KARADENİZ'DEN BİR KESİT: KİŞİSEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER AÇISINDAN KADIN HAKLARI ALGISI

Bu araştırmanın amacı Düzce'de yaşayan kadın ve erkeklerin Düzce'deki kadınların kişisel hak ve özgürlükler açısından durumlarını nasıl algıladıklarını ve bu algılarının yaşa, medeni duruma, gelire, eğitim durumuna ve çalışma alanlarına göre değişip değişmediğini belirlemektir. Araştırma, genel tarama modellerinden tekil tarama modeli ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri literatür taraması ve örnekleme giren bireylere ölçek uygulama yoluyla elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacı Çeviker Ay tarafından geliştirilen, iki bölümden oluşan "Kadın Hakları (KH)" ölçek formundan (0.876) yararlanılmıştır. Bireylerin kadın haklarına ilişkin algıları ölçeklerde yer alan maddelere verdikleri yanıtların; aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanarak kadınların kişisel hak ve özgürlük algılarına ilişkin yorumlara yer verilmiştir. Bireysel özelliklere yönelik ortalamalar arasında anlamlı bir fark olup olmadığının belirlemek için; bağımsız örneklemler için iki yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre kadınlar evde ve işte erkeklerin ve onların ailelerinin kontrolü ve onayı altında sınırlı olarak hak ve özgürlüklerini kullanabilmektedirler. Kendi kararlarını iş hayatında dahi kendileri verememekte ve iş hayatında da cinsiyeti dolayısıyla eşitsizlik yaşamaktadırlar. Toplumun, kadın hakları konusunda saptanan sorunların çözümüne yönelik eğitim ihtiyacı bulunmaktadır

The aim of this research is to determine how the women and men in Duzce understand the women's situations in terms of personal right and freedom and if these perceptions differ according to age, martial status, income, education status and working places. The research has been carried out by instant screening model from general screening models. Data of the research has been acquired by literature screening and taking scale method.In gathering data,"Women's Rights-Kadın Hakları (KH)" consisting of 2 sections developed (0.876) by the researcher Çeviker Ay. By calculatıng Standard and arithmetical deviation of the answers given to the items in the scale about individuals' perception about women's rights, comments belonging the first subgoal have been given place. The item options of the scale have been pointed according to Likert type scale.To determine if there is difference between averages aimed to individual characteristics, bidirectional analysis of variance (ANOVA) has been carried out for free samples. According to the result of the research, at home and work, women can finitely use their rights and independence under men's and their families' control and confirmation. Women could not decide on their own even in their careers and they have inequalities at work due to their gender. It is necessary for the society to be educated on the results of the issues about women rights

___

ACAR, F.- ARINER, H.O. (2009). Kadınların İnsan Hakları veToplumsal Cinsi- yet Eşitliği. Ankara: İçişleri Bakanlığı Genel Yayın No: 656

ANDERSON C. C. (1982). İkögretimde İnsan Hakları. (Çev.Yasemin Karaman Kepenekçi). Ankara: Ankara Üniversitesi Egitim Bilimleri Fakültesi Yay. 32.

BÜYÜKÖZTÜRK Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem AYayıncılık.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş.,KILIÇ ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ, Ş.DEMİREL, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (İkinci baskı). An- kara: Pegem A Yayıncılık.

CEDAW (2005). Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi'nin Türkiye Üzerine Sonuç Gözlemleri. http://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/Books/khuku/temel_belgeler/ temel_belgeler_cedaw_komitesinin_turkiye_uzerine_sonuc_gozle.pdf adresinden alınmıştır.

FLOWERS N. (2002). "Human Rights Education İn The Usa. Issues Of De- mocracy: Human Rights Education." An Elektronik Journals of The US Department of State, 7(1), 18-22.

GAZİOĞLU E. (2014). "Doğu Karadeniz Bölgesinin Toplumsal Cinsiyet Reji- mi ve kadınların Toplumsal Konumları" Karadeniz Araştırmaları, 40, 95-108.

GÜLMEZ M (2001). Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi, Egemenlik İn- sanındır, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın- ları.

İLKKARACAN, İ.- P. İlkkaracan (1998). "Bilanço 98: 75 Yılda Tebaa'dan Yurttaş'a Doğru". İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 77-90. http://www.wwhr.org/files/3_11.pdf adresinden indirilmiştir.

İLKKARACAN P. (1998b). "Bilanço 98: 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler" İstan- bul: Tarih Vakfı Yayınları, 173-192. http://www. kadinininsanhakla- ri.org/kategori/arastirma-makaleleri-veraporlar/30336/doguanadolu -da-kadin-ve-aile-1998-turkce

KARAMAN KEPENEKCİ, Y. (2000). İnsan Hakları Eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

T.C.BAŞBAKANLIK KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTLERİ ENSTİTÜSÜ, ICON-INSTITUT PUBLIC SECTOR GMBH AND BNB DANIŞMANLIK (2009). Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması. http://www.kadininstatusu.gov.tr/tr/ 19163/Turkiye-de-Kadina-Yonelik-Aile-Ici-Siddet-Arastirmasi-2008, adresinden indirilmiştir.

T.C. BAŞBAKANLIK KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2008). Politi- ka Dokümanı Kadın ve Eğitim, http://www.kadininstatusu.gov.tr/ up- load/kadininstatusu.gov.tr/mce/eski_site/Pdf/egitim.pdf.

TURGUT, F.- BAYKUL Y. (1992). Ölçekleme Teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayın- ları.

UNESCO (2014). Human Righs Education. http://www.unesco.org /new/en/education/themes/leading-the-international- agenda/human-rights-education.

UNESCO (2014b). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. http://www. unicef.org/turkey/udhr/_gi17.html adresinden indirilmiştir.

UYGUN, O. (1996). Türkiye'de Demokrasi ve İnsan Hakları. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü İnsan Hakları Araştırma ve Der- leme Merkezi.

YARAMAN- BAŞBUĞU, A. (1992). Elinin Hamuruyla Özgürlük: Tarihine. İs- tanbul Resmi Tarihten: Milliyet Yayınları.

YEŞİL R. (2002). Okul ve Ailede Kadın İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.