20032

Orta Aras havzası'nın tarihi vekültürel zenginliği

Aras Nehri Doğu Anadolunun kuzey kısmında yer alan önemli nehirlerden biridir. Yerleşim yerlerinin seçilmesinde su ve iklimin önemli olduğu göz önüne alınırsa Aras Nehri Havzası bu bağlamda en uygun yerleşim yerlerindendir. Eskiçağdan itibaren yazılı kaynaklarda bahsi geçen Aras Nehri, geçtiği yerlerde meydana getirdiği ılıman iklim nedeniyle tarihin her devrinde havzasında yerleşimlere olanak sağlamıştır. Özellikle Orta Aras Havzası (Kars-Iğdır) bölümünde bulunan birçok kale, höyük ve su kanalı bu havzanın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda bölgedeki en eski yollarda bu nehre paralel olarak gelişmişlerdir. Konumu nedeniyle bugünde olduğu üzere devletler ve kültürler arasında doğal sınır niteliği görmüştür.

The historical and cultural richness of Middle Aras basin

Aras River, located in the northern part of Eastern Anatolia, is one of the important river. If water and climate is important in choosing settlement regions, in this context, the Aras River Basin is one of the best residential areas. From ancient to contemporary written sources mentioned the Aras River, brought a temperate climate due date each era has led to settlements in the basin. Especially Middle Aras Basin (Kars-Igdir) in many castle mound water channels indicate how important this basin is. At the same time the oldest roads in the area are developed in parallel to the river. Due to its location as it is between the States today, it has seen as a natural border between cultures.

PDF

___

BELLİ, O. 2007: Kars Bölgesinde Keşfedilen Tarih Öncesi Döneme Ait Kayaüstü Resimleri, II. Kent Kurultayı, Kars Belediyesi Kültür Yayınları yayın no: 21, 30-37.

BELLİ, O. 2013: Doğu Anadolunun En Önemli Kültür Irmağı: Aras I. Uluslar Arası Aras Havzası Sempozyumu, İstanbul, 80-94.

BİNGÖL, A. 2003: En Eski Çağlardan Urartunun Yıkılışına Kadar Kars ve Çevresi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Dr. Tezi), Erzurum.

CEYLAN, A. 2001: Sarıkamış Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları Erzurum.

CEYLAN, A. 2008: Doğu Anadolu Araştırmaları, Erzurum- Erzincan- Kars- Iğdır (1998-2008), Güneş Vakfı Yayınları, Erzurum.

CHARDIN, J. 2014: Chardin Seyahatnamesi, Çev. Ayşe Meral, Kitap Yayınevi, İstanbul.

ÇELEBİ, E.: Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Yayına Hazırlayan Hasan Selim Hacıoğlu, İskele Yayıncılık, İstanbul, 2005

ÇİLİNGİROĞLU A. 1994: Urartu Tarihi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 77, Bornova.

ERZEN, A. 1992: Doğu Anadolu ve Urartular, TTK., Ankara

HERODOTOS, Herodot Tarihi, Çev. Müntekim Ökmen, Remzi Kitabevi, İstanbul.

IŞIKLI M. 2001: Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.

ÖZFIRAT, A. 2003: 2002 Yılı Van, Ağrı ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırması, 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 15-32.

ÖZFIRAT, A. MARRO, C. 2007: 2004 Yılı Van, Ağrı ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırması, Türk Arkeoloji ve Etroğrafya Dergisi, Sayı 7, 1-20.

PAYNE M. R. 2006: Urartu Çiviyazılı Belgeler Kataloğu, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.

TOPALOĞLU, Y. 2011: Iğdır Bölgesinde Tunç Çağı Yerleşmeleri, Özsait Armağanı, Mehmet ve Nesrin Özsait Onuruna Sunulan Makaleler, Studies Presendet to Mehmet and Nesrin Özsait, Zero Prodüksiyon Kitap Yayın Dağıtım, Antalya, 397-410.

TUNCEL, M.1991: Aras, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 3, 332-334.

TUYSUZ, C. 2014: Orta Aras Havzasında Bulunan Ortaçağ Kaleleri, Sonçağ Yayıncılık, Ankara.

YARDİMCİEL, A. ABLAK, Ş. 2014: Kars Müzesinden Bir Grup Son Tunç Çağı Seramiğinin Değerlendirilmesi, Selevcıa Ad Calycadnvm Sayı IV, Olba Kazısı Serisi, 165-175.