Darülfünun psikiyatri hocasından İnkilap dersleri ya da Kemalizm'in bu kertesi; (Ord. Prof.) Dr. Mustafa Hayrullah ve Gazi İnkilabının psikolocisi (1933)

Vasıflı bir Harbiyeli olan Mustafa Kemal Paşa 1923'te Cumhuriyet'i ilanı için Meclis'i ikna etmesinden 10 yıl sonra bir Tıbbiyeli, Mustafa Hayrullah Ga^i İnkılâbının Psikolocisi başlıklı bir kitap yayınlayarak Mustafa Kemal'in, kaynağını Jön Türklerin anayasalı monarşiye yönelmiş bir özgürlükçülük, önce Osmanlı sonra Türk odaklı bir milliyetçilik, "saray toplumu"na karşı halk değerleri, din yerine bilime yönelik epistemolojik ve hatta ontolojik bir bağlanış, Sosyal Darwinizm ideallerinden alan cumhuriyetinin dünya görüşünü destekleyecekti. M. Hayrullah Bey tabiplik, Üniversitede ordinaryüslük unvanına kadar uzanan psikiyatri hocalığı ve milletvekilliği güzergahında bir kariyer sürdürmüştür. Ga^i İnkılâbının Psikolocisi, bu akıl ve sinir hastalıkları profesörünün meslek dışı kitabıdır ve mezkûr kitap bu açıdan da ilginç bir çalışmadır. Zira ve ilkin kitap psikolojik değil, ideolojiktir. Üstelik perişan ve küstah bir retorik, sayfalara serpiştirilmiş fikir kırıntılarını boğmaktadır. Bu haliyle kitap, bir partizan profesörün tepeden bakan, "böyle büyürdüm" kitabıdır. Fikir kırıntıları içinde kendini tekrarlayan temalar ise Türk halkına daimi kötülük yapan bir Osmanlı hanedanı yergisi ile bilim merkezli bir tarih okumasıdır. Yazar bu çalışmasında, Dr. Hayrullah ve eserinden yayılan sesin, 1933 Türkiye'sinin reel-politiğinin sesi olduğunu ileri sürmektedir.

How far Can Kemalism Go? lessons of Revolution from Dr. Mustafa Hayrullah, psychiatry Professor in Darülfünün and his Gazi İnkılabının psikolocisi [psychology of the Atatürk Revolution]

In 1923, Mustafa Kemal, an intelligent military officer, persuaded National Assembly for the declaration of Republic. Ten years later, Mustafa Hayrullah, a member of the intelligentsia of the time graduated from the School of Imperial Medicine, supported and legalized the world view of the Republic (based on principles of Young Turks such as liberty towards Constitutional Monarchy, nationalism focused on Turkism that replaced the ideology of Ottomanism, the peoples' values versus "Court Society", epistemological and ontological adherence to science instead of religion; social Darwinism) in a book, entitled The Psycology of Atatürk's Revolution (Gazi İnkılabının Psikolocisi). The career of M. Hayrullah ranges from being a successful doctor to an emeritus professor in psychiatry in the academia, and to a deputy in the Assembly. The subject of the book is outside the professional expertise of M. Hayrullah. The book is interesting in this respect too. The book is written from ideological perspective rather than psychological. Moreover, his dominant and exaggerated rhetoric and ideas were dispersed in the book, Therefore, the book is a product of a partisan professor written with a patronizing language. A satire of Ottoman dynasty and science-centered perception of history are among the repeated themes in the book. The author argues that the voice that comes from Dr. Hayrullah and his work is the voice of the reel-politics of Turkey in 1933.

___

Adanır, Fikret (2001). Makedonya Sorunu, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.

Anderson, Perry (1982). Avrupa'da Sol Düşünce, İstanbul, Birikim Yayınları.

Bayülkem, Dr. Faruk (2002). Türkiye'de Psikiyatri, Nöroloji ve Nöroşirurjinin Tarihi Gelişimi, İstanbul.

Doğan Atilla (2003). Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinism, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Dr. M. Hayrullah (1933). Ga^i inkılabının Psikolojisi, İstanbul, Hüsnütabiat Matbaası.

Hanioğlu, Şükrü (1995). The Young Turks in Opposition, New York, Oxford University Press.

Hanioğlu, Şükrü (1997). "Garbçılar: Their Attitudes Toward Religion and Their Empire Impact on the Official Ideology of the Turkish Empire", Studia Islamica 86, s. 133-156

İlkin, Selim ve Tekeli, İlhan (1980). "İttihat ve Terakki Hareketinin Oluşumunda Selanik'in Toplumsal Yapısının Belirleyiciliği", Türkiye'nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi (1071-1920) Kongresi, Ankara, Meteksan.

Mazower, Mark (2003). Karanlık Kata: Avrupa'nın 20. Yüzyılı (çev. Mehmet Morali), İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Ortega y Gasset, Jose (1998). Tarihsel Bunalım ve İnsan (çev. Neriye Gül Işık), İstanbul, Metis Yayınları.