Safahat’ta Hadis Kullanımı

Mehmet Akif Ersoy, Osmanlı’nın son dönemindeki sıkıntılara çözüm bulmaya gayret etmiştir. Hedeflerinden birisi olarak bu amaca hizmet etmek üzere yazdığı şiirlerinden müteşekkil olan Safahat isimli eserinde ayet ve hadislerden yararlanarak insanları etkilemeye çalışmıştır. Onun vermek istediği mesajlara fert ve toplum olarak bugün halen ihtiyacımız bulunmaktadır. Bu makalede, milli şairimizin Safahat’ta kullandığı hadisler incelenerek değerlendirmede bulunulacak, O’nun hadis bilgisi ile dine bağlılığı ve bu doğrultuda insanları etkilemek için gösterdiği gayreti araştırılacaktır. Mehmet Âkif, bazen ayet ve hadisi şiire başlık olarak kullanırken bazen de şiirin mısraları arasına serpiştirerek atıfta bulunmuştur. Bazı şiirlerde de ayet ve hadisten esinlenerek duygularını kendi cümleleriyle şiirleştirmiştir. Belli başlı örneklerle incelenen 3 bölümden müteşekkil makalemizde, Milli Şairimizin Hadis kullanımında gösterdiği titizlikle beraber, kullandığı zayıf ve uydurma rivayetlerin nedeni araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Mehmed Akif Ersoy, Hadis, Safahat

Usage of Hadith in Safahat

Mehmet Akif Ersoy, made an effort to find a solution for the problems in the last period of Ottoman Empire. As one of his goals; he tried to influence people by making use of verses and hadiths in his book Safahat which consists of poems that aim to serve this purpose. Today, we still need the messages he wanted to give us as individual and society. In this article, it will be evaluated the hadiths which our national poet used in Safahat, by analyzing them and it will be researched and hadith knowlegde and devotion to religion and also his effort to influence people for this aim. While Mehmet Âkif sometimes used verse and hadith as title in his poems, he sometimes refered them by strewing these elements between the lines. In some of the poems, he poetized his feelings with his own sentences by inspiring from verse and hadith. Analyzed with certain examples, in our article consisting of 3 parts, it will be searched that our national poet’s usage of hadith by acting scrupulously and it will be also searched the reason why he used weak and fabricated hadith narratives.

Keywords:

Mehmed Akif Ersoy, Hadith, Safahat,

PDF

___

Abdullah b. Mübârek, Kitabu’z-zühd ve’r-rikak, (nşr. Ahmed Ferid), Dârü’l-Maârif, Riyad, 1995.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah eş-Şeybânî, el-Müsned, Çağrı Yay, İstanbul, 1992.
Ali el-Müttakî, Alâuddin Ali b. Abdülmelik b. Kadı Han el-Hindî Kenzü’l-ummâl fî süneni’l-akvâl ve’l-ef’âl, (nşr. Bekri Hayyânî, Saffet Sakka), Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1985.
Ali el-Kârî, el-Masnu‘ fi marifeti’l-hadisi’l-mevzû‘, (nşr. Abdulfettah Ebû Gudde), Mektebetu’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, Haleb, 1969.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali, Şuabü’l-îman, (Nşr. Ebû Hacer Muhammed Zağlûl), Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1990.
_________, es-Sünenü’l-Kübrâ, Dâiretü'l-Maârifi'l-Osmaniyye, Haydarâbâd, 1346 h.
Buhârî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh, Çağrı Yay, İstanbul, 1992. Dârekutni, Ebü’l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed, Sünenü’d-Dârekutni, (nşr. Abdullah Haşim Yemânî Medeni), Dârü’l-Mehâsin, Kahire, 1966.
Deylemî, Ebû Şücâ’ Şîrûye b. Şehredâr b. Şîrûye, el-Firdevs bi-Mesûri’l-Hitâb = el-Firdevsü’l-Ahbâr, (Nşr. Saîd b. Besyûnî Zağlûl), I-V, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1986.
Dîneverî, Ebû Bekr Ahmed b. Mervân, el-Mücâlese ve cevâhirü’l-ilm, Dârü İbn Hazm, Beyrut, 1998.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as b. İshâk el-Ezdî es-Sicistânî, Sünenu Ebû Dâvûd, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1992.
Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillah el-İsfahânî, Hilyetu’l-evliyâ ve tabakâtu’l-asfiyâ, Matbaatü’s-Saâde, Kâhire, 1937.
Elbânî, Muhammed Nâsırüddin, Daîfu Sünen-i Ebî Dâvûd, (nşr. Muhammed Züheyr Şaviş), el-Mektebetü’l-İslâmiyye, Beyrut, 1991.
_________, Sahîhu ve Daîfu Sünenu’n- Nesâî. (el-Mektebetu’ş-Şâmile Programı).
Erdoğan, Prof. Dr. Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, 2.Basım, İstanbul, 2005.
Ersoy, M. Âkif, Safahat, (nşr. Düzdağ, M. Ertuğrul), İz Yay. İstanbul, 2009.
Hâkim, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn, Dârü’l-Harameyn, Kâhire, 1997.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebu Bekr Ahmed b. Ali, Târîhu Bağdâd, (nşr. Beşşar Avvâd Ma’ruf), I-XIV, Dârü’l-Ğarbi’l-İslâmî, Beyrut, 2001.
Horoz, Yavuz, Mehmet Akif Ersoy’un Safahat’ta Anlam ve Telmih Olarak Kullandığı Hadislerin İncelenmesi, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dan. Prof. Dr. Nebi BOZKURT, 2010).
İbn Adiy, Abdullah, b. Adiy el-Cürcânî, el-Kâmil fî Duafâi’r-Ricâl, (nşr. Suheyl Zekâr), I-VIII, Dârü’l-Fikr, Beyrut, 1985.
İbn Asâkir, Ali b. Hasan, Târîhu Dımaşk, (nşr. Ali Şîrî), Dârü’l-Fikr, Beyrut, 1999.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî, Sünenu İbn Mace, Çağrı Yay, İstanbul, 1992.
İbn Ebi’d-Dünya, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ubeyd, Kasru’l-Emel, (nşr. Muhammed Hayr Ramazan Yusuf), Dârü İbn Hazm, Beyrut.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed, el-Musannef, (nşr. Muhammed b. Abdullah el-Cuma, Muhammed b. İbrâhim el-Lehîdân), Mektebetu’r-Rüşd, Riyad, 2004.
Makdisî, Ebü’l-Fazl Muhammed İbn Tahir, Kitâbu marifeti’t-tezkira, Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekafiyye, Beyrut, 1985.
Mizzî, Ebu’l-Haccac Yusuf b. Abdurrahman, Tehzîbu’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl, (nşr. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf), I-XXXV, Beyrut, 2002.
Münâvî, Zeynüddin Muhammed Abdürraûf, Feyzü’l-kadîr şerhu’l-Câmi‘i’s-sağir, (Nşr. Hamdi ed-Demr Daniş Muhammed), I-VI, Mektebetu Nizâr Mustafa el-Ba’z, Mekke, 1998.
Müslim b. Haccac el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-sahîh, Çağrı Yay, İstanbul, 1992.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb, Sünenu’n-nesâî, Çağrı Yay. İstanbul, 1992.
Nuaym b. Hammad, İbn Muâviye el-Mervezî, Kitâbu’l-fiten, (Nşr. Semîr b. Emin Züheyrî), Kâhire, Mektebetü’t-Tevhid, 1991.
Sâğâni, Ebü’l-Fezail Radıyyüddin Hasan b. Muhammed b. Hasan, Mevdûâtu’s-Sağâni, (nşr. Necm Abdurrahman Halef), Beyrut, 1985.
Suyûtî, Celâleddin Ebu Bekr es-Suyûtî, Camiu’l-ehâdîs, Daru’l-Fikr, Beyrut-Lübnan, 1994.
Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, el-Mucemu’l-evsât, (Nşr. Ebû Muaz, Ebu’l-Fadl), Dârü’l-Harameyn, Kâhire, 1995.
Tirmizî, Ebû İsa Muhamed b. İsa, Sünenü’t-Tirmizî, Çağrı Yay, İstanbul, 1992.
Zerkeşî, Ebû Abdullah Bedreddin Muhammed b. Bahadır b. Abdullah, el-Leâlii’l-mensûre fi'l-ehâdîsi'l-meşhûre, (nşr. Mustafa Abdülkadir Ata), Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1986.