ŞEHİRCİLİK VE KİMLİK BAĞLAMINDA SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN YERİ VE ÖNEMİ

Son bir asırdır kültürümüz, medeniyetimiz, dilimiz ve değerlerimiz büyük bir değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Medeniyet birikimimizin bir yansıması olan geleneksel şehircilik anlayışımız da bu değişim ve dönüşüm sürecinden büyük oranda etkilenmiştir. Bilinçsiz ve projesiz bir şehirleşmenin sonucu olarak insanların beklentilerine yanıt verilemez bir konuma gelinmiştir. Evlerimiz, sokaklarımız, mahallelerimiz ve meydanlarımız asli kimliğinden bir yönüyle uzaklaşmıştır. Tektipleştiren, sıradanlaştıran kimliksiz ve sağlıksız şehircilik anlayışı zaman içerisinde bireyi içinde bulunduğu toplumun değerlerine de yabancılaştırmıştır. Dolayısıyla, şehirlerimizin kimliği, kişiliği, özgünlüğü ve görünürlüğü en çok tartışılan konular olagelmiştir. Dolayısıyla kimlikli, kültürel dokusunu koruyan, estetik kaygıya sahip, konforlu ve marka şehirleri yeniden inşa ve imar etmek için somut olmayan kültürel miras sözleşmesi ve sözleşmenin getirdiği kültürel koruma yaklaşımları büyük öneme sahiptir. İnsan odaklı yaşam alanlarının projelendirilmesi noktasında, somut olmayan kültürel mirasın bize sunacağı yerel ve ulusal unsurlar, kimlikli ve daha yaşanabilir şehircilik anlayışının daha sağlam bir zemine oturmasına imkân sunacaktır. Makalede, kimlikli ve özgün şehircilik anlayışının kurgulanması noktasında somut olmayan kültürel miras yaklaşımlarının nasıl projelendirileceği, hangi metot ve yöntemlerle bizlere yol gösterebileceği, örnek uygulamalar üzerinden tartışılacaktır. Bu bağlamda, başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere; Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, valiliklerin, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin, somut olmayan kültürel miras- şehir ve kimlik ilişkisi konusunda yapılacak çalışmalara öncelikli olarak destek vermesi önemli bir yere sahiptir.

The Place and Importance of Intangible Cultural Heritage in the Context of the Urbanism and Identity

Our culture, civilization, language and values have undergone a great change and transformation in the last century. Our traditional understanding of urbanism, which is a reflection of our civilization accumulation, has also been greatly influenced by this change and transformation process. As a result of an unconscious and projectless urbanization, people's expectations have come to an unresponsive position. Our homes, streets, neighborhoods and squares have moved away from their original identity. Unidentified and unhealthy urbanism understanding, which makes it standardizing and banal, has also alienated the individual from the values of the society in which he lives. Therefore, the issue of the identity, personality, originality and visibility of our cities has been one of the most discussed topics. In this context, the intangible cultural heritage issue is of great importance in order to rebuild and reconstruct cities with identity, preserving their cultural texture, aesthetic concern, and comfortable and branded cities. At the point of designing human-oriented living spaces, the local and national motifs that the intangible cultural heritage will present us will enable the understanding of urbanism with an identity and more livable to set on a more solid ground. At the point of constructing an original urbanism understanding, how to project intangible cultural heritage approaches, with which methods and procedures they can guide us, will be discussed in the article through sample applications. Therefore, it has an important place that the Ministry of Culture and Tourism, especially the Ministry of Environment and Urbanization, governorships, local governments, non-governmental organizations and universities primarily support the studies to be carried out in the context of the intangible cultural heritage-city and identity relationship.

___

  • Asiliskender, B. (2004). Kimlik, mekân ve yer deneyimi. Kültür ve İletişim Dergisi, S 7/2, s. 73-94
  • Cansever, T.( 2016). İslam’da şehir ve mimari. Timaş Yayıncılık, İstanbul.
  • Cansever, T. (2014). Kubbeyi yere koymamak. Timaş Yayıncılık, İstanbul.
  • Cansever, T. (2016). Osmanlı şehri. Timaş Yayıncılık, İstanbul.
  • Demir, C. (2006). Kent kimliği geliştirme sürecinde mekânsal model tasarımı ve kent plancılarının rolü. Planlama Dergisi, , S 3, s. 117-122.
  • Ekici, M. (2010). Halk bilgisi derleme ve inceleme yöntemleri. Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
  • Ekici, M. & Fedakâr, P. (2013). Ege Üniversitesi deneyimleriyle somut olmayan kültürel mirası yaşatarak koruma. Millî Folklor, Yıl 25, Sayı 100, ss. 50- 60.
  • Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, Yıl 25, Sayı 100, ss. 5-13.
  • Oğuz, M. Ö. (2019). Paldır kültür kentleşmeler. Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
  • Oğuz, M. Ö. (2013). Somut olmayan kültürel miras nedir?. Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
  • Özcoşar, İ. (2017). Şehir ve kimlik: Mardinli kimliklerin tarihi arka planı. Kadim Akademi Dergisi, C. 1, S. 1, ss. 1-21.
  • Özgüleş, M. (2019). Bireyden cemaate geçişte mekânın rolü: Aidiyet simgesi yapılar. Mekânlar, Zamanlar, İnsanlar: Kimlik, Aidiyet ve Mimarlık Tarihi, Derleyenler: Çağla Caner Yüksel, Ceren Katipoğlu Özmen, ODTÜ Yayınları, Ankara.
  • Ünlü, T. S. (2017). Kent kimliğinin oluşumunda kentsel bellek ve kentsel mekân ilişkisi: Mersin örneği. Planlama Dergisi, ss. 75–93.
  • Yörükan, T. (2012). Şehir, konut ve mahremiyet. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.