Benî mustalik gazvesinin sebebleri üzerine bazı Mülahazalar

Hz. Peygamber H. 6. yılda yedi yüz kişilik bir orduyla Benî Mustalik Kabilesiylesavaşmak için Medineden ayrılmıştır. İlk dönem İslâm Tarihi kaynaklarında gaz- venin sebebi olarak gösterilen Hâris b. Ebî Dırârın Hz. Peygamber ile savaşmaküzere asker toplaması olayı mantıkî açıdan birçok tutarsızlık barındırmaktadır.Bu sebeple çalışmamızda ilk dönem İslâm tarihi kaynaklarında Benî MustalikGazvesinin sebebinin nasıl açıklandığına değindikten sonra gazvenin sebebiylegili kendi tezimizi ortaya koyacağız.

Some considerations on the reasons of Banu al-Mustaliq War

The Prophet left Madinah with a seven hundred-man army to fight The Banual-Mustaliq Tribe in the sixth year of Hijrah. The case of the recruitment of al- Harith b. Ebî Dirar to fight the Prophet -which was shown as the cause of war inthe sources of early Islamic history- contains many logical inconsistencies. The- refore, after mentioning how the cause of Banu al-Mustaliq War was explainedin the sources of early Islamic history, we will introduce our own thesis on thesubject.

___

  • » Ağırman, Mustafa, Hz. Peygamber’in Savaş Stratejisi, (Basılmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 1992.
  • » Ahmed Cevdet Paşa (ö. 1312/1895), Kısas-ı Enbiyâ ve Tevârîh-i Hulefâ, İstanbul, ts., c. I.
  • » Algül, Hüseyin, İslâm Tarihi, İstanbul, 1997, c. I.
  • » Apaydın, Mehmet, Resûlullah’ın Günlüğü, İstanbul, 1995.
  • » Asımgil, Sevim, Resul’ün Hümeyrası Hz. Aişe, İstanbul, 1997.
  • » Belâzürî (ö. 279/892), Ensâbu’l-Eşrâf, tah. Muhammed Hamîdullah, 3. baskı, Kahire, 1987, c. I.
  • » Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin (ö. 458/1066), Delâilu’n-Nübüvve ve Ma‘rifeti Ahvâli Sâhibu’ş- Şerî‘a, tah. ‘Abdulmutî Kal‘acî, Beyrut, 1985, c. IV.
  • » Brockelmann, Carl (ö. 1375/1956), İslâm Ulusları ve Devletleri Tarihi, çev. Neşet Çağatay, Ankara, 2002.
  • » Caetani, Leone (ö. 1354/1935), İslâm Târîhî, trc. Hüseyin Cahit Yalçın, İstanbul, 1925, c. IV.
  • » Çelikkol, Yaşar, İslâm Öncesi Mekke, Ankara, 2003.
  • » Diyârbekrî, Hüseyin b. Muhammed b. Hasen (ö. 990/1582), Târîhu’l-Hamîs fî Ahvâli Enfesi Nefîs, Beyrut, ts., c. I.
  • » Ebû Yûsuf (ö. 182/798), Kitâbu’l-Harâc, çev. Muhammed Atâ’ullah Efendi, sad. İsmail Karakaya, Ankara, 1982.
  • » Halîfe b. Hayyât (ö. 240/855), Târih, tah. Mustafa Necîb Fevvâz-Hikmet Keşlî Fevvâz, Beyrut, 1995.
  • » Hamîdullah, Muhammed (ö. 1423/2002), İslâm Peygamberi, çev. Salih Tuğ, İstanbul, 2001, c. I-II,
  • » ---------, Hz. Peygamber’in Savaşları, çev. Nazire Erinç Yurter, İstanbul, ts.
  • » Hattâb, Mahmut Şit, Komutan Peygamber, çev. Ahmet Ağırakça, İstanbul, 1988.
  • » Heykel, Muhammed Hüseyin (ö. 1376/1956), Hz. Muhammed Mustafa, çev. Ömer Rıza Doğrul, İstanbul, 1945.
  • » Hudarî, Muhammed b. Afîfî el-Bâcûrî (ö. 1345/1927), Nûru’l-Yakîn fî Sîreti Seyyidi’l- Murselîn, Beyrut, ts.
  • » İbn ‘Abdilber, Cemâluddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed (ö. 463/1071), ed-Dürer fî İhtisari’l-Megâzî ve’s-Siyer, tah. Şevkî Dayf, Kahire, 2002.
  • » ---------, el-İstî‘âb fî Ma‘rifeti’l-Eshâb, tah. Ali Muhammed el-Becâvî, Beyrut, 1992, c. IV.
  • » İbnu’l-Esîr (ö. 630/1233), el-Kâmil fi’t-Târîh, Beyrut, 1979, c. II.
  • » İbn Habîb (ö. 245/859), Kitâbu’l-Muhabber, tah. İlse Lichtenstadter, Beyrut, ts.
  • » İbn Hacer el-Askalânî, Ebu’l-Fadl Şihâbuddin Ahmed b. Alî b. Muhammed (ö. 852/1449), Fethu’l-Bârî bi-Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, tah. ‘Abdulazîz b. Abdullah b. Bâz-Muhammed Fuâd ‘Abdulbâkî, Kahire, 1999, c. VII.
  • » İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Sâid b. Hazm el-Endelusî (ö. 469/1076), Ce- vami‘u Sîreti’n-Nebeviyye, Beyrut, 1986.
  • » İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdulmelik (ö. 218/833), es-Sîretu’n-Nebeviyye, tah. Mustafa es-Sakâ-İbrahim el-Ebyârî-‘Abdulhafîz Şiblî, Beyrut, ts., c. III-IV.
  • » İbn Kayyım el-Cevziyye (ö. 751/1350), Zâdu’l-Me‘âd fî Hedyi Hayri’l-‘İbâd, çev. Şükrü Özen- H. Ahmet Özdemir-Mustafa Erkekli, İstanbul, 1989, c. III.
  • » İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ (ö. 774/1373), el-Bidâye ve’n-Nihâye, tah. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, 1. baskı, Cîze, 1997, c. VI.
  • » ---------, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm, çev. Bekir Karlığa-Bedreddin Çetiner, İstanbul, 1996, c. XI.
  • » İbn Kuteybe, Ebî Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî (ö. 276/886), Me‘ârif, tah. Muhammed Alî Beydûn, Beyrut, 2003.
  • » İbn Sa‘d, Muhammed (ö. 230/845), et-Tabakâtu’l-Kübrâ, tah. Muhammed ‘Abdulkâdir ‘Atâ, Beyrut, 1997, c. II/VIII.
  • » İbn Seyyidinnâs (ö. 734/1334), ‘Uyûnu’l-Eser fî Fünûni’l-Megâzî ve’ş-Şemâil ve’s-Siyer, tah. Muhyiddîn Mustû-Muhammed el-‘İd el-Hadrâvî, Beyrut, 1996, c. II.
  • » Kalkaşendî, Ebu’l-Abbâs Şihâbuddîn Ahmed b. Alî (ö. 821/1418), Nihâyetu’l-Ereb fî Ma‘rifeti Ensâbi’l-‘Arab, Beyrut, 1984.
  • » Kapar, M. Ali, Hz. Muhammed’in Müşriklerle Münasebetleri, 1. baskı, İstanbul, 1993.
  • » ---------, “Ehâb, DİA, İstanbul, 1994, c. X.
  • » Kastallânî, Ahmed b. Muhammed (ö. 923/1517), el-Mevâhibu’l-Ledunniyye, tah. Muhammed ‘Abdulazîz el-Hâlidî, Beyrut, 1996, c. III. (Zürkânî şerhinin içinde)
  • » Kocaer, Abdullah Feyzi, Müttefekun Aleyh Hadîsler, Konya, 2005.
  • » Köksal, M. Asım (ö. 1419/1998), İslâm Tarihi, İstanbul, 1987, c. XII/XIV.
  • » Kuraybî, İbrahim b. İbrahim, Merviyyâtu Gazvetu Benî’l-Mustalik, Medine, ts.
  • » Léon – E. Halkın, Tarih Tenkidinin Unsurları, çev. Bahaeddin Yediyıldız, Ankara, 2000.
  • » Lings, Martin, Hz. Muhammed’in Hayatı, çev. Nazife Şişman, İstanbul, 2004.
  • » Mahmudov, Elşad, Sebep ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2005.
  • » Makrîzî, Takıyyuddîn Ahmed b. Alî b. Abdilkâdir b. Muhammed (ö. 845/1442), İmtâ‘u’l- Esmâ‘, tah. Muhammed ‘Abdulhamîd en-Numeysî, Beyrut, 1999, c. I.
  • » Miras, Kâmil (ö. 1376/1957), Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, Ankara, 1972, c. VII-VIII.
  • » Nu‘mânî, Mevlânâ Şiblî (ö. 1333/1914), İslâm Tarihi-Asrı Saadet, trc. Ömer Rıza Doğrul, İstanbul, 1921.
  • » Önkal, Ahmet, “Mustalik”, DİA, İstanbul, 2006, c. XXXI.
  • » Semhudî, Nureddîn Alî b. Ahmed (ö. 911/1505), Vefâu’l-Vefâ bi Hâberi Dâri’l-Mustafâ, tah. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, Beyrut, ts., c. I.
  • » Sezikli, Ahmet, Hz. Peygamber Devrinde Nifak Hareketleri, 1. baskı, Ankara, 1994.
  • » Şâmî, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf es-Sâlihî (ö. 942/1536), Subulul-Hudâ ve’r- Reşâd fî Sîreti Hayri’l-‘İbâd, çev. Halil İbrahim Kaçar, 1. baskı, İstanbul, 2003, c. IV/XII.
  • » Şulul, Kasım, Hz. Peygamber Devri Kronolojisi, İstanbul, 2003.
  • » Taberî (ö. 310/923), Târîhu’l-Umem ve’l-Mülûk, tah. Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Kahire, 1969, c, III.
  • » Uğur, Mücteba, Ansiklopedik Hadîs Terimleri Sözlüğü, Ankara, 1992.
  • » Uraler, Aynur, “Mâriye”, DİA, Ankara, 2003, c. XXVIII.
  • » Ya‘kûbî, Ca‘fer b. Vehb b. Vâdih (ö. 284/897), Tarîhu’l Ya‘kûbî, Beyrut, 2002, c. II.
  • » Yâkût el-Hamevî (ö. 626/1229), Mû ʻ cemü’l-Büldan, Beyrut, 1977, c. I-V.
  • » Yaman, Ahmet, İslâm Devletler Hukukunda Savaş, İstanbul, 1998.
  • » Vâkidî, Muhammed b. Ömer (ö. 207/822), Kitâbu’l-Megâzî, tah. Marsden Jones, Beyrut, 1984, c. I-III.
  • » Zehebî, Şemseddin (ö. 748/1347), Târîhu’l-İslâm ve Tabakâtu’l-Meşâhîr ve’l-Alâm, tah. Muhammed Hamdân, Mısır, 1985, c. I.
  • » Zuhaylî, Vehbe, Tefsîru’l-Münîr, çev. Komisyon, İstanbul, 2005, c. IX.
  • » Zürkânî, Muhammed b. ‘Abdulbâkî (ö. 1122/1710), Şerh ‘ale’l-Mevâhibu’l-Ledunniyye, tah. ‘Abdulazîz el-Hâlidî, Beyrut, 1996, c. III.