İLERLEME RAPORLARI (1998-2013) IŞIĞINDA TÜRKİYE'DE ROMAN HAKLARININ GELİŞİMİ

Türkiye bugünkü adıyla Avrupa Birliği'ne (AB) o zamanki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) 31 Temmuz 1959'da başvurmuştur. Taraflar arasındaki ilişkinin hukuki zeminini ise 12 Eylül 1963'te imzalanan Ankara Antlaşması oluşturmuştur. Türkiye 14 Nisan 1987'de Avrupa Topluluğu'na (AT) üyelik başvurusunda bulunmuştur. Türkiye 1999 yılında Helsinki'de yapılan AB Zirvesi'nde adaylık statüsü elde etmiştir. Brüksel'de, 16-17 Aralık 2004'te yapılan AB Zirvesi'nde ise Türkiye ile müzakerelerin 3 Ekim 2005'te başlatılması kararlaştırılmıştır. Öte yandan ilerleme raporları her aday ülke için hazırlanan ve aday ülkelerin Kopenhag Kriterleri bağlamında değerlendirmesini yapan raporlardır. 1998 yılından beri Avrupa Komisyonu tarafından aday ülkelerdeki gelişmeleri değerlendirmek için hazırlanan bu raporlar, birçok alanda olduğu gibi insan hakları alanında da değerlendirme yapabilmek için oldukça önemli analizlerde bulunmaktadır. Söz konusu bu raporlarda Roman Hakları ve Romanların sorunları konuları Avrupa Birliği ve aday ülkeler arasındaki ilişkilerde önemli bir gündem maddesi haline gelmiştir. Bu çerçevede bu çalışmada, Avrupa Komisyonu tarafından Türkiye için hazırlanan İlerleme Raporları Roman hakları özelinde incelenecektir. Bu inceleme doğrultusunda Türkiye'de Roman haklarının gelişimi değerlendirilecektir

In 31 July 1959, shortly after the creation of the European Economic Community in 1958, Turkey made its first application to join. Ankara Treaty which was signed on 12 September 1963 that the legal basis of the relationship between the parties. Turkey applied for full membership in 14 April 1987.Turkey gained candidate status of the EU in the EU Summit held in Helsinki in 1999.In the EU Summit in 16 17December 2004 in Brussels decided to launch negotiations with Turkey on 3 October 2005.On the other hand, progress reports prepared for each candidate and they are making an assessment of the candidate countries in the context of the Copenhagen Criterias. This reports has been prepared by the European Commission to assess developments in the candidate countries since 1988. These reports makes quite important analysis to make an evaluation in the field of human rights as in many areas. In this reports the problems of Roma and Roma rights issues has comes to become an important agenda item inthe relations between the European Union and candidate countries. In this framework in this article Progress Reports for Turkeyprepared by the European Commissionwill be analyzed in context of Roma rights.Regarding this examination development of Roma rights in Turkey will be considered

___

AÇIKMEŞE Akgül Sinem (2014). "Avrupa Birliği'nde Genişleme", Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, (Der. Belgin Akçay ve İlke Göçmen), Ankara: Seçkin Yayınları, (643-660).

AKÇAY Belgin (2007). "İlerleme Raporlarında Türkiye Ekonomisi", Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 7 (1): 19-44.

ALPMAN Nazım (1997). Başka Dünyanın İnsanları Çingeneler, İstanbul: Ozan Yayıncılık.

ÇALIŞ Şaban (2013). "İlerleme Raporları: Türkiye'yi Üyeliğe Hazırlamak", Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri, (Der. Rıdvan Karluk ve Betül Yüce Dural), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, (150-177).

GOLDSTON James A. (2010). "The Struggle For Roma Rights: Arguments That Have Worked", Human Rights Quarterly, 32: 311-325.

KARLUK Rıdvan (2014). Avrupa Birliği Kuruluşu, Gelişmesi, Genişlemesi, Kurumları, İstanbul: Beta Yayınları.

LIEGOIS Jean Pierre (2007). "Roma Education and Public Policy", European Education, 39 (1): 11-31.

LIEGOIS Jean Pierre-GHEORGHE Nicolae (1995). "Roma/Gypsies: A Euro- pen Minority", Minority Rights Group International Report, UK: MFP.

MARSH Adrian (2008). "Türkiye Çingenelerinin Tarihi Hakkında", Türki- ye'de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, (Der. Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik ve Sinan Gökçen), çev. Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, İstanbul: Mart Matbaacılık, (5-19).

MOLLAER Fırat (2008). "Görünmez Ötekiler Çingeneler Örneği ve Ötekiliğin Dayanılmaz Hali", Doğu Batı Dergisi, 11 (44): 251-257.

MORGİL Orhan (2006). "Kopenhag Ekonomik Kriterleri ve Türkiye'nin Uyum Süreci", Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 5 (2): 91-102.

TANRIBİLİR Feriha Bilge (2008). "Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısının Vatandaşlığın Kaybına İlişkin Hükümleri", TBB Dergisi, (76): 27-63.

TÜRKMEN Füsun (2003). "Avrupa Birliği ve İnsan Hakları", Dünden Bugüne Avrupa Birliği, (Der. Beril Dedeoğlu), İstanbul: Boyut Yayıncılık.

Antigypsyism in the New Europe http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art _f_bias_antigypsyism&lang=en&articles=true (12.06.2014).

Europen Commission (1998). Regular Report on Turkey's Prog-ress towards Accession, 1998.

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/1998/tur key_en.pdf (16.06.2014).

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2001/tu_e n.pdf (07.07.2014)

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2002/tu_e n.pdf (07.07.2014)

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2003/rr_t k_final_en. pdf (07.07.2014)

Europen Commission.(2004). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2004,

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2004/rr_t r_2004_en. pdf (07.07.2014)

Europen Commission.(2005). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2005,

http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2005/pac kage/sec_1426_final_progress_report_tr_en.pdf (07.07.2014)

Europen Commission.(2006). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2006,

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2006/nov/tr_sec_1 390_en.pdf (10.07.2014)

Europen Commission.(2007). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2007, http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2007/nov/turkey_p rogress_reports_en.pdf (10.07.2014)

Europen Commission.(2008). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2008,

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/press_corner/keydocuments/report s_nov_2008/turkey_progress_report_en.pdf (10.07.2014)

Europen Commission.(2009). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2009,

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2009/tr_rapport_2 009_en.pdf (10.07.2014)

Europen Commission.(2010). Regular Report on Turkey's Progress towards Accession, 2010,

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2010/package/tr_r apport_2010_en.pdf (10.07.2014)

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2011/package/tr_r apport_2011_en.pdf (10.07.2014)

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2012/package/tr_r apport_2012_en.pdf (10.07.2014)

http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2013/package/bro chures/turkey_2013.pdf (10.07.2014)

Accession criteria (Copenhagen criteria) http://europa.eu/legislation_summaries/glossary/accession_criteria_cope nhague_en.htm (14.07.2014)

Avrupa Roman Hakları Merkezi, Türkiye Ülke Profili 2011-2012, ss. 21-22. http://www.errc.org/cms/upload/file/turkey-country-profile-2011-2012- in-turkish.pdf (16.07.2014).