Arkeolojik araştırmalar ışığında tunç çağı'nda erbaa

Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan Erbaa, Tokat ilinin önemli bir ilçesidir. İlçe toprakları, Karadeniz sahilleri ile İç Anadolu arasında geçit durumundadır. Aynı zamanda Doğu Anadolu Bölgesinden batıya doğru uzanan Erzurum-Erzincan-Amasya güzergâhında yer almaktadır. Stratejik konumunun yanı sıra ılıman bir iklime, bol akarsulara ve verimli bir ovaya sahip olan Erbaa, tüm bu özelliklerinden dolayı tarih boyunca önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. En erken yerleşim izlerinin Kalkolitik Çağa ait olduğu bilinen Erbaa, Tunç Çağında çok yoğun bir iskâna sahne olmuştur. Bunda, bölgenin jeopolitik ve jeostratejik özelliklerinin yanı sıra, Kozlu antik bakır maden yatağının varlığı da etkili olmuştur. Horoztepe Mezarlığı kazılarında ortaya çıkarılan bakır-tunç eserlerin bolluğu, çeşitliliği ve orijinalliği bölgenin Tunç Çağında metalürjik faaliyetler bakımından çok ileri bir konumda olduğunu göstermektedir.

In consideration of archaeologic searches erbaa in the bronze age

Erbaa, which is located in Middle Black Sea Region, is an important district of Tokat. The land of the district is a gate way between Black Sea beacher and Central Anatolia Region. Meanwhile, it is located in route of Erzurum- Erzincan-Amasya ranging from East Anatolian region to West. Besides its strategic position, it has also mild climate, lots of streams and a fertile plain, because of all these features, Erbaa has been an important centre of population during history. Erbaa, known that the earliest habitation tracks belongs to The Chalcolithic Period, had an intensive setting in The Bronze Age. For that, besides geopolitics and geostrategic features of the region, its having Kozlu ancient copper mineral deposit has been effective. In the digs of Horoztepe graveyard, the wealth of copper- bronze works, variety and originality have been shown that region had an improved position for metallurgic movements in The Bronze Age.

PDF

___

ANDERSON, J. G. C. 1903: Studia Pontica I A Journey of Exploration in Pontus, Bruxelles.

BİLGİ, Ö. 2001: Protohistorik Çağda Orta Karadeniz Bölgesi Madencileri Hind-Avrupalıların Anavatanı Sorununa Yeni Bir Yaklaşım, İstanbul.

BURNEY, C. 1956: Northern Anatolia Before Classical Times, AS 6, 179-203.

DÖNMEZ, Ş. 2000: Orta Karadeniz Bölgesi Yüzey Araştırması, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (Ed. O. Belli), 330-334, Ankara.

DÖNMEZ, Ş. 2008: Tunç Çağında Orta Karadeniz Bölgesi ve Kelkit Havzası Yerleşmeleri, Belleten, 264, C. LXXII, 413-430.

DURBIN, E. S. 1971: Iron Age Pottery From the Provinces of Tokat and Sivas, AS 21, 99-124.

GİLES, D. L. -KUIJPERS, E. P. 1974: Reports, Stratiform Copper Deposit, Northen Anatolia, Turkey: Evidence For Early Bronze I (2800 BC) Mining Activity, Science, 186, 823-825.

GÜNGÖRDÜ, E. 2006: Türkiyenin Coğrafyası, Ankara.

HAMILTON, W. J. 1842: Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia with some Accaunt of Their antiquities and Geology, Vol 1, London.

KAPTAN, E. 1982: Türkiye Madencilik Tarihine Ait Tokat Bölgesini Kapsayan Yeni Buluntular, MTA Dergisi 93/94:150-164.

KAPTAN, E. 1986: Ancient Mining in the Tokat Province, Anatolia: New Findings, Anatolica XIII, 19-36.

KAPTAN, E.1990: Türkiye Madencilik Tarihine Ait Buluntular, MTA Dergisi 111, 175-186.

KAPTAN, E. 1992: Eski Anadolu Madenciliğine Ait yeni Tarihlenen Buluntular. 7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 95-106, Ankara.

KAPUSUZ, A. 1994: Tarihi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Tokat İlçelerimiz ve Bölgemiz, Ankara.

KARAYAKA, N. 1988: Eskiçağ Tarihinde Tokat, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

KOÇAK, Ö. 2006: Eskiçağda Orta Karadeniz Bölümü Madenciliği, Karadeniz Araştırmaları Sempozyum Bildirileri 16-17 Nisan 2004-Black Sea Studies Symposium Prooceedings,1-38.

KÖKTEN, İ. K. 1944: Orta, Doğu ve Kuzey Anadoluda Yapılan Tarih Öncesi Araştırmaları, Belleten, 8/32, 659-680.

MUNRO, J. A. R. 1901: Roads in Pontus, Royal and Roman, The Journal of Hellenic Studies 21, 52-66.

OLSHAUSEN, E.- BILLER, J. 1984: Historisch Geographische Aspekte der Geschichte des Pontischen und Armenischen Reiches, Teil 1, Untersuchungen zur Historischen Geographie von Pontos unter den Mithradatiden,Wiesbaden.

ÖZCAN, B. 1991: Sulusaray-Sebastopolis Antik Kenti, Müze Kurtarma Semineri I, 261-307, Ankara.

ÖZGÜÇ, T. 1958 : The Statuette from Horoztepe, Anatolia III, 53-56.

ÖZGÜÇ, T. 1964: New Finds from Horoztepe-Yeni Horoztepe Eserleri, Anatolia/Anadolu VIII, 19-25.

ÖZGÜÇ, T. 1978: Maşat Höyük Kazıları ve Çevresindeki Araştırmalar- Excavatıons at Maşat Höyük and Investıgatıons in Its Vicinity, Ankara.

ÖZGÜÇ T.-AKOK M. 1957: Horoztepe Eserleri, Belleten XXI/82, 201-219.

ÖZGÜÇ T.- AKOK M. 1958: Horoztepe Eski Tunç Devri Mezarlığı ve İskân Yeri/An Early Bronze Age Settlement and Cemetery, Ankara.

ÖZSAİT, M. 1994: 1988 yılı Tokat-Erbaa Çevresi Tarih Öncesi Araştırmaları, XI. Türk Tarih Kongresi 5-9 Eylül 1990, Kongreye sunulan Bildiriler I, 113-117.

ÖZSAİT, M. 2000: Orta Karadeniz Bölgesi Yüzey Araştırmaları, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (Ed. O. Belli), 335-341, Ankara.

SARAÇOĞLU, H. 1990: Bitki Örtüsü, Akarsular ve Göller, Ankara. STRABON: Geographika XII-XIII-XIV.

ŞAHİN, C. 2002: Türkiye Fiziki Coğrafyası, Ankara.

YETİŞKİN, G.- İÇEN, S.-TEKSARI, Y. 2010: Tokat Merkez ve İlçeleri Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Envanteri, Tokat.

YILMAZ, A.- ŞAHİN, K. - ŞAHİN, M. H. 2013: Depreme Bağlı Yeri Değiştirilen Bir Şehir: Erbaa, Tokat, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 6, Sayı 24,Vol 6, 414-425.

http://www.kelkithavzasikalkinmabirligi.gov.tr

http://www.erbaa.gov.tr

http://www.erbaarehberi.com.

http://erbaaninsesi.com 1998 Tokat İl yıllığı