Selçukluların Hilâfet'le ilk teması ve büveyhîler'le ilişkiler

Büveyhîlerin Abbasileri baskı altına alarak Halifeleri etkisiz hale getirdikleri veHilâfeti Fatımîlere devretmeye çalıştıkları bir dönemde, henüz kurulan ve kısazamanda, bölgedeki İslam topraklarına hâkim olan Selçuklular, Büveyhîlerin işgalindeki halifelik merkezi olan Bağdat'ı kurtarmak için, Abbasî halifesi el-Kaimbi-Emrillah'ın davetiyle Bağdat'a girdiler. Halifenin büyük memnuniyetle karşıladığı Tuğrul Bey, Büveyhîlerle girdiği mücadele sonucunda Büveyhî Hükümdarlığını yıkarak, Abbasî hilâfetinin yeniden nüfûz kazanmasını sağladı. Bununla birlikte halifeliğe karşı yapılan Fatımî saldırılarını da bertaraf ederek İslâm tarihindeyeni bir dönem başlatmış olan Selçuklular, Müslümanların ve halifelerin koruyuculuğunu üstlenmiş oldular. Ayrıca İslâm Medeniyeti açısından da yeni bir sentezolarak Türk İslam Medeniyetini oluşturmaya başlamışlardır. Bu yönüyle Selçuklular, hem İslâm Tarihi hem de Dünya Tarihi açısından önemli bir yere sahip olmuşlardır.

Seljuks first contact with caliphate and relation with Buveyhis

Seljuks, who was just founded and conquered Islamic lands in really short time period, with the invitation of Abbasid s khalif El-Kaimbi-Emrillah enteredBagdad, center of caliphate, where was under military occupation by Büveyhis,in an era that Büveyhis were neutralizing khalifs and trying to pass the caliphateon Fatımis by pressuring Abbasids. Tuğrul Bey, who was welcomed with pleasureby the khalif, made caliphate regain it s influence by ending Büveyhi s rulershipafter the battle against them. Seljuks became the protector of Muslims and Kha- lifs by starting a new era in Islamic History by countering all the attacks of Fatımi s against caliphate.Also they started Turk-Islam Civilization as a new synthesis among Islamic Civilizations. This way Seljuks had an important place in History of World and Islam.

___

  • » AŞÛR, Said Abdulfettah, Tarihu’l-İslâm ve Hadaratih , 1.baskı, Kahire, 1987.
  • » ALTUNDAĞ, Şinasi, “Kâim Bi-Emrillah ”, İ.A. VI, 104-106.
  • » ARSLANTAŞ, Yüksel, “Büyük Selçuklu Devleti ve Abbasî Halifeliği Arasındaki İlk İlişkileriler”, Türk Dünyası Araştırmaları, ist. 1995.
  • » BURSLAN, Kıvameddin, Irak-Horasan Selçukluları Tarihi, Ankara, 1999.
  • » CAHEN, Claude; Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi (XI. Yüzyılın İkinci Yarısı), Çev. Yaşar Yücel - Bahaeddin Yediyıldız, Ankara, 1992.
  • » Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, İst. 1987, V.
  • » GÜNER, Ahmet, “Büveyhîler Dönemi Çok Seslilik”, Dokuz Eylül Üniversitesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: XII, İzmir, 1999, 47-72.
  • » ----------, “Büveyhî Devlet Adamlarının Kitaba İlgileri ve Kütüphaneleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, 2001, XIII, 35-63.
  • » GÜRÜN, Kâmuran, Türkler ve Türk Devletleri Tarihi, (Harezmşahların sonuna kadar), b.y.y, 1981.
  • » HASAN, Hasan İbrahim, İslam Tarihi (Siyasi, Dini, Kültürel, Sosyal), Terc. Komisyon, İst. 1985.
  • » ---------, İslam Tarihi. Çev. İsmail Yiğit, İst. 1986.
  • » HITTI, Philip K., Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi. Çev: Salih Tuğ, İst. 1980, III.
  • » el-IŞ, Yusuf, Tarihu’l-Asri’l-Hilâfeti’l-Abbasîyye, Dımaşk, 1982.
  • » İBNܒL ESİR, el-Kâmil fi’t-Tarih, çev. Abdülkerim Özaydın, İstanbul, 1987.
  • » İBN KESİR, el-Bidâye ve’n-Nihâye, 2.Baskı Beyrut, 1990.
  • » El-HÜSEYNİ, Sadruddin Ebu’l-Hasan Ali b. Nâşır Ali, Ahbaru’d-Devleti’s-Selçukiyye, Çev. Necati Lügal, Ankara, 1999
  • » KAFESOĞLU, İbrahim , “Selçuklular” İ.A. İst. 1966, X, 353-416.
  • » ----------, Türk Dünyası El kitabı, 2.Baskı, Ankara, 1992.
  • » KAYAOĞLU, İsmet, İslam Kurumları Tarihi, Konya, 1994.
  • » KÖYMEN, M. Altay, Tuğrul Bey ve Zamanı, 1. baskı, İst. 1976.
  • » ----------, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi, Ankara, 1979.
  • » KORKMAZ, Seyfullah, “Irak Büveyhîleri Dönemi Paraları ve Bunların Tarihi Değeri”, Erciyes Ünviversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 8, Yıl:1999, 325-353.
  • » MERÇİL, Erdoğan, “Büveyhîler” DİA, İst. 1992, VI, 496-500.
  • » ----------, Müslüman-Türk Devletleri Tarihi, 2.baskı, Ankara, 1993.
  • » ----------, “Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi” Türkler Ansiklopedisi, Ankara, 2002, IV.
  • » MIQUEL, Andre, İslam ve Medeniyeti, çev. Ahmet Fidan, Ankara, 1991.
  • » MEVDUDİ, Selçuklular Tarihi, Çev. Ali Genceli, Ankara,1971.
  • » MEZ, Adam, Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti, Çev: Salih Şaban, İstanbul, 2000.
  • » ÖZTUNA, Yılmaz, “Selçuklular”, Türk Ansikopedisi, Ankara 1980, XXVIII.
  • » ÖZAYDIN, Abdülkerim, “Kâim Bi-Emrillah” DİA, XXIV, İst. 2001, 210-211.
  • » SEVİM, Ali, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi (Başlangıçtan 1086’ya kadar), Ankara, 1987.
  • » ----------, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi (Başlangıçtan 1086’ya kadar), Ankara,1987.
  • » SEVİM, Ali – MERÇİL, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi ( Siyaset, Teşkilat ve Kültür), Ankara, 1995.
  • » ŞAKİR, Mahmut, et-Tarihu’l- İslamî, 5. baskı, by.y., 1991.
  • » WATT, Watt Montgomery, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri. Çev: E.R. Fığlalı, Ankara, 1981.
  • » YAZICI, Nesimi, İlk Türk-İslam Devletleri Tarihi, 2.baskı, Ankara, 2002.
  • » YETKİN, Şerare, “Abbasîler” DİA, İstanbul, 1988, I, 31-56.
  • » ZETTERSTEN, K. V. “Büveyhîler”, İ.A., İst. 1961, II, 843-845.