TÜRKÇE SÖZ DİZİMİNDE ARA SÖZ/ARA CÜMLELERİN ÖĞE AÇIKLAMA İŞLEVİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Türkçede her öğenin söz dizimi içerisinde açıklanma durumu söz konusu olabilmektedir. Bu durum, dil bilgisi kitaplarında Ara söz ya da Ara cümle/tümce olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada ara söz veya ara cümle olarak adlandırılan yapıların işlevsel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi ve adlandırmalarının da işlevsel olarak yapılması önerilmektedir. Söz diziminde açıklama unsuru, birçok işlevi yüklenmektedir. Bu noktada ara söz ya da ara cümle yapıları, dil bilgisi öğretiminde sadece yüzey yapıda gerçekleşmesi açısından ele alınmamalı, bu unsurların cümle ile bağlantısının farklı işlevlerle gerçekleştiği göz önüne alınmalıdır. Bu çalışmada ara sözler ve ara cümlelerin söz dizimi içerisinde öğe açıklama işlevleri üzerinde durulmuştur.

An Examination on the Item Description Function of Intermediate / Intermediate Situations in the Turkish Speech

In Turkish, each item can be explained in the syntax. In grammar books, this is called the intermediate word or intermediate sentence / sentence. In this study, it is suggested that structures called as intermediate words or intermediate sentences should be evaluated from a functional point of view and naming them as functional. In the syntax description element, many functions are loaded. At this point, intermediate word or intermediate sentence structures should not be considered only in terms of surface structure in grammar teaching, but it should be taken into consideration that the connection of these elements with the sentence is realized with different functions. In this study, element description functions in the syntax of intermediate words and intermediate sentences are emphasized.

___

Aktan, B. (2009). Türkiye Türkçesinin söz dizimi, Ankara: Gazi Kitabevi.

Ali, S. (2014). Kürk mantolu madonna. İstanbul: YKY.

Ali, S. ( 2011). Kuyucaklı Yusuf. İstanbul: YKY.

Atay, O. (2017). Tutunamayanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.

Bilgegil, M. K. (2009). Türkçe dilbilgisi. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.

Bozkurt, F. (2010). Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.

Börekçi, M. (1995). Atatürk’ün “nutuk”unda söz dizimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Ediskun, H. (2007). Türk dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Ergin, M. (2012). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Dağıtım.

Güntekin, R.N. Çalıkuşu, İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Güntekin, R.N. Yaprak dökümü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Güntekin, R.N. Acımak. İnkılap Kitabevi, İstanbul.

Kabaklı, A. (1999). Sirano Çirkin’in destanı. Güzel yazılar denemeler. Ankara: TDK.

Karahan, L. (2004). Türkçede söz dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Karay, R.H. Memleket hikâyeleri. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Koç, N. (1996). Yeni dilbilgisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Özkan, M., Sevinçli, V. (2009). Türkiye Türkçesi söz dizimi. İstanbul: Akademik Kitaplar.

Parlatır, İ., Enginün, İ., Okay, O., Kerman, Z. & Yetiş, K. (1999). Güzel yazılar denemeler. Ankara: TDK.

Parlatır, İ., Enginün, İ., Okay, O., Kerman, Z. & Yetiş, K. (1999). Güzel yazılar romanlar. Ankara: TDK.

Safa, P. (1998). Biz insanlar. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Tanpınar, A.H. (2018). Huzur. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Tanpınar, A.H. (1998). Saatleri ayarlama enstitüsü. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Toplu, E. S. (2001). Türk edebiyatından seçme hikâyeler 2. İstanbul: MEB Yayınları.