II. Meşrutiyet'in İlanının İstanbul Basını'ndaki Yansımaları (1908)

II. Meşrutiyet 23 Temmuz 1908’de (10 Temmuz 1324) ilan edildi. Meşrutiyet'in ilanı ile birlikte basında sansür yasağı kalktı ve bir yayın patlaması yaşandı. Osmanlı Devleti’nde yaşayan farklı dilden ve dinden her ulus, kendi fikirlerini dile getirdiği gazeteler ve dergiler çıkardı. Basın, Meşrutiyet döneminde toplumun sesi haline geldi. Ayrıca, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ve padişahın Meşrutiyet konusundaki benimsedikleri görüşleri ve yürüttükleri siyaseti kamuoyuna duyuran en önemli araç haline geldi. Halk, basın aracılığıyla Meşrutiyet yönetimini tanıdı. Basın, bu yüzden Meşrutiyet dönemini anlamak için başvurulacak en önemli kaynaklardan biri haline geldi. Bu makalede kaynakların büyük çoğunluğu dönemin gazetelerine dayanmaktadır. İstanbul’da çıkan Tanin, İkdam, Volkan gazeteleri taranarak, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin, padişahın ve kamuoyunun Meşrutiyet’in ilanına karşı nasıl bir tutum takındıkları ve bunun basına nasıl yansıdığı incelenmiştir.

Press Repercussions of the Declaration of the Consitution in İstanbul (1908)

The Constitutional regime was declared on July 23rd, 1908. With the declaration of Constitution, censorship came to an end in Ottoman Empire and a big explosion in publication took place. Each minority group with its own language and religion in the empire published their newspapers and magazines, thereby stating their diverse opinions. Press became the voice of society in the Constitutional period. Moreover, newspapers were important means that conveyed the political views and the ongoing political practices of the Committee of Union and Progress and the Sultan. Ottoman society was acquainted with the Constitutional regime through the press. Therefore these publications are among the most important sources to understand this period. In this paper, newspapers belonging to the Constitutional period are used as main sources. İkdam, Tanin and Volkan newspapers are reviewed and the attitudes of the Committee of Union and Progress, the Sultan and the Ottoman society towards the Constitutional regime are evaluated.

PDF

___

Ahmad Feroz, İttihat ve Terakki 1908-1914, çev. Nuran Yavuz, İstanbul 1986
Ahmad Feroz, İttihatçılıktan Kemalizme, çev. Fatmagül Berktay, İstanbul 1996
Akşin Sina, Şeriatçı Bir Ayaklanma, 31 Mart Olayı, Ankara 1994
Alexandris Alexis, The Greek Minority of İstanbul and Greek-Turkish Relations 1918-1974, Athens 1992
Benlisoy Foti ve Stefo Benlisoy, “Millet-i Rum’dan Helen Ulusuna (1856-1922)”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt I, İstanbul 2001
Boura Catherina, “The Greek Millet in Turkish Politics: Greeks in the Ottoman Parliament (1908-1918)”, Ottoman Greeks in the Age of Nationalism, ed. Dimitri Condicas- Charles Issawi
Boura Katerina, “II. Meşrutiyet Döneminde Mebus Seçimleri, Rum Mebuslar (1908-1918)”, çev. Yorgo Benlisoy, Toplumsal Tarih, Ağustos 1998, sayı. 56
Danişmend İsmail Hâmi, 31 Mart Vak’ası, İstanbul 1961
Heler Joseph, British Policy Towards the Ottoman Empire 1908-1914, England 1983
İslamoğlu Abdullah, II. Meşrutiyet Döneminde Siyasal Muhalefet 1908-1913
Kansu Aykut, “Dünden Bugüne 1908 Devrimi”, Toplumsal Tarih, sayı. 55, Temmuz 1998
Karabekir Kazım, İttihat ve Terakki Cemiyeti,1896-1909, İstanbul 1982
Koloğlu, Orhan, “Osmanlı Basını: İçeriği ve Rejimi”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, cilt1
Kudret Emiroğlu, Anadolu’da Devrim Günleri, II. Meşrutiyet’in İlanı, Ankara 1999
Panayatopoulos A.J., “Early Relations Between the Greeks and the Young Turks”, Balkan Studies, vol. 21, no.1, 1980,
Ramsaur E.E., Jön Türkler ve 1908 İhtilâli, İstanbul 1982
Topuz Hıfzı, 100 Soruda Başlangıçtan Bugüne Türk Basın Tarihi, İstanbul 1973
Tunaya Tarık Zafer, Hürriyet’in İlanı, İstanbul 1996
Tunaya Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Gelişmeler (1876-1938), İstanbul 2003
Unat Faik Reşit, İkinci Meşrutiyet’in İlanı ve Otuzbir Mart Hâdisesi, Ankara 1960
Yalçın Hüseyin Cahit, Siyasal Anılar, İstanbul, 1976
Zürcher Eric Jan, The Unionist Factor, The Role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement 1905-1926, Leiden 1984
GAZETELER İkdam
Tanin
Volkan
Servet-i Fünun