Sakîfe'deki halife adayları

Hz. Peygamberin vefatının ardından Medinede bir toplantı yapılmış, Sa d b.Ubâde burada İslâm tarihinin ilk halife adayı olarak ortaya çıkmıştır. Olayın duyulması üzerine Muhâcirler Benî Sâide Sakîfesindeki toplantıya katılarak Sa dınkarşısına üç aday çıkarmışlardır. Bunlardan ikisi Hz. Ebû Bekirin önerdiği Hz.Ömer ve Hz. Ebû Ubeyde b. el-Cerrâhtır. Üçüncüsü ise bu iki adayın öne sürdüğüHz. Ebû Bekirdir. Bu çalışmada, Sa d b. Ubâde ile Ebû Ubeydenin kişisel özellikleri, katıldıkları savaşlar ve üstlendikleri görevler hakkında bilgi verilecek ve halifelik şartları açısından değerlendirmeleri yapılacaktır.

The Khalifa candidates in the Sakhifa of Banu Saida

After the death of the Prophet, the Ansar have assembled in Madinah, andSa d b. Ubadah had appeared as a first candidate in the history of Islam. Then,the Muhajirun went to the Sakhîfâ and they presented three candidates of theirowns. Two of them were Omar and Abu Ubayda b. Al-Jarrah, the other was AbuBakr. In this work, we try to investigate Sa d and Abû Ubayda. We will take uptheir personal characteristics, the battles they have been joined as well as themissions they had undertaken and we evaluated them in the sence of the conditions wanted for the caliphate.

___

  • » Aksoy, Numan Durak, “Târihsel Bakımdan Halifelik - Ortaya Çıkışı, Geçirdiği Aşamalar-” Hikmet Yurdu, II/3, 2009, s. 215-226.
  • » Ali b. Ebî Talib, Nehcü’l-Belâğa, (Haz. Abdülbaki Gölpınarlı), yy., 1997.
  • » Atalan, Mehmet, “Hz. Muhammed’in Vefatından Sonraki Hilâfet Tartışmaları”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX/2, 2004, s. 55-68.
  • » Bakkal, Ali, “Ebû Bekir’in Halife Seçilmesinde “İmamlar Kureyş’tendir” Hadisinin Rolü Üzerine”, İSTEM, III/6, Konya, 2005, s. 87-104.
  • » Belâzurî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Yahya b. Câbir (ö. 279/892), Ensâbu’l-Eşrâf, I-XIII, (tah. Sü- heyl Zekkâr, Riyâz Ziriklî), Beyrut, Dâru’l-Fikr, 1996.
  • » Canan, İbrahim, Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte, I-XVIII, İstanbul: Akçağ Yayınevi, ty.
  • » Ebû Yûsuf (ö.182/798), Kitâbu’l-Harac, (trc. Müderriszâde M. Ataullah Efendi, Sad. İsmail Karakaya), Ankara: Akçağ Yay, 1982.
  • » Fığlalı, Ethem Ruhi, “Sakîfe Olayı ve Hz. Ebû Bekir'in Halife Seçimi”, İslâm Medeniyeti Mecmuası, V/3, İstanbul, 1982, s. 7-26.
  • » Halîfe b. Hayyât (ö. 240/854), Târih, (thk: Ekrem Ziya el-Ömeri), Riyad: Dâru Tayyibe, 1405/1985.
  • » Hamidullah, Muhammed, İlk İslâm Devleti, (Çev. İhsan Süreyya Sırma), İstanbul: Umut Matbaacılık, 1992.
  • » ____________, İslâm’ın Doğuşu, (Çev. Murat Çiftkaya), İstanbul: Beyan Yayınları 2010.
  • » Hatipoğlu, Mehmed Said, Hilâfetin Kureyşliliği, Ankara: Kitabiyat, 2005.
  • » Hizmetli, Sabri, “Genel Olarak Râşid Halifeler Dönemi Olayları Sonuçları ve Etkileri”, AÜİFD, XXXIX, Ankara 1999, s. 27-54.
  • » İbn Haldûn, Abdurrahmân, (ö. 808/1406), Mukaddimetu İbn Haldûn, I-VIII, (haz. H. Şahâde) Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2001.
  • » ____________, Mukaddime, (çev. Halil Kendir), I-II, İstanbul: Yeni Şafak Yay, 2004.
  • » ____________, Târihu İbn Haldûn, I-VIII, Beyrut: Daru’l-Fikr, 2001.
  • » İbnü’l-Hatîb, Lisânüddin, (ö. 776/1374) A‘mâlü’l-a‘lâm fîmen buyi‘a kable’l-ihtilâm min mulûki’l- İslâm, (thk. Levi-Provençal, E.), Beyrut, 1956.
  • » İbn Hişam, (ö. 218/833), es-Sîretü’n-Nebeviyye, (tah. Mecdi Fethi es-Seyyid), I-V, el- Mansure: Dâru’s-Sahâbe, 1995.
  • » İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali (ö. 597/1201), el-Muntazam fî Târihi’l-Mülûki ve’l-Ümem, (tah. Muhammed Abdülkadir Ata-Mustafa Abdülkadir Ata), I-XIX, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1992.
  • » İbnü’l-Esir (ö. 630/1232), el-Kâmil fi’t-Târih, I-XI, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1407/1987.
  • » İbn Kuteybe (?), Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim (ö. 276/889), el-İmâme ve’s-Siyâse, I- II, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
  • » İbn Sa‘d (ö. 230/845), Kitabu Tabakâti’l-Kebir, (thk. Ali M. Ömer), I-XI, Kahire: Mektebe- tü’l-Hanci, 1421/2001.
  • » Kapar, Mehmet Ali, İslâm’ın İlk Döneminde Bey‘at ve Seçim Sistemi, İstanbul, Beyan Yayınları, 1998.
  • » Karaman, Hayreddin, Mukayeseli İslâm Hukuku, I-III, İstanbul: İrfan Yayınevi, 1982.
  • » Kurt, Abdurrahmân, “Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel Yönden İslâm Öncesi Mekke Toplumu”, Uludağ Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi Dergisi, X/2, 2001, s. 97-122.
  • » Mâverdî, Muhammed b. Habib (ö. 450/1058), el-Ahkamu’s-Sultâniyye, (thk. Ahmed Mubarek el-Bağdadî), Kuveyt: Mektebetu Dar-i İbn Kuteybe, 1409/1989.
  • » Önkal, Ahmet, “Ebû Ubeyde b. Cerrâh”, DİA, İst. 1994, X, s. 249-250.
  • » Öz, Şaban, “İslâm Siyaset Geleneğinde Bir Şaz –Şiî-Sünnî Yol Ayrımında Sakîfe Hadisesi-”, İSTEM, XI, Konya, 2008, s. 79-91.
  • » Shaban, M. A., Islamic History A New Interpretation, Cambridge: Cambridge University Press, 1976.
  • » Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, (ö. 310/922), Târihu’l-Ümem ve’l-Müluk, (thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim), I-XI, Mısır: Daru’l-Maarif, 1970.
  • » Vâkıdî, Muhammed b. Ömer, (ö. 207/822), Kitabu’l-Meğâzî, (tah. Marsden Jones), I-III, London: Oxford University Press, 1966.
  • » Vâkıdî, Muhammed b. Ömer, (ö. 207/822), Kitabu’r-Ridde, (thk. Yahya el-Cebûrî), Beyrut: Daru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1410/1990.
  • » Varol, Bahaüddin, “Râşid Halifeler Dönemi Toplumsal Değişim Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, İSTEM, III/6, Konya, 2005, s. 195-213.
  • » Yâkut el-Hamevî, Şihabüddin Ebû Abdillah, (ö. 626/1229), Mu’cemu’l-Buldan, I-V, Beyrut: Dâru Sadir, 1397/1977.
  • » Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman, (ö. 748/1347), Siyeru A’lâmi’n- Nübelâ, (thk. Şuayb el-Arnavûd (Hüseyin el-Esed, I. c.), Beyrut: Müessesetü’r-risale, 1405/1985.