DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNİN YERLİ TURİST PROFİLİ VE PAZAR BÖLÜMLENDİRMEDE KULLANIMI

Destinasyon ve o destinasyona yönelik oluşturulan turistik ürünler, farklı turist gruplarına farklı anlamlar ifade etmektedir. Destinasyona yönelik pazarlama faaliyetlerinin daha etkin gerçekleştirilebilmesi, kaynakların etkin kullanımı, turist ihtiyaçlarının daha iyi karşılanabilmesi, rakip destinasyonlara karşı rekabet üstünlüğünün sağlanabilmesi gibi faydaların gerçekleştirilebilmesi için destinasyona yönelik turist profilinin belirlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Doğru tespit edilen turist profili sayesinde destinasyonu ziyaret eden turistlerin homojen gruplara ayrılarak pazar bölümlendirilmesinin gerçekleştirilmesi ve belirlenen her bir pazar bölümüne ilişkin istek ve beklentilere uygun turistik ürünün sunulması mümkün olabilecektir. Son on beş yıl içinde çok hızlı bir gelişim kaydeden Doğu Karadeniz turizmi ile ilgili yapılmış bir turist profili çalışması mevcut değildir. Bu nedenle, Doğu Karadeniz Turlarına (DKT) katılan turist profilinin belirlenmesi ve bu profilden hareketle bir pazar bölümlendirme önerisinin sunulması amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Anket yöntemi ile elde edilen verilerin analizi sonucunda DKT'yi en çok; üniversite mezunu, memur ve 31-60 yaş grubunun tercih ettiği tespit edilmiştir. Katılımcıların DKT'yi tercih nedenleri arasında; fiyat, doğal güzellikler ve eğlence faktörleri ön plana çıkarken en çok merak edilen iller Trabzon ve Rize olmuştur

Destination and touristic products devoted to those destinations make different senses to different tourist groups. In order to realize effective marketing activities, to use the sources efficiently, to satisfy needs of tourists and to ensure a competitive advantage over its rivals, tourist profile of the destination is to be identified. Thanks to the correctly identified tourist profile, it could be possible to segment the market by splitting tourists into homogeneous groups and to offer ideal touristic products that will meet the needs and expectations of each segment. There is no tourist profile research about the Eastern Black Sea Region where rapid changes has been observed for the last fifteen years. This research has been made to identify the profile of tourists who participated in tour packages of Eastern Black Sea Region and to propose a market segmentation based on that profile. As a result of analysis of the datum obtained by survey method, it has been ascertained that the Eastern Black Sea Region is mostly visited by undergraduates, government employees and 31-60 age segment. Among the participants' reasons of going to the Eastern Black Sea Region excursion; cost, natural beauties and amusement factors come to the forefront, the most wondered cities being Trabzon and Rize

___

"Örneklem Büyüklüğü Hesaplama Tablosu", http://www.turkistatistik.net/ upload/dosya/orneklem.xls (25.10.2014).

AKYOL Ceyhun (2012). "Kırsal Turizmde Ev Pansiyonculuğu Modeli ve Ka- radeniz Örneklemesi-Artvin", Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2(2): 79-83.

ATALAY İbrahim Atalay - Kenan Mortan (1997). Türkiye Bölgesel Coğrafyası, İstanbul: İnkılap Kitabevi.

ATASOY Mustafa - Selçuk Reis - Cenap Sancar (2009, Mayıs). "Sürdürülebilir Turizm Gelişmesi ve Yayla Turizmi: Ayder Yaylası", Ankara: 12. Türki- ye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı.

BECKER B.W. - P.E. Conner (1981). "Personel Values of the Heavy User of Mass Media", Journal of Advertising Researh, 21: 37-43.

CENGİZ Ekrem (2008). "Üniversite Eğitimi Hizmetlerinde Algılanan Hizmet Kalitesine Göre Pazar Bölümlendirme: Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği", Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, 16 (2): 48-67.

ÇOKİŞLER, Nazım (2013). Türk Halk Kültürü Ürünlerinin Turizmde Kullanı- mı: Doğu Karadeniz Örneği, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir (Yayınlanmamış Doktora Tezi).

DİNÇER Mithat (1989, Mayıs). "Ordu İlinin Ekonomik Kalkınmasında Tu- rizm", Ordu: Ordu İlinin Ekonomik Kalkınması Kongresi, 201-229.

DOĞU Ali Fuat - Mehmet Somuncu - İhsan Çiçek - Harun Tunçel - Gürcan Gürgen (1993). "Kaçkar Dağında Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1-2(36): 53- 78.

DOKA (2012). Doğu Karadeniz Turizm 2023 Stratejisi, http://www.doka. org.tr/files/yayin/turizm2023/index.html#/9/zoomed (25.10.2014).

GRÖTZBACH Erwin (1984). "Spatial Structure and Development Prospects of Tourism in the Black Sea Region of Turkey", Ege Coğrafya Dergisi, 2: 198-209.

HUNG Chihli - Chih Fong Tsai (2008). "Market Segmentation Based on Hie- rarchical Self-Organizing Map For Markets of Multimedia on Demand", Expert Systems with Applications, 34: 780-787.

JAIN Subhash C. (1993). Marketing Planning and Strategy, Cincinnati: South- Western Publishing Cooperation.

KIZILIRMAK İsmail (1995). "Alternatif Bir Turizm: Türkiye'de Yayla Turiz- mi ve Karadeniz Yaylaları", Anatolia, 6(3): 63-65.

KİPER Perihan - Işın Baççil (1992, Haziran). "Doğu Karadeniz Yaylaları Planlama Yaklaşımı", Trabzon: Doğu Karadeniz Turizmi Konferans Workshop, 67-69.

KOTLER Philip (1997). Marketing Management Analysis, Planning, Imple- mentation and Control, Englewood Cliffs: Prentice-Hall International.

KOZAK Nazmi (2010). Turizm Pazarlaması, Ankara: Detay Yayıncılık.

KÖKSAL Aydoğan (1986, Ekim). "Karadeniz Bölgesinin Turizm Coğrafyası", Samsun: Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi, 69-75.

KÜÇÜKASLAN Nazife (2007). Özel İlgi Turizmi, Bursa: Ekin Basın Yayın Da- ğıtım.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İstatistikleri (2013). http://www.ktb yatirimisletmeler.gov.tr/TR,9859/tesis-istatistikleri.html (25.10.2014).

MCCARTHY Jerome (1981). Basic Marketing: A Managerial Approach, Ho- mewood: Richard D. Irwin Inc.

MIDDLETON Victor - Alan Fyall - Mike Morgan (2009). Marketing in Travel and Tourism, Slovenia: Elsevier Ltd.

PRIDE William - Q.C. Ferrel (1983). Marketing Basics, Concepts and Decision, Boston: Houghton Mifflin.

SMITH Wendell R. (1956). "Product Differentation and Market Segmen- tation as Alternative Marketing Strategies", Journal of Marketing, 21: 3- 8.

SOMUNCU Mehmet (1994). "Rize Ayder Yaylasında Turizm", Ankara Üniver- sitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3: 255-273.

WANG Chih-Hsuan (2009). "Outlier Identification and Market Segmentation Using Kernel-Based Lustering Techniques", Expert Systems with Appli- cations, 36(2): 3744-3750.

YAVUZ Cavit (2008, Ekim). "Doğu Karadeniz Turizminde Ordu-Giresun İş- birliği Düşüncesi ve Yeniden Yapılanması", Giresun: Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu, 423-447.

YAZICIOĞLU Yahşi - Samiye Erdoğan (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araş- tırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

YILMAZ Hilal (2010, Mayıs). "Artvin Kenti ve Çevresinin Ekoturizm Açısın- dan Değerlendirilmesi", Artvin: III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kong- resi, 1595-1605.

ZAMAN Mehmet - Salih Birinci (2009). "Kaçkar Dağları'nda Alternatif Bir Turizm Aktivitesi: Heliski (Dağ Kayağı)", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 13(2): 33-46.

ZAMAN Mehmet (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar ve Yayla- cılık, Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık.

ZAMAN, Mehmet (2001). "Geleneksel Yayla Şenliklerinin Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Turizminin Geliştirilmesindeki Rolü", Doğu Coğrafya Dergisi, 7(6): 187-214.