KÜRTÇE ANADİLDE EĞİTİM TALEBİ VE İNSAN HAKLARI

Modern ulus-devletler, Soğuk Savaş'ın bittiği 1990'lı yıllardan itibaren artan bir şekilde etnik kimlik talepleriyle karşı karşıya kalmışlardır. Ulus-devletin bir iç işi olarak görüle gelen azınlıklar bahsi uluslar arası kuruluşların önemli gündem maddesi olmuştur. Etnik grupların anadillerinde eğitim almaları gerektiği hususu da bu bağlamda vurgusu artan bir şekilde belgelere girmiştir. Bahsi geçen dönemde, Türkiye'de Kürt etnisitesi etrafında anadilde eğitim talebi ayrılıkçı siyasal yapı, AB ve "Kürt sorunu"na liberal değerler etrafında çözüm arayışında oldukları iddiasındaki akademisyenler tarafından dile getirilmiştir. Türkçe, Kürt etnisitesine mensup bireylerin yabancı dili değildir. Tarihi süreç içerisinde azınlık statüsüne atıf yapılabilecek özerk bir Kürt yönetimi de olmamıştır. Bundan dolayı Kürtçe anadilde eğitim talebi üzerinden statü arayışlarının toplumsal gerçeklikle bağdaşmadığı düşünülmektedir

Modern nation-states have increasingly encountered with the ethnic identity problems from the 1990's on, when the Cold War ended. Minority issues, which were conventionally regarded as internal affairs of nation-states, then became an important issue for international organizations, too. In this discourse, the demand that minorities should be educated in their mother languages entered official documents emphatically. Concerning Turkey, the demand for mother language education for the Kurds has been expressed by the separatist political milieu, the EU, and some academicians claiming to search for solutions in accordance with liberal values. Turkish is not a foreign language to the individuals belonging to Kurdish ethnicity. There has not been any autonomous Kurdish administration, too, that may be a source for reference to their ethnic minority status. Thus, it is viewed here that the demands for education in Kurdish mother language are not consistent with the social reality

PDF

___

AKBULUT Olgun (2006). Uluslararası Hukukta Azınlık Haklarının Gelişimi ve Ortaya Çıkardığı Hukuki Sorunlar, İÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.

AKKUŞ Selahattin (1995). Modern Egemenliğin Doğuşu, Pratik ve Kavramsal Belirleme, İÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.

AKTOPRAK Elçin (2010). Devletler ve Ulusları, Batı Avrupa'da Milliyetçilik ve Ulusal Azınlık Sorunları, Tan Yay., Ankara.

ALAKOM Rohat (1991). Kürdoloji Biliminin 200 Yıllık Geçmişi (1787 - 1987), Denge Yay., İstanbul.

ARSAVA Ayşe Füsun (1993). Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslara- rası Belgelerve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 27. Mad- desi Işığında İncelenmesi, AÜ Yay., Ankara.

BAŞBUĞ Hayri (1984). Göktürk-Uygur-Zaza-Kurmanç Lehçeleri Üzerine Bir Araştırma, TKAE Yay., Ankara.

BAŞGİL Ali Fuad (1957). Türkiye Siyasi Rejimi ve Anayasa Prensipleri, Muka- yeseli Türk Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, I.C, Fasikül I, Baha Matb., İs- tanbul.

BAYRİ Hakan (2011). Türkiye'de Kimlik Siyaseti, İslamcı Siyaset ve Etnik Ayrılıkçılık, A Kitap Yay., Ankara.

BERİŞ Hamit Emrah (2006). Egemenliğin Dönüşümü: Tarihsel ve Siyasal Açıdan Egemenlik Kavramının Yeni Anlamı, AÜSBE Yayınlanmamış Dok- tora Tezi, Ankara.

BEŞİKÇİ İsmail (1991). Devletlerarası Sömürge Kürdistan, Yurt Yay., Ankara.

---- (1992). Doğu Anadolu'nun Düzeni II, Yurt Yay., Ankara.

BİLGİN Vedat (2005) "Etnisite, Milli Kimlik, Tarih ve Toplum", Türkiye Gün- lüğü, Sayı:80: 81-87.

BİLMEZ Bülent (2010). "Dilinizi Söyleyin, Size Kim Olduğunuzu Söyleye- yim", Birikim, Sayı: 254: 39-48.

BİRCH Anthony H (1989). Nationalism and National Integration, London.

BULUT Faik (2002). Kürt Dilinin Tarihçesi, Berfin Yay., İstanbul.

BURAN Ahmet (2006) "Karma Diller ve İki Örnek: Klasik Osmanlıca ve Kürtçe", EÜSBED, Sayı: 20: 19-33.

Constitutions of Some of the European Union States (2011). Repuplic of Mi- nistry of Justice, Ankara.

COŞKUN Gülçin Balamir (2007). Avrupa Anayasal Düzeni Çerçevesinde Egemenlik Kavramının İncelenmesi, İÜSBE Yayınlanmamış Doktora

ÇAKIR Göze (2011). Türkiye'de Birey, İdeoloji ve Parti İlişkisinde Sosyalist Gelenek: Türkiye İşçi Partisi Örneği, SÜSBE Yayınlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, Konya.

ÇAY Abdulhaluk M. (1996). Her Yönüyle Kürt Dosyası, Turan Kültür Vakfı Yay., Ankara.

ÇETİN Halis (2001). Siyasal İktidar ve Meşruiyet, Meşruiyetin Tipolojisi, Fonksiyonları ve Araçları, GÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

ÇOLAK Yılmaz (2010). Türkiye'de Devletin Kimlik Krizi ve Çeşitlilik, Kadim Yay., Ankara.

DERİNCE Şerif (2010). "Eğitimde Çiftdillilik ve Dillerarası Bağımlılık", Biri- kim, Sayı: 254: 49-52.

Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü (1980), Berke Vardar vd., TDK Yay., Ankara.

EDWARD V.- Safder Alladina (1991). "Many People, Many Tongues", Multi- lingualism in the British Isles, Ed.: Safder Alladina, Longman, London.

EKİCİ Deniz (2007). Kurmanji Kurdish Reader, Dunwoody Press, Hyattsville.

EKİNCİ Tarık Ziya (2006). "Kürt Bölgesinde Toplumsal Yapı ve Kürt Aydın- ları", Birikim, Sayı:209: 79-83.

EMEKLİ Suna Boylu Ergün (2008.) Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Tam Üyeliği Bağlamında Demokrasi ve İnsan Haklarının Önemi, İÜSBE Yayınlanma- mış Doktora Tezi, İstanbul.

ERDEM Fazıl Hüsnü (2006). "Zorunlu Birliktelikten Gönüllü Vatandaşlığa Uzanan Yolda Kürt Sorunu", Birikim, Sayı: 209: 68-77

ERDOĞAN Mehmet Murat (2006). Soğuk Savaş Sonrasında Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri 1990-2005, AÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anka- ra.

ESEN Selin (2001). Ulus-Devlet Modelleri ve İspanya Örneği, AÜSBE Yayın- lanmamış Doktora Tezi, Ankara.

FREYER Hans (1963). Sosyolojiye Giriş, Çev.: Nermin Abadan, AÜSBF Yay., Ankara.

GALLAGHER Tony (2007). "Desegregation and Resegregation: The Legacy of Versus Board of Education, 1954", Ed.: Zvi Bekerman - Clarie McGlynn, Adressin Ethnic Conflict Through Peace Education, Internatio- nal Perspectives,Palgrave Macmillian New York.

GEMALMAZ Mehmet Semih (2003a). İnsan Hakları Belgeleri I, Boğaziçi Ünv. Yay., İstanbul.

---- (2003b). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, Beta Yay., İstanbul.

---- (2011). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgeleri, II.Cilt, Uluslararası Sistemler, Legal Yay., İstanbul.

GÖKALP Ziya (2007). Kürt Aşiretleri Üzerine Sosyolojik Tetkikler, Kitaplar I, Haz.: Ş.Beysanoğlu v.d., Yay. Haz.: M.Sabri Koz, Yapı Kredi Yay.

---- (1982). Makaleler VII, Haz.:M.A.Çay, KBY, Ankara.

GÜLALP Haldun (2003). Türkiye'de Siyasal İslam'ın Temelleri, Metis Yay., İstanbul.

GÜLENSOY Tuncer (1986). Doğu Anadolu Osmanlıcası, TKAE Yay., Ankara.

GÜRGEY Fatma İrem Çağlar (2009). Farklılıklar ve Tanınma Talepleri Karşı- sında Liberal Kavram ve İlkelerin Değerlendirilmesi, AÜSBE Yayınlan- mamış Doktora Tezi, Ankara.

GÜVEN Veli Fatih (1999) Türkiye'de Siyasi Kürtçülük Hareketleri (1923 - 1995), HÜAİİTE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

Halkın Emek Partisi Program 1992 (1992) HEP Bülteni Yay., Ankara.

HASANPUR Emir (1997). Kürt Diliyle İlgili Devlet Politikaları ve Dil Hakları, Çev.: Cemil Gündoğan, Avesta Yay., İstanbul.

---- (1992). Nationalism and Language in Kurdistan, 1918-1985, Malen Re- search Unv. Pres, USA.

HAZIR Mesut (2010). Amerikan Çokkültürlülüğü ve Meluncan Kimliği, SÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.

HOMERS Josiane F.- Michel H.A. Blanc (2000). Bilinguality and Bilingualism, Cambridge Unv. Pres, UK.

JACOB James E.- David C. Gordon (1985). "Language Policy in France", Lan- guage Policy and National Unity, Ed.: William R. Beer, James E. Jacob Rowinan Allanheld Publishers, USA.

KABOĞLU İbrahim Ö. ( 1989). Kolektif Özgürlükler, DÜHF Yay., Diyarbakır.

KAPANİ Münci (1993). Kamu Hürriyetleri, Yetkin Yay., İstanbul.

KARA Bülent (2003). Tabiiyetten Vatandaşlığa Geçiş Sürecinde Türkiye'de Azınlıklar (1923-1950). EÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi.

KAŞGARLI Meliha Aktok- Yaşar KALAFAT . (1991) Türk - Kürtlerde Uygarlık ve Ağızlar Hakkında Düşünceler, EÜ Yay., Kayseri.

KECSKES Istesan-Tünde PAPP (2000). Foreign Language and Mather Ton- gue, Lavrence Erlbaum Associties Publishers, London.

KEYMAN E. Fuat (2009). "Vatandaşlık ve Kimliği Eklemlemek: Türkiye'de Kürt Sorunu", Küreselleşme, Avrupalılaşma ve Türkiye'de Vatandaşlık, Der.: E.Fuat Keyman - Ahmet İçduygu, İBÜY, İstanbul.

KEYMAN E.Fuat (2006). "Türkiye'de Kürt Sorunu ve Demokratik Çözüm Olasılığı", Birikim, Sayı: 209: 86-98.

KILINÇ Doğan (2008) İnsan Haklarının Korunması Çerçevesinde Azınlık Hak- ları, GÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

KIRAN Abdullah (2010). "Çok Dilli Ülkelerde Anadil Eğitimi ve Deneyimle- ri", Birikim, Sayı: 254: 53-59.

KOYUNCU Çiğdem Aydın (2008). İnsan Hakları ve Güvenlik İlişkisi Açısından Azınlık Sorunları: Yunanistan Örneği, UÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa.

KÖMÜRCÜ Derya (2008). 1980 Sonrası Türkiye'de Sosyal Demokrasi: Fırsat- lar, Stratejiler ve Kriz (SODEP ve SHP Deneyimleri), MÜSBE Yayınlan- mamış Doktora Tezi, İstanbul.

KUBALI H. Nail (1960). Türk Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, Tan Matb., İs- tanbul.

KURUBAŞ Erol (2006). Asimilasyondan Tanınmaya, Uluslararası Alanda Azınlık Sorunları ve Avrupa Yaklaşımı, Asil Yay., Ankara.

---- (2008). "Etnik Grup-Devlet İlişkilerinin Sorunsallaşması ve Aktör Tu- tumlarındaki Açmazlar: Türkiye'deki Kürt Sorunu Örneği", Liberal Dü- şünce, Sayı:50: 19-53.

KYMLİCKA Will (1998). Çokkültürlü Yurttaşlık, Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, Çev.: Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay., İstanbul.

MACEDO Donaldo, Bessie Dendrinos, Panayota Govnari (2003). The Hege- mony of English, Paradigma Publishers, USA.

MALMİSANİJ M. (1990). "İsveç'te Kürtçe Yayınlar: 1980 - 1989", Defter, Sayı:13: 97-112.

MİRŞAN Kazım (1983). Prototürkçe'den Bugünkü Kürtçe'ye, TKAE Yay., An- kara.

NAL Sabahattin (2010). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukukunda Azınlık Hakları, Nobel Yay., Ankara.

NALBANT Atilla (1997). Üniter Devlet, Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye, Yapı Kredi Yay., İstanbul.

NİKİTİNE Basıl (2010). Kürtler, Çev.: E.Karahan, H.Akkuş, N.Uğurlu, Örgün Yay., İstanbul.

OKANDAN Recai G. (1952). Umumi Amme Hukuku Dersleri, Fakülteler Matb., İstanbul.

ORTAYLI İlber (2010) Avrupa ve Biz, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul.

ÖNSAL Naci, Yusuf EKİNCİ (2010). Türkiye Cumhuriyeti'nin 60 Hükümeti ve Programları, Türkiye Kamu - Sen Yay., Ankara.

ÖZDAĞ Ümit (2008). PKK Terörü Neden Bitmedi, Nasıl Biter?, Kripto yay., Ankara.

ÖZGEN H.Neşe (2007). "Devlet, Sınır, Aşiret: Aşiretin Etnik Bir Kimlik Ola- rak Yeniden İnşası", Toplum ve Bilim, Sayı: 108: 239-261.

ÖZUĞURLU M. Bostancı (2005). Soğuk Savaş Sonrası Değişen Dünya Koşulla- rı ve Yeni Uluslararası Konjonktürde ABD'nin Yeri, İÜSBE Yayınlanma- mış Doktora Tezi, İstanbul. İlter R.Ebru (2003) The 'Ethnic Conflict' Faktor in Democratic Consolidation, BÜSBE Yayınlanmamış Doktora

PREECE Jennifer Jackson (2001). Ulusal Azınlıklar ve Avrupa Ulus - Devlet Sistemi, Çev.:Ayşegül Demir, Donkişot Yay., İstanbul.

SABUNCU Yavuz (2007). Anayasaya Giriş, İmaj Yay., Ankara.

SAMBUR Bilal (2008). "Liberal Açıdan Kürt Sorunu", Liberal Düşünce, Sa- yı:50: 91-108.

SOANE E. Bannister (2003). Notes on Kurdish Dialects, Asian Educational Services, New Delhi.

STENDER Wolfram (2001). "Etnik Uyanışlar", Çev.: Yeşim Tükel, Varlık, Sayı: 1120.

ŞENOĞLU Fuat (2005). Türk Mevzuatında İnsan Hakları ile İlgili Düzenleme- ler ve Avrupa İnsan Hakları Normu, İÜSBE Yayınlanmamış Doktora Te- zi, Malatya.

ŞİMŞEK Halil (2006). Lozan'ın Getirdiği Statü ve Türkiye'de Azınlıkların Du- rumu (1923 - 1974), HÜAİİTE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

T.C. Anayasası (2006). Seçkin Yay., Ankara.

TACAR Pulat (1996). Kültürel Haklar, Dünyadaki Uygulamalar ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Gündoğan Yay., Ankara.

TAŞÇI Yasemin (2002). "Kürtçe Eğitim Üzerine Notlar", Türk Kültürü, Sayı: 470: 341-345.

TERZİOĞLU Süleyman Sırrı (2007). Uluslararası Hukukta Azınlıklar ve Ana- dilde Eğitim Hakkı, Alp Yay., Ankara.

The Bilingual Family: A Handook for Parents (1991), Ed.: Harding and Philip Riley, Cambridge Unv Pres, New York.

The Linguistics Encyclopedia (2002) Ed.: Kirsten Malmkjaer, Routlodge, London and New Macedo York Donaldo, Bessie Dendrinos, Panayota.

TOLLEFSON James W. (1991). Planning Language, Planning Inequality, Lan- guage Policy in the Community, Longman, London.

TOPÇUOĞLU Hamide (1953). Yirminci Yüzyılda Tabii Hukuk Rönesansı, İstk- lal Matb., Ankara.

TURPİN Colin (1994). British Government and the Constitution, Text, Cases and Materials, Butterwortths, London.

Uluslararası Belgelerde Azınlık Hakları (2004), Çev.: Zeri İnanç,, Ütopya Yay.

USLU Cennet (2007). İnsan Haklarının Felsefi Temelleri: Doğal Hukuk ve Doğal Haklar, HÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

UYGUN Oktay (2007). Federal Devlet, Temel İlkeler, Kurumlar ve Uygulama, On İki Levha Yay., İstanbul.

ÜRER Levent (2003). Azınlıklar ve Lozan Tartışmaları, Derin Yay., İstanbul.

Wolf Stefan (2006). Ethnic Conflict: A Global Perspective, Oxford Unv. Press, New York.

YAPICI Müfit (2005). Ethnic Identities and Minority Protection in Internatio- nal Area and European System With Regards to European Union, MÜA- TE Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, İstanbul.