Sömürgecilik sonrası dönem eserlerinin Türkçeye çevrilmesinde tercih edilebilecek yöntemler things fall apart adlı eserin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı analizi

Çeviribilim ve sömürgecilik sonrası çalışmaların yollarının kesişmesi kabaca 1980li yıllara varır. Çeviribilime sömürgecilik sonrası bir bakış açısı getirmek, güç ve kimlik kavramlarının sorgulanmasını da beraberinde getirir. Çeviribilime getirilen bu bakış açısını Türkiye bağlamında ele almak amacıyla bu çalışmada Chinua Achebe tarafından yazılmış, sömürgecilik sonrası bir edebiyat eseri olan Things Fall Apart ve bu eserin Türkçeye iki farklı çevirmen tarafından yapılan çevirileri - Anjel Selveroğlu tarafından çevrilen Ruhum Yeniden Doğacak ve Nazan Arıbaş Erbil tarafından çevrilen Parçalanma - karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Çalışmanın amacı bu iki farklı çeviride kullanılan çeviri stratejilerin ne olduklarını saptamak ve melez metinler olduğu düşünülen sömürgecilik sonrası edebiyat eserlerinin çevirisinde bu metinlerin amaçlarına uygun olarak uygulanabilecek birtakım stratejiler olup olmadığını belirlemektir. Bu metinlerin vurgulamak istediği şekilde farklı bir kültürün Türk kültürüne tanıtılması ve bir diğer yandan da Türk okuyucu tarafından kabul edilir kılınması çalışma kapsamında üzerinde durulacak konulardır.

Translation strategies used in the translation of postcolonial literary texts into Turkish: Turkish translations of things fall apart

The interplay between translation studies and post-colonial studies goes back to the 1980s. Post-colonial translation studies include the questioning of concepts such as power and identity. In order to focus on the post-colonial approach to translation studies in Turkey, Things Fall Apart as a post-colonial literary work written by Chinua Achebe and its two different translations into Turkish - Ruhum Yeniden Doğacak by Anjel Selveroğlu and Parçalanma by Nazan Arıbaş Erbil- are comparatively examined for this study. The aim of the study is to pinpoint the translation strategies used in the translation of the respective work by Chinua Achebe and determine if there are unique translation strategies used in compliance with the aim of post-colonial literary texts, which are considered as hybrid texts. Subjects such as introducing a different culture into Turkish culture and keeping the target text acceptable for the Turkish reader at the same time are to discuss within the framework of the study.

___

Achebe, Chinua (1958), Things Fall Apart. Oxford: Heinemann Educational Publishers.

Achebe, Chinua (1983), Ruhum Yeniden Doğacak. Anjel Selveroğlu (çev.) İstanbul: Üç Çiçek Yayınevi.

Achebe, Chinua (1961/1988), An Image of Africa: Racism in Conrads Heart of Darkness. Heart of Darkness, An Authoritative Text, Background and Sources Criticism. Robert Kimbrough (Yay. Haz.) London: W. W Norton and Co., ss. 251-261.

Achebe, Chinua (1994), The African Writer and the English Language. Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A Reader. Patrick Williams and Laura Chrisman (Yay.Haz.), New York: Colombia UP.

Achebe, Chinua (2001), Colonialist Criticism. The Post-Colonial Studies Reader. Bill Aschcroft and Gareth Griffiths, Helen Tiffin (Yay. Haz.), London; New York: Routledge.

Achebe, Chinua (2011), Parçalanma. Nazan Arıbaş Erbil (çev.) İstanbul: İthaki.

Barry, Peter (1995/2002), Beginning Theory: An Introduction to Literary and Cultural Theory. Manchester; New York: Manchester UP.

Bassnett, Susan ve Harish Trivedi (1999), Introduction: Of Colonies, Cannibals and Vernaculars. Post-Colonial Translation: Theory and Practice. Susan Bassnett ve Harish Trivedi (Yay. Haz.). London; New York: Routledge, ss. 1-18.

Bhabha, Homi K. (1994), The Location of Culture. London; New York: Routledge.

Jakobson, Roman (2000), On Linguistic Aspects of Translation. The Translation Studies Reader. Lawrence Venuti (Yay. Haz.), London; New York: Routledge, ss. 113-118

Index Translationum. UNESCO Statistics. Top 50 Original Language. 31.10.2014. http://www.unesco.org/xtrans/bsstatexp.aspx?crit1L=3&nTyp=min&topN=50

Manfredi, Marina (2010), Preserving Linguistic and Cultural Diversity in and through Translation: From Theory to Practice. Mutatis Mutandis. Cilt 3, No. 1. ss. 45-72.

Munday, Jeremy (2001/2008), Introducing Translation Studies: Theories and Applications. London; New York: Routledge.

Niranjana, Tejaswini (1992), Siting Translation: History, Post-Structuralism, and the Colonial Context. Berkeley; Los Angeles; Oxford: University of California Press.

Robinson, Douglas (1997/2011), Translation and Empire: Postcolonial Theories Explained. London; New York: Routledge.

Rushdie, Salman (1991), Imaginary Homelands: Essays and Criticism 1981-91. London: Granta Books.

Simon, Sherry (2000), Introduction. Changing the Terms: Translating in the Postcolonial Era.

Sherry Simon and Paul St-Pierre (Yay.Haz.), Ottawa: University of Ottawa Press, ss. 9-33.

Spivak, Gayatri Chakravorty (2000), The Politics of Translation. Translation Studies Reader. L. Venuti (Yay.Haz.), London; New York: Routledge, ss. 397-416

Tymoczko, Maria (2000), Translations of Themselves: The Contours of Postcolonial Fiction. Changing the Terms: Translating in the Postcolonial Era. Sherry Simon ve Paul St-Pierre (Yay.Haz.), Ottawa: University of Ottawa Press, ss. 147-167.

Tymoczko, Maria (ed.) (2010), Translation, Resistance, Activism. Amherst; Boston: University of Massachusetts Press.

Usta, Bülent (2011), Babalar ve Oğulları. Milliyet Kiap (Mayıs 2011) s. 26.

Venuti, Lawrence (1995), The Translators Invisibility: A History of Translation. London:Routledge.