OSMAN FİKRET TOPALLI'NIN NOTLARINA GÖRE GİRESUN'DA HALK MÜZİĞİ: BAĞLAMA, SAZ VE BAŞKA ÇALGI ÇALANLAR

Coğrafyası, iklimi, insanı ve tarihsel göç yolları üzerinde bulunması gibi nedenlerle, Anadolu'nun diğer bölgelerinden farklılık arz eden Doğu Karadeniz bölgesi, kendi içinde de çeşitlilik göstermektedir. Yerleşim birimleri vadi sistemine göre şekillenmiş olan yörede, hemen her vadinin birçok özelliğiyle diğerlerinden ayrıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, yaklaşık 12. yüzyıldan itibaren Çepni Türklerinin iskân alanı olan Giresun havalisi halk kültürü içinde halk müziğinin 20. yüzyıl başlarındaki durumuna dair Osman Fikret Topallı tarafından derlenen notlar değerlendirilmiştir. Önemli bir kısmı, muhataplarıyla doğrudan yapılmış görüşmelere, bir kısmı ise tanıklarının aktarımlarına dayanan notlar, Giresun kent merkezi ve sahil kasabalarındaki bağlama, saz ve başka saz çalanlar hakkında özgün ve ilginç bilgiler vermektedir

The Eastern Black Sea Region is distinguished from the other regions of Anatolia with its peculiar climate, people and its specific location on the migration routes. The region shows varieties within itself, too. The type of settlement in the region and founding of the settlements is based on the valley patterns and peculiar topography of the valley systems in the region. This study interprets and evaluates written records compiled by Osman Fikret Topallı. Topallı's notes give information about early 20th century folk music, representing folk culture of Giresun people. Giresun is a northeastern city of Anatolia that has been settled by the Çepni Turks from the 12th century on. The bulk of Topallı's records consist of direct interviews with concerning persons; and the rest rely on witness accounts and experiences. This compilation is a valuable, unique and interesting source of information about bağlama and saz artists and other instrument players in Giresun and its vicinity. Thus, analysis of these records would certainly be a valuable addition to the concerning literature

___

AKAT Abdullah (2012). Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Çepniler ve Müzik, Trab- zon.

AKPINAR Ömer (2010). Giresun Türküleri ve Oyun Havaları.

ÂŞIK MEHMED (2007). Menazirü'l- Avalim, Haz. Mahmut Ak, Cilt: 3, Ankara.

EMECEN Feridun M. (2010). Doğu Karadeniz'de Bir Vadi Boyu Yerleşmesi Ağasar Vadisi: Şalpazarı-Beşikdüzü, Trabzon.

---- (2005). Doğu Karadeniz'de İki Kıyı Kasabasının Tarihi Bulancak-Piraziz, İstanbul.

EMİROĞLU Kudret (2000). "Trabzon'da XIX. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Kahve- hane ve Kitabevi Bağlamında Toplumsal Tabakalanma", Kebikeç, Yıl: 2000, Sayı: 10

Erden MENTEŞOĞLU- Ayhan YÜKSEL (1998). "Giresun Halk Musikisi", Gire- sun Kültür Sempozyumu 30-31 Mayıs 1998, İstanbul.

KAYA Doğan (1998). "Giresun'da Aşık Tarzı Şiir Geleneği", Giresun Kültür Sempozyumu 30-31 Mayıs 1998, İstanbul.

KÖKEL Coşkun (2013). Güvenç Abdal Ocakları, Cilt: 1, İstanbul.

MURAD Mehmed (1996). "Trabzon'da Saz Şairleri", Çev. Veysel Usta, Folklor Edebiyat, Yıl: 1996, Sayı: 8, (Eylül-Ekim)

ÖGEL Bahaeddin (1987). Türk Kültür Tarihine Giriş 9, Ankara.

SARISAMAN Sadık (1999). Cumhuriyet'in İlk Yıllarında (1923-1930) Giresun, İstanbul.

STOKES Martin (1998). "Fındıklar ve Sazlar: Bir Doğu Karadeniz Vadisinde- ki Kültürel Değişime İlişkin Gözlemler", Çev. Mine Koçak, Folklora Doğ- ru, İstanbul, Sayı: 63

SÜMER Faruk (1992). Çepniler, İstanbul.

TOPALLI Osman Fikret (2011). Müdafaa-i Hukuk ve İstiklal Harbi Tarihinde Giresun, Haz. Veysel Usta, Trabzon

TRABZON VİLAYETİ SALNAMESİ 1904, Haz. Kudret Emiroğlu, Ankara 2009

YAĞMURDERELİ Nesib (1946). "Eski Yıllarda Trabzon'da İçtimai ve İktisadi Hayat", İnan Trabzon Halkevi Kültür Dergisi, Sayı: 23, Mart.