İSTİHDAMDA YER ALMAYAN KADININ KAMUSAL ALANDAKİ GÖRÜNMEZLİĞİ

Cinsiyete dayalı işbölümünün emek piyasasına taşınmasının avantajları kapitalist üretim sisteminde kadın emeğinin kullanımı açısından önemlidir. Sanayinin gelişmesi "ev" ve "işyerini" birbirinden ayırmıştır. Üretim, artık ev dışında, fabrikalarda yapılmaya başlanmıştır. Üretimin yapısal dönüşümü, kadın ve erkeğin rollerinde de farklılaşmaya yol açmıştır. Üretim tarzı ve yöntemleri değiştikçe kadın ve erkeğin sorumlulukların dağılımı ve iş bölümü de dönüşüme uğramıştır. Erkekler, ev dışında kadınlar ise, ev içi faaliyetlerle 'çocuk bakımı' ve 'temizlik' işleriyle anılmaya başlanmıştır. Günümüzde kadınların, karşı karşıya kaldıkları emek piyasasında oluşturulan toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık uygulamaları ve bu bağlamda ortaya çıkan “erkek işi-kadın işi” ayrımı emek piyasasındaki cinsiyete dayalı işbölümünün yansımalarındandır. Bu makalede bu durumun kadının istihdam olanaklarına ve işsizliğe nasıl yansıdığını analiz edilmiştir.

The Invisibility of Women Without Employment in the Public Space

The advantages of the gender-based division of labor into the labor market are important for the use of female labor in the capitalist system of production. The development of industry distinguishes between "home" and "workplace". Production is now being carried out in factories outside home. The structural transformation of production has also led to differentiation in the roles of women and men. As the production methods and methods changed, the distribution of responsibilities and division of labor of men and women were transformed. Men and women outside home have started to be referred to as 'child care' and 'cleaning' through domestic activities. Today, women's gender discrimination practices created in the labor market they face and the “male job-female job” distinction that emerged in this context are reflections of the gender-based division of labor in the labor market. This article analyzes how this reflects on women's employment opportunities and unemployment.

PDF

___

Aktaş, G. (2013). Üretiyorum öyleyse varım: Buldan’da ev eksenli çalışan kadınların aile ve toplumsal yaşamda görünmeyen emeği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. Cilt: 5, No:1.

Alp, A. (2007). Yeni çalışma biçimleri ve değişen aile yapısı bağlamında çalışan kadınlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Tezsiz Yüksek Lisans Projesi.

Birleşik Metal Disk Sendikası ve Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Grubu (2003). Ev eksenli çalışanlar ve örgütlenmeleri. İstanbul: Birleşik Metal-İş Yayınları.

Çelikkalp, Ü., Saraçoğlu, V. G. ve Yorulmaz, F.(2014). Ücretsiz aile işçisi olarak kadınlar, sağlık riskleri ve sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(3).

Çınar, M. (1994). Unskilled urban migrant women and disguised employment: Home-working womenin İstanbul, Turkey, Word Development, Cilt:22, No:3, Great Britain: ElsevierScience.

Demirel, A., Kayaalp Bilgin, Z. Ve Kocaman, M. (1999). Çalışmaya hazır işgücü olarak kentli kadın ve değişimi. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara: Cem Web Ofset.

Federici, S. (2004). Caliban and the witch. Autonomedia.

Gunderson, M. (1978). The ınfluence of status and sex composition of occupations the male – female earnings gap. Industrial and Labor Relations Review, 31(2).

Hattatoğlu, D. (2000). Ev eksenli çalışan kadınlar ve sosyal örgütlenme. Birikim Dergisi, Sayı:140.

Karadeniz, O. (2011). Türkiye’de atipik çalışanlar kadınlar ve yaygın sosyal güvencesizlik. Çalışma ve Toplum Dergisi.

Koray, M., Demirbilek, S., Demirbilek, T. (1999). Gıda işkolunda çalışan kadınların koşulları ve geleceği. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.

Korkmaz, A. ve Tüfekçi, N. (2007). Çalışma hayatında tarımda kadın ve sorunları: Ağlasun ilçesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:12, Sayı:1.

Lipovetsky, G. (1999). Üçüncü kadın: Kadında süreklilik ve yenilik. Çev. Filiz N. Deniztekin. İstanbul: Varlık Yay.

Önder, N. (2013). Türkiye’de kadın işgücünün görünümü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, Cilt:1, sayı:1, ss.35-61.

Özer, M. M. (2017). Ataerkil kapitalist çalışma yaşamından kadın tanıklıkları. Çalışma ve Toplum Dergisi, sayı:3.

Sağdıç, Ş. (2009). Çok başlı bir sorun: Kadın sorunu.

Süral, N. (2014). Türkiye’de kadın istihdamı: fırsatlar, engeller ve hukuki çerçeve. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt:15, Özel Sayı.

Tezcek, F. Ö. ve Polat, Ö. (2016). Ev-içindeki fabrikanın işçileri. Fe Dergi: Feminist Eleştiri, Cilt: 8, Sayı:1.

Toksöz, G. (2012). Neoliberal piyasa, özel ve kamusal patriarka çıkmazında kadın emeği, toplumsal cinsiyet ve kadın istihdamı. Türkiye’de refah devleti ve kadın. İstanbul: İletişim Yayıncılık.

Uçgunoğlu, M. (2012). Kayıt dışı ekonomi çerçevesinde evde üretim üzerine bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ulukan, C. N. ve D.Ö. Yılmaz (2016). Kamu sağlık sektöründe çalışan taşeron kadın işçiler: Samsun ve Ordu İli örneği. Çalışma ve Toplum Dergisi.

Urhan, B. (2016). Kadın emeği ve toplumsal cinsiyet. İçinde: Feryal Saygılıgil, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları.