Türkiye’ de Ekonomik Büyüme ile Bazı Makro Değişkenler Arasındaki İlişki: Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli Analizi

Amaç – Bu çalışmanın amacı; Türkiye’ de 2005Q3-2017Q2 dönemleri için, enflasyon, ihracat, turizm ve istihdam gibi 4 bağımsız değişken ile bağımlı değişken olan ekonomik büyüme arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ve değişkenlerin ekonomik büyümeyi nasıl etkilediğini “Çoklu Regresyon Modeli” kullanarak analiz etmektir. Yöntem – Çalışmanın ilk bölümünde konuyla ilgili literatür araştırılarak, ekonomik büyüme ile enflasyon, ihracat, turizm ve istihdam arasındaki ilişkilerin teorik altyapısı ile ilgili kavramsal çerçeve oluşturulmuştur, İkinci bölümünde yine konuyla ilgili olan literatür taraması sunulmuş, üçüncü bölümünde veri toplama ve analiz yöntemi açıklanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler 2005Q3-20017Q2 dönemleri arasındaki 3 aylık veriler olup Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK)’ ndan elde edilip düzenlenmiştir. Büyüme için dönemlik GSYİH zincirlenmiş hacim değeri (2009 baz yılı ), Turizm gelirleri için Amerikan doları bazında dönemlik veriler, Enflasyon oranı için TÜFE (2003 baz yılı) aylık verileri, İhracat Birim Değer Endeksleri (2010 yılı baz yılı) için aylık veriler ve İstihdam oranları için aylık veriler kullanılmıştır. İhracat birim değer endeksi, Tüfe ve İstihdam Oranları aylık veriler olduğu için bu veriler üç aylığa çevrilmiştir. Verilerin dönüştürülmesi için geometrik ortalama formülü kullanılmıştır. Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli tanımlanarak, modelin varsayımları sıralanmıştır. Bulgular ve tartışma – Analiz sonuçlarına göre; Türkiye’ de 2005Q3-2017Q2 dönemleri arasında, ekonomik büyüme ile turizm, enflasyon ve istihdam arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve turizm, enflasyon ve istihdamın ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği, ihracat ile ekonomik büyüme arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı, ihracatın ekonomik büyümeyi etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır.

The Relationship Between Economic Growth And Some Macro Variables in Turkey: Multiple Linear Regression Model Analysis

Purpose – The purpose of this study is; the period from 2005Q3 to 2017Q2 such as inflation, exports, tourism and employment which are independent variables, whether there is a significant relationship between economic growth or not; is to analyze how variables affect economic growth using "Multiple Regression Model" in Turkey. Design/methodology/approach – In the first part of the study, it was established the conceptual framework about the theoretical infrastructure of relations between economic growth, inflation, exports, tourism and employment. In the second part, literature review related to the subject is presented. In the third part, data collection, analysis method and analysis results are explained. Datas were collected and arranged from Turkey Statistics Institute (TUIK) .Qurterly data was used the periyot from 2005Q3 to20017Q2 in this study. Periodic GDP chained volume value for growth (2009 base year), seasonal data for tourism revenues based on American dollars, Monthly data for TÜFE (2003 base year), Export Unit Value Index (2010 base year) for the inflation rate and for employment rates were used converted into quarterly data. Findings and Discussion – According to the results of the analysis; In Turkey, between 2005Q3-2017Q2 period, economic growth, tourism has been identified as one of a significant and positive relationship between inflation and employment. On the other hand, it is concluded that there is no significant relationship between export and economic growth, meaning that exports didn’t affect economic growth.

PDF

___

Ağayev, S. (2011). İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri, Ege Akademik Bakış, 11(2), 241 – 254.
Ahmed, A., Cheng, E., Messinis, G. (2007). Causal Links between Export, FDI and Output: Evidence from Sub-Saharan African Countrie, Center for Strategic Economic Studies, Working Paper No. 35.
Akçoraoğlu, A. (2010). Employment, Economıc Growth and Labor Market Performance: The Case of Turkey, Ekonomik Yaklaşım, 21(77), 101-114.
Al-Ghannam, H.A. (2003). The Relation Between Economic Growth and Employment in Saudi Private Firm, King Saud University, Economic Studies, Volume (5, 9). No.9.
Alhdiy, F. M., Johari, F., Daud, S. N. and Rahman, A. A. (2015). Short and Long Term Relationship between Economic Growth and Unemployment in Egypt: An Empirical Analysis, Mediterranean Journal of Social Sciences MCSER Publishing, 6(4), 454.
Altuntepe, N. and Güner, T. (2013). Türkiye’de İstihdam-Büyüme İlişkisinin Analizi (1988-2011), Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), 73-84.
Alper, A. (2008). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz, MPRA Paper No. 10611, posted 19, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/10611/1/MPRA_paper_10611.pdf, (E.T:03.11.2018).
Anghelance, C. and Anghel, M. G. (2014). Using The Regression Model For The Portfolios Analysis And Management, Theoretical and Applied Economics, 21(4), 53-66.
Arvas, M. A. and Torusdağ, M. (2016). İthalat ve İhracatın Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği’’, Iujeas, 1 (2), http://iibfdergi.igdir.edu.tr/, (ET:18.01.2018).
Berber, M. and Artan, S. (2004). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metinleri, 2004/21,( http://www.tek.org.tr/, ET: 18.01.2018).
Bozkurt, E. and Topçuoğlu, Ö. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, (7), 91-105.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara, Pegem Akademi, 91. Çelik, K. (2008). Makro İktisada Giriş, , Trabzon, Murathan Yayınevi, Birinci baskı, 9.
Demirhan, E. (2005). Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60 (4), 75-88.
Dornbusch, R., Fıscher, S., Startz, R. (2007). Makro Ekonomi, Çeviren: Dr. Salih Ak, Ankara, Gazi Kitabevi, Dokuzuncu Baskı, 41-42, 12, 160.
Düzgün, R. (2015). Genel Ekonomi, Ankara, Seçkin, Birinci Baskı, 204-239.
Eğilmez, M. and Kumcu, E. (2011). Ekonomi Politikası, Teori ve Türkiye Uygulaması, İstanbul, Remzi Kitabevi, 16. Basım, 112-291.
Gamgam, H. and Altunkaynak, B. (2015). Regresyon Analizi, Ankara, Seçkin, 11.
Kara, O., Çömlekçi, İ., Kaya, V. (2012). Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makroekonomik Göstergelerle İlişkisi: Türkiye Örneği (1992-2011) , Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 75-100.
Karaca, O. (2003). Türkiye’ de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (2), 247-255.
Karaçor, Z., Özer, H., Saraç, T.B. (2011). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007), Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4 (2), 29-44.
Khan, M.S. and Senhadji, A.S. (2001). Threshold Effects in the Relationship Between Inflation and Growth, IMF Staff Papers, 48 (1), 1-21.
Korkmaz, S. and Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi’’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10 (3), 47- 76.
Lashkarızadeh, M., Keshmır, Z., Gashtı, H. P. and Shahrıvar, R. B. (2012). Evaluation of the Relations-hip between Tourism Industry and Economic Growth in Iran, Asian, Journal of Business and Management Sciences, 1(9), 88-97.
Muratoğlu, Y. (2011). Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, 167. https://www.researchgate.net/publication/307445583_Buyume_ve_Istihdam_Arasindaki_Iliski_Turkiye_Ornegi [Erişim Tarihi: 22.11.2017].
Özcan, C. C. (2015). Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisinin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ( 46), 177-199.
Özpençe, A. I. (2016). Analysıs of The Relatıonshıp Between Inflatıon and Economıc Growth in Turkey, Journal of Economics, Finance and Accounting, 3 (3), 180-191.
Parasız, İ. (2010). İktisadın ABC’ si, İstanbul, Ezgi Kitabevi, 11. Baskı, 207-208.
Regresyon Analizi Nedir - Regresyon Analizi Hakkında Bilgi, (https://www.frmartuklu.org/konu/regresyon-analizi-nedir-regresyon-analizi-hakk%C4%B1nda-bilgi.227479/, Erişim Tarihi:22.11.2017.).
Samımı, A. J., Sadeghı, S., Sadeghı, S. (2011). Tourism and Economic Growth in Developing Countries: P-VAR Approach, Middle-East Journal of Scientific Research, 10(1), 28-32.
Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Doktora Tezi, Konya.
Saraç, T. B. (2013). İhracat ve İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Ege Akademik Bakış, 13 (2), 181-194.
Sarel, M. (1994). Nonlinear Effects of Inflation on Economic Growth, IMF Staff Papers, 43 (1).
Süleymanov, E. and Nadirov, O. (2014). Türkiye Örneğinde Enflasyonla Ekonomik Büyüme Arasında İlişki, Journal of Qafqaz University Economics and Administration, 2 (2), 119-125.
Takım, A. (2010). Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 1-16.
Ullah, S., Zaman, B., Farooq, M. and Javid, A. (2009). Cointegration and Causality between Exports and Economic Growth in Pakistan, European Journal of Social Sciences, 10(2), 264-272.
Yapraklı, S. (2007). İhracat İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz, ODTÜ Gelişme Dergisi, 34 (Haziran), 97-112.
Yılmaz, C. and Doğan, V. (2017). Yönetim Bilimleri ve Pazarlama Alanında Bağımsız Değişkenlerin Karşılaştırılması ve Bastırıcı Etki Tespiti, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13 (2), 385-406.
http://www.ekonomianaliz.com/basit_regresyon_analizi/ , (ET:22.11.2017).