Coğrafyanın azizliği ya da sınırboyunda nahiye olmak: Vakıf nahiyesi (1879-1914)

Makale, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde taşra yönetiminde idari birimlerin sınırlarının ve hangi vilayetlere bağlanacağının belirlenmesine yönelik girişimlerin karmaşık doğasını incelemekte, bu bağlamda Osmanlı yönetimi ile sürdürülen müzakere sürecinde yerel dinamikler ve aktörlerle coğrafi faktörlerin oynadıkları rolü özellikle vurgulamaktadır. Trabzon Vilayeti'ne bağlı olarak kurulan Vakıf Nahiyesi örneğinde, taşra yönetiminin gerisindeki dinamiklerin karmaşıklığına ve çok boyutluluğuna dikkat çekilerek Osmanlı yönetiminin giderek daha belirginleşen Ermeni Meselesi gibi uluslararası konulardaki kaygılarının yerel yönetim pratiğini nasıl etkilediğine dönük ilginç gözlemler sunmaktadır.

Being a border district and Gravity of the Geography: Vakıf nahiyesi (1879-1914)

The article examines the nature of the administrative practices concerning the redefinition of district borders and their provincial affiliations during the late Ottoman Empire with a special emphasis on the role played by local dynamics and6 actors as well as the geographical factors during the negotiations between the imperial government and the local notables. The Black Sea district of Vakıf of Trebizond Province taken as a case study presents a good example of how complex and multi-dimentional the dynamics behind the provincial administration during the late nineteenth century were, and how imperial concerns of international diplomacy around the Armenian Question had impacts on the rearrangement of „ administrative borders in provinces where local dynamics always played an active part.

___

Kaynakça

A. Arşiv Belgeleri ve Basılı Kaynaklar

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)

DH. MKT

Y.MTV.

Y.PRK. UM.

1İ.DH.

İMMS.

ŞD.

İngiliz Devlet Arşivi (Public Record Office, Foreign Office (FO))

FO. 195/1457

Salnameler

Salname-i Vilayet-i Erzurum 1317.

B. Kitap ve Makaleler

Akbayar, Nuri, Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, Tarih Vakfı Yurt Yay. Ankara, 2001.

Baylan, Müfit Semih, "Trabzon Valisi Sırrı Paşa", Trabzon, 7,1993.

Dündar, Fuat, Crime of Numbers The Role of Statistics in the Armenian Question (1878-1918), I Transaction Publishers, New Brunswick ve Londra, Baskı öncesi nüsha.

Emiroğlu, Kudret (Yay. Haz.), Trabzon Vilayeti Salnamesi 1879, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, Ankara, 1999.

Emiroğlu, Kudret (Yay. Haz.) Trabzon Vilayeti Salnamesi 1881, C. 12, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, Ankara, 1999.

Erdoğdu, Abdullah Teyfur, "Dahiliye Nezareti Teşkilat Tarihi, (1836-1922)" Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Ünv. Sos. Ens. Ank., 2005.

Gürbüzel, Aslıhan "Hamidian Policy in Eastern Anatolia 1878-1890", Bilkent Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2008.

Hachikian, Hagop "Some Particulars of Hemshin Identity" Hovann H. Simonian (Ed.)T/je Hemshin: History, Society and Identity in the Highlands of Northeast Turkey, Routledge, 2007 içinde

Hürmen, Fatma Rezan, (Haz), Mehmet Tevfik Bey'in II. Abdülhamid, Meşrutiyet ve Mütareke Devri Hatıraları, II Cilt, İstanbul: Arma Yay. 1993.

Kırmızı, Abdülhamit Abdülhamid'in Valileri, İstanbul, Klasik Yay. 2007.

Michael, E., Meeker, imparatorluktan Gelen Bir Ulus, çev. Tutku Vardağlı, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005.

Özder, M. Adil, Artvin ve Çevresi, 1828-1921 Savaşları, Ankara, 1971.

Özdiş, Hamdi "Taşrada İktidar Mücadelesi: II. Abdülhamid Döneminde Trabzon Vilayeti'nde Eşraf, Siyaset ve Devlet (1876-1909)" yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008.

Özel, Oktay, "Çürüksulu Ali Paşa ve Ailesi Üzerine Biyografik Notlar", Kebikeç, 16, 2003.

Sezen, Tahir, Osmanlı Yer Adları, Başbakanlık Devlet Arş. Gen. Müd., Ankara, 2006.

Sırrı Paşa, Mektubat-ı Sırrı Paşa, İstanbul, 1303.

Sırrı Paşa, Mektubât, Nutuk ve Makalât, (El Yazması) 06. MIC. Yz. A 6884 Numaralı Milli Kütüphane Nüshası, tarihsiz.

Türkiye'de Meskûn Yerler Kılavuzu, İçişleri Bakanlığı, 1947, C. II.

Yüksel, Ayhan "Trabzon Vilayeti'nde Yer Adları ve İdari Yapıyı Değiştirme Teşebbüsleri", Trabzon Tarihi Sempozyumu, Trabzon Belediyesi Yay., 1999.