baskı, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1313, 228 s. resim-li. ASM. EHT 1009, 1406.

Hasan Rıza, Kale Topçu Çavuşanına Mahsus Hidemat-ı Dahiliye Usulü, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1312, 154 s. ASM. EHT 320.

Kale Topçu Talimatnamesi Muharebe, Madde: 1-115, 28 S. BDK K. 25394.

Kale Topçu Talimatnamesi Muharebe, Madde: 481-832, İstanbul, 90 s. Özeğe, II, 802.

Fuad, Kale Topçularına Mahsus Ayak ve Tüfenk Talimnamesi, İstanbul 1312. Ah-med Muhtar, 115.

Taybert, Kale Topçuluğu, Çeviren: Abdurrahman Paşa, İstanbul, Mekteb-i Harbi-ye-i Şahane Matbaası, 1291, 104s, 4 plan. Özeğe, II, 802. İÜK 81557. Ah-med Muhtar, 115. ASM. EHT 796.

Kale Topçularına Mahsus Talimnamedir, Talim Komisyonu, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1302. Ahmed Muhtar, s. 115.

Kale Topçularının Ayak ve Tüfenk Talimnamesi, İstanbul, Dâire-i Askeriye Matba-ası, 1316/1317, 8+187 s. Özeğe, V, 2281.

Kale Topçularının Muharebat-ı Kaiada Suret-i İstihdamı, 1324, 128 s. ASM. EHT 45.2. baskı, 1326, 128 s. ASM. EHT 1130.

Kıla Top Talimnamesi, İstanbul, Dâire-i Askeriye Matbaası, 1318, 5+128 s. İÜK 78776.

Kıla Toplarının Mühimmatına Dair Cedvel, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1289. Ah-med Muhtar, s. 112.

Kıla-i Hakanı Topçılarına Mahsus Talimname, Çeviren: Heyet, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1306, 288s., 2 levha, 12 plan. Özeğe, II, 866. MKAE AŞK. 137.

Kıla-i Hakaniyeden Eyyam-ı Resmiye ve Mutadede Atılacak Toplara ve Buna Mü-tejerri Mevada Dair Nizâmnâmedir, İstanbul, Ceride-i Askeriye Matbaası, 1289/1290. Özeğe, II, 866.

Mehmed Hafız, Krup ve Armistrong ve Şeşhâne ve Hoçkis Toplarının Humbarala-rına Mahsus Bilcümle Tapaların Tarifatına Dair Risale, İstanbul, Tersane-i Âmire-Matbaas-ı 1301, 117s, 23 levha. Özeğe, II, 927. ASM. EHT 1984.

Krup İmali 13 Modeli 15 Santimetrelik Seri Ateşli Ağır Sahra Obüs Toplarına Mah-sus Teçhizat Risalesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1336, 19 s. ASM. EHT 1936.

Krup ve Şeşhâne Toplarının Yağlanması Usulü, Komisyon, İstanbul, Mühendishâ-ne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1306. Ahmed Muhtar, s. 113.

Ahmed Hamdi, Maksim Usulünde Makinalı Toplar ve Onların İstimali, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1321, 37 s. resimli. ASM. EHT 493, 1269.

Mecmua-i Hidemât-ı Topcıyan, Çeviren: Abdullah Ramiz Paşa, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1286, 757 s. Resimli. Özeğe, III, 1051. BDK 4872. Ahmed Muhtar, 115.

Memalik-i Mahrusa-i Hazret-i Şahanede Kain Kıla-i Hakaniye Muhafazasında Bu-lunan Topçu Askerînin Beher Sene İcrası Mu'tad Olan ve Havan Talimlerinden Başka Lüzumu Görülecek Bazı Hareketleriyle Nişan Atmalarına Dair Olan Ta-limat-ı Mahsusadır, 2. baskı, İstanbul, Mekteb-i Harbiye-i Hazret-i Şahane Matbaası, 1286/1287, 8 s. Özeğe, III, 1093.

İ(smail) Hakkı, Mevzi Muharebelerinde Topçunun Suret-i İstimali Hakkında Kava-id, İstanbul, Erkân-ı Harbiye Mektebi Matbaası, 1335, 54 s. Özeğe, III, 1133. TTK. 3390.

Sadeddin-Mehmed-İskender, Meydan-ı Muharebe Toplarının Endaht Kavaidini ve Bunlara Müteallik Mesail ve Saireyi Havi Risale, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1297, 108 s. 5 levha. Özeğe, III, 1134. ASM. EHT 1434,1059.

Receb İrfan, Modern Topçu Tabyasından ve Tabur ve Alay Endahtından 15 Mese-le, İstanbul, Kanaat Matbaası, 1328, 148 s. ASM. EHT 865.

Mehmed Hulusi, Yüzbaşı, Muharebe Dersleri, 3. kitap, Yeni Alman Sahra Topçu Talimnamesi Muharebe Kısmı, İstanbul, Matbaa-i Hayriye ve Şürekası, 1324 70 s. İÜK 308. MKAE AŞK. 63. Özeğe, III, 1193.

Mustafa Asım, Muharebede Piyade ve Topçunun Tevhid-i Mesaisi, Selanik İttihad ve Terakki Matbaası, 1324, 79 s. Özeğe, III, 1.195. BDK K. 22796.

Mahnıud Hüsameddin, Muharebede Topçunun İstimali Hakkında Tedrisat, İstan-bul, A. Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası, 1309, 87 s. Özeğe, III, 1195. Ahmed Muhtar, 116. ASM. EHT 740.

Hurşid, Muhtasar Topçuluk, Kısım l, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1317, î 15+1 s. Özeğe, V, 2324. BDK K. 29962. ASM. EHT 876.

Ahmed Muhtar Paşa, Muhtereât-ı Cedideden Çapı Büyük Seri Ateşli Toplar, İstan-bul, Mekteb-i Fünûn-ı Harbiye Matbaası 1309, 19+198s, 20 plan, Resimli. Özeğe, III, 1216. BDK O. 23254. MKAE AŞK. 139. Ahmed Muhtar, s. 113. ASM. EHT 206.

Hasan Hulusi, Mükemmel ve Ameli Topçu Tabiyesi, İstanbul, Talib Matbaası, 1927, 1. kitab 122s, 2. kitab 123-208 s. l lehva, Topçu ve atış tatbikat Mek-tebi 1927 senesi ümera kurşundaki mesleki istifadelerden Kitab 1-2. Özeğe, III, 1256.

Namlusu Geri Teper Kabil-i Tefrik Kundaklı 7.5 Santimetrelik Cebel Toplarının Tec-hizat-ı Umumiye Risalesi, Kısım 1-2, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası 1325, 3Is., 2 levha. Özeğe, III, 1297.

Nazarî Topçuluk, Ameli Topçuluk Kursu Derslerinden, Heyet, İstanbul, Bahriye Matbaası, 1330, 109s. l levha. Özeğe, III, 1304.

Nazariyat ve Hidmet-i Topcıyân, Muhlis Beyden David oğlu Karabet, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Taş Destgâhı, 1279, 64+73+121+ 45+39+48 s. Taş. Özeğe, III, 1307. BDK 4849. Ahmed Muhtar, s. l 14.

10.5 Santimetrelik Cebel Obüsleri Hakkında. Tarifnâme, İstanbul, Matbaa-i Aske-riye, 1334, 142 s. resimli. ASM. EHT 1903.'

10. 5 Santimetrelik Ağır Sahra Toplarına Mahsus Techizat-ı Umumiye Risalesi, İs-tanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1325, 28 s. ASM. EHT 1916.

15 Santimetrelik 26 Çap Tulünde Çenberli Kale ve Sahil Toplarına Mahsus Şarap-nel ve Zırh Tesirli Tapanın Tarifnâmesi, Essen (Almanya), 1326, 7s., Resimli. Özeğe, III, 1349.

15 Santimetrelik 14 Çap Namlusu Mütehavvil Geri Tepmeli Seri Ateşli Ağır Sahra Obüslerinin Endaht Cetveli, 36 s. ASM. EHT 1942.

15, 24/45'lik Rus Sahil Topunun 41600 Kilogram Sıkletindeki Mermisine Ait Me-safeleri Metre Üzerine Hesap Ediliş Endaht Cetvelidir, İstanbul, Bahriye Mat-baası, 1341, 75 s. ASM. EHT 1365.

10 ve 12 Santimetrelik Daireli Krup Toplarının 17 Nefer ile Talimlerinin İcrası, 23s, Taş. Özeğe, III, 1354.

14 Çap Tulünde ve Namlusu Kundağı Üzerinde Geriye Teper Seri Ateşli 15 Santi-metrelik Ağır Sahra Obüsü Tarifnâmesi, İstanbul, Halıcıoğlu Matbaası, 1325, 163 s. ASM. EHT 572.

14 Çap Tulünde ve Namlusu Kundağı Üzerinde Geriye Teper Seri Ateşli 15 Santi-metrelik Ağır Sahra Obüsü Tarifnâmesi, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1325, 8 s. ASM. EHT 1917.

14 Çapında 10 Santimetrelik Bir Bataryaya Mahsus Ağır Topçu Cebel Kademesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1334, 20 s. ASM. EHT 1918.

12 Santimetrelik Sahra Obüs Talimnamesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1313, 73

s. İÜK 78065. !•

12/24 Santimetrelik Adi Ateşli Sehpalı Krup Topu, İstanbul, Matbaa-i Askeriye,

1333, 20 s. ASM. EHT 1980.

Mehmed Muhiddin el-Hüseyni-Mehmed Faik, 12, 15,21 Santimetrelik Kuyruktan Dolar Şeşhâneli Çelik Havanlar, İstanbul, Mühnedishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1319, 96 s. cedvelli. ASM. EHT 15.

18 Saniye Zarfında İhrak Olunur Saniyeli Maden Topunun Suret-i İstihrak ve İsti-maline Dair Tarifnâmedir, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1298, 5 s. l şekil, ASM. EHT 1592.2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1315, 6 s. l şekil, ASM. EHT 1963. 13 Modeli 15 Santimetrelik Ağır Obüsün Muvakkat Tarifnâmesi, İstanbul, Matbaa-i

Askeriye, 1333, 105 s. ASM. EHT 2270.

13 Modeli Seri Ateşli Obüs Bataryasının Cebel Kademesi, İstanbul, Matbaa-i As-keriye, 1333, 24 s. ASM. EHT 1933.

13/55'lik Vikers Modeli Rus Topunun Harb Atımına Mahsus Endaht Cetveli, İstan-bul, Matbaa-i Bahriye 1341, 10 s. ASM. EHT 1897. Orduy-ı Hümâyûnlar Topçu Müfettişlerinin Vezaif-i Esasiyelerini Muhtevi Talimat-

dır, İstanbul, Matbaa-i Askeriye 1307, 8 s. Özeğe, III, 1359.

Orduy-ı Hümâyûnlara Mensub Kıla-i Hakaniye ve İstihkâmat-ı Ceslmenin Ahual-i Hâzırası ve Derûnlarında ve Gerek Seyyar Topçu Alaylarında Mevcud Asâkir-i Şahane ile Efvah-ı Nâriye-i Sakile ve Hafifenin ve Her Nevi Mühimmat ve Ede-vat-ı Harbiyenin Teftiş ve Muayenelerine Memur Duyurulacak Zabıtanın Hare-kâl-ı Lazımesini Mübeyyin Talimatdır, İstanbul, Ceride-i Askeriye Matbaası, 1290/1291, 24 s. Özeğe, III, 1359.

30 Çap Tülünde ve Namlusu Kundağı Üzerinde Geriye Teper 10.5 Santimetrelik Seri Ateşli Ağır Sahra Topu Tarifnâmesi, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1325, 151 s. ASM. EHT 1916.

35.5 Santimetrelik Top Talimnamesi, Talim Komisyonu, İstanbul, Tophâne-i Âmi-re Matbaası, 1307. Ahmed Muhtar, s. 115.

Mehmed Arif, Piyade ve Makineli Tüfenklerle Balon ve Tayyareler Endaht, İstan-bul, Mekteb-i harbiye Matbaası, 1329, 23 s. Özeğe, V, 2346. JRisaîe-i Fenn-i Top, Bahri Bey'den Toros, İstanbul, Mekteb-i Bahriye-i Şahane (Matbaası), 1270, 306 s. taş. Resimli. Özeğe, IV, 1473. İÜK 81564. Ahmed

Muhtar, s. 114.

Hüseyin İzzet, Sahil Topçuluğu, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Mat-baası, 1312. Ahmed Muhtar, s. 113.

Seuahil Toplarının Talimnamesi, Kızaklı kundak üzerinde bulunan sevahil topla-rının Talimnamesi, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1302, 67s, 4 plan. Özeğe, IV, 1512. BDK K. 24315. Ahmed Muhtar, s. 115.

Sahil Top Talimnamesine Zeyil, Talim Komisyonu, İstanbul, Tophâne-i Âmire Matbaası, 1303, 50s, 2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1308, 50 s. Özeğe, IV, 1512. BDK K. 24316. İÜK 79995. Ahmed

Muhtar, s. 115.

Hasan Rıza, Sahra Düvel-i Ecnebiye Topçuluğu, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1315, 153 s. ASM. EHT 322.

Hasan Rıza, Sahra Muharebatında Topçuların Suret-i İstihdamı, 1. baskı, İstan-bul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1314, 6+194 s. l lehva, l plan taş., şekilli, 2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1318, 194s, 2 plan. Özeğe, IV, 1513. ASM. EHT 194, 1309.

Sahra Topçu Efradı, çeviren: Hasan Rıza, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası, 1308, 228 s. Özeğe, IV, 1513. MKAE AŞK. 128. Ahmed Muhtar, 116. ASM. EHT 393. 2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası, 1325, 265 s. ASM. EHT 457.

Sahra Topçu Endaht Talimnamesi, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1310, 8+2+199 s. 7 levha, l plan. Özeğe, IV, 1513.

Sahra Topçu Endaht Talimnamesi, Talim Komisyonu, İstanbul, Matbaa-i Askeri-ye 1310, Müsvedde halinde, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1334, 214s, 2. baskı, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1339, 212s, şekilli, Tayyare endaht kıs-mı, İstanbul, Matbaa-i askeryie 1336, 78 s. l levha. Özeğe, IV, 1513. Ahmed Muhtar, 117.

Sahra Topçu Talimatnamesi, Matbaa-i Askeriye, 1309, 352 s. İÜK 78773.

Sahra Topçu Seri Ateşli Talimnamesi, 5. kısım muayene nizamları ve resm-i geçidler, resm-i tazimler, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1326, 25s, şekilli. Özeğe, IV, 1513.

Sahra Topçu Takım Zabitine Mahsus Cep Defteri, İstanbul, Kader Matbaası, 1333, 120+2s, Ordu Kütüphanesi. Özeğe, IV, 1524. BDK K. 22069.

SahraTopçu Talimnamesi, 2. baskı, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 13'12, 14+352s, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1322, 8+352 s. Öze-ğe, IV, 1514.

Sahra Topçu Talimnamesi Tadilatı, Kısım 4, İstanbul, Matbaa-i Askeriye, 1330, 27 yaprak. Özeğe, IV, 1514.

Mehmed Niyazi Rıfla bin Ata Harputlu, Sahra Topçularına Mahsus Balistik yahut Fenn-i Remy, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1311/1312, 8+420s, 23 plan, resimli, 2. baskı, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1315, 6 levha. Özeğe, IV, 1514. BDK K. 147850. MKAE AŞK. 140. Ahmed Muhtar, 117. ASM. EHT 89.

Yakub Lutfi, Sahra Topçularına Mahsus Nişancı Talim ve Terbiyesine Rehber, 2. baskı İstanbul, Mühendishâne-i Berr-i Hümâyûn Matbaası, 1329, 81+2s, l lehva. Özeğe, IV, 1514. BDK K. 22443.

Rüşdi, Sahra Topçusunun Usul-i Tabiyesi, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hü-mâyûn Matbaası. Ahmed Muhtar, 116.

Sahra Topçuluğu, Meydan muharebe topçuluğunun istimali, (İstanbul, Mühendis-hâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası), 296s, taş, şekilli. Özeğe, IV, 1514.

Fuad, Sahra Topçuluğu, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1298. Ahmed Muhtar, 116.

İmanüel, Alman Topçubaşılarından, Sahra Topçu Talimatnamesi, Muharebe, Madde 242-422, tere. Osman Nuri Yüzbaşı, 1327, 66 s. Kütüphâne-i İslam ve Askeriye, BDK K. 25389. BDK K. 25393.

Ali Rıza, Sahra Toplarına Mahsus Teçhizat Cedveli, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1311. Ahmed Muhtar, s.113.

Sahra Topçularının Hidematına Dair İhtarat, Çeviren: İbrahim Edhem, İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1296, 120 s. Ahmed Muhtar, s. 112. ASM. EHT 1059. İstanbul, Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Matbaası, 1296, 352 s. ASM. EHT 1423.

i Umumi tecariblne müstenid âsâr-ı gayr-i resmiye külliyatı, Harb-i Umumide Fünûn-ı Askeriye. Özeğe,