Tehcir ve ermeni nüfusu tartışmasına bir katkı: Kayseri sancağı

Ermeni tehciri hususundaki en önemli tartışma noktalarından biri tehcir öncesi Ermeni nüfusu ve tehcir sonucu gerçekleşen ölümlerin miktarıdır. Bu, bir anlamda tartışmanın tarafları arasındaki bir “sayılar savaşı”na tekabül eder. Bu makale, bahsi geçen sayılar savaşına Osmanlı arşiv belgelerinden yararlanarak katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede, daha önce kullanılmamış belgelerden yararlanılarak Kayseri sancağının tehcir öncesi nüfusu köyler temelinde ele alınacak ve Ermeni nüfusunun sancaktaki dağılımına dair bir değerlendirme yapılacaktır.

A Contribution to the debate on armenian deportation and population: The case of Kayseri sanjak (1915)

The size of the Armenian population before 1915 and the deaths occurred as a result of the Armenian deportation is one of the most debated issues regarding the historical issue of the Ottoman Armenians. This also refers to a “battle on numbers”. The present study aims to contribute to the debate by analyzing new documents found in the Ottoman Archives. Through these documents, the essay presents the Armenian population of the Kayseri Sanjak village by village on the basis of religious groups surveyed before the depor- tation and evaluates the distribution of the Armenians within the province.

___

Bardakçı, Murat, Talat Paşa’nın Evrak-ı Metrukesi, Sadrazam Talat Paşa’nın Özel Arşivinde Bulunan Ermeni Tehciri Konusundaki Belgeler ve Hususi Yazışmalar, İstanbul, Everest, 2008.

Dahiliye Nezareti, Sicil-i Nüfus İdare-i Umumiyesi Müdüriyeti, Memalik-i Osmaniyenin 1330 Senesi Nüfus İstatistiği, Dersaadet, Hilal Matbaası, 1336.

Dündar, Fuat, Kahir Ekseriyet, Ermeni Nüfus Meselesi (1878-1923), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2013.

Dündar, Fuat, Modern Türkiye’nin Şifresi, İttihat ve Terakki’nin Etnisite Mühendisliği, İstanbul, İletişim Yayınları, 2008.

Karpat, Kemal H., Ottoman Population 1830-1914, Demographic and Social Characteristics, Wisconsin, The University of Wisconsin Press, 1985.

Kevorkian, Raymond H., Paul B. Paboudjian, 1915 Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler, İstanbul, Aras, 2012.

Osmanlı Belgelerinde Ermenilerin Sevk ve İskanı, Ankara, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2007