Özel Banka Çalışanlarında Psikolojik Sözleşme İhlalleri İle Örgütsel Adalet Etkileşimi: Elazığ İlinde Bir Araştırma

Yapılan bu çalışmanın amacı psikolojik sözleşme ihlali ile örgütsel adalet ve alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu maksatla Elazığ'da bulunan özel banka çalışanlarından (n=278) veriler toplanmıştır. Yapılan analizler (keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizi, t testi, ANOVA) sonucunda psikolojik sözleşme ihlalinin örgütsel adaleti güçlü bir şekilde negatif yönde yordadığı belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik sözleşme ihlalinin dağıtımsal adaleti, işlemsel adaleti, kişilerarası ilişkisel adalet ve bilgisel adaleti negatif yönü yordadığı görülmüştür. Katılımcıların yaşları ile psikolojik sözleşme ihlali algıları arasında pozitif yönlü, örgütsel adalet arasında ise negatif yönlü ilişki bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar literatürdeki çalışmalarla karşılaştırılarak tartışılmıştır.

Interaction With Psychological Contract Violations And Organizational Justice Among Private Banking Employees

The aim of this study is to explore the association between the violations of psychological contract and organizational justice. A sample of provate bank employees (n=278) in Elazig is province is chosen. Afterthe analysis (exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis, correlation and regression analiyses, t test, ANOVA) it is found that violations of psychological contract decreses organizational justice perception. Besides, it is found that violations of psychological contract decreses all sub dimensions organizational justice perception significantl. Lastly, the impacts of demographic variables on research variables are scrutinized and a significant negative association between age and organizational justige perception and a significant positive association between age and psychological contract violations are found. The results are discussed through comparing with the studies in the literature.

PDF

___

Adams, J. S. (1965). "Inequity in social Exchange", Advances in Experimental Social Psychology, Vol. 2, 267-299.
Anderson, N. ve Schalk, R.(1998). "The psychological contract in retrospect and prospect", Journal of Organizational Behavior, Vol. 19, 637-647.
Bağdemir, A. (2009). "Adalet mülkün temelidir, özdeyişi üzerine", Turkish Studies, Cilt. 4, Sayı: 3, 283-296.
Bal, P. M., De Lange, Annet, H., Jansen, P.G.W. ve Mandy E.G. (2008). "Psychological contract breach and job attitudes: A meta-analysis of age as a moderator", Journal of Vocational Behavior, Vol. 72, 143-158.
Bal, V. (2014). "Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Manisa'daki Eğitim Kurumlarında Bir Araştırma", Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt. 6, Sayı: 1, 1-9.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu BDDK, (2015). İstatistik Raporları https://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/--2014--- illere-ve-bolgelere-gore-ozet-bilgiler-/2425 (Erişim: 11.10.2015).
Bilgin, L. (2001). "Psikolojik sözleşmelerin oluşumu, gelişimi ve ihlalinde toplu ve bireysel sözleşmenin rolü", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 8, Sayı: 1, 1-18.
Blau, P. (1964). Exchange and Power in Social Life, New York: Wiley.
Cihangiroğlu, N., Şahin, B. ve Naktiyok, A. (2012). "Hekimlerin Örgütsel Adalet Algıları Üzerine Bir Araştırma", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt. 6, Sayı: 12, 67-82.
Cihangiroğlu, N. (2009). Örgütsel bağlılığın belirleyicileri olarak örgütsel adalet ve kararlara katılım. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. ve Ng, K. Y. (2001). "Justice at the millennium: a meta-analytic review of 25 years of organizational justice research", Journal of applied psychology, Vol. 86, No. 3, 425-445.
Conway, N. ve Briner, R.B. (2005), Understanding Psychological Contracts At Work: A Critical Evaluation of Theory and Research. New York: Oxsford University Pres Inc.
Çetinkaya, F.F. ve Özkara, B. (2015). "Hizmet İşletmelerinde Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Kapadokya Bölgesi 4 Ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma", Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt. 9, 72-91.
De Vos, A., Buyens, D. ve Chalk, R.(2003). "Making sense of a new employment relationship: psychological contract- related information seeking and the role of work values and locus of control", International Journal of Selection and Assessment, Vol. 13, No. 1, 41-52.
Erdem, H. ve Erkan, G. K. (2015). "Kamu Çalışanlarının Yaşadıkları İş-Aile ve Aile İş Çatışmasının İş Tatminsizliğine Olan Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık
Rolü", The Journal of Academic Social Science Studies, Cilt. 37, Sayı: 1, 351-369.
Erkenekli, M. (2014). Örgütsel Davranış. Ed. Ünsal Sığrı ve Sait Gürbüz. İçinde Toplumsal Kültür s.563-593, İstanbul: Beta.
Gouldner, A.W. (1960), "The norm of reciprocity", American Sociological Review, Vol. 25, 161- 178.
Greenberg, J. ve Cropanzano, R. (1993). The social side of fairness: Interpersonal and informational classes of organizational justice. Justice in the workplace: Approaching fairness in human resource management, NJ.: Lawrence Erlbaum Associates.
Gümüştekin, E. ve Emet, C. (2007). "Güçlendirme algılarındaki değişimin örgütsel kültür ve bağlılık üzerinde etkileşimi", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 17, 90-116.
Hill, J.A., Eckerd, S., Wilson, D. ve Greer, B. (2009). "The effect of unethical behavior on trust in a buyer-supplier relationship: The mediating role of psychological contract violation", Journal of Operations Management, Vol. 27, 281-293.
Hofstede, G. (1980). "Motivation, leadership, and organization: do American theories apply abroad?", Organizational dynamics, Vol. 9, No. 1, 42-63.
Hu, L. ve Bentler, M. (1995). Evaluating model fit, içinde: R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications, Sage, Thousand Oaks, CA, s. 76-99.
Joanes, D. N. ve Gill, C. A. (1998). "Comparing measures of sample skewness and kurtosis", Journal of the Royal Statistical Society (Series D): The Statistician, Vol. 47, No. 1, 183-189.
Kickul, J. (2001). "When Organizations Break Their Promises: Employee Reactions To Unfair Processes and Treatment", Journal of Business Ethics, Vol. 29, No. 4, 289- 307.
Kingshott, R.P.J. (2006). "The impact of psychological contracts upon trust and commitment withinsupplier-buyer relationships: A social exchange view", Industrial Marketing Management, Vol. 35, 724 - 739.
Kotrlik, J. W. ve Higgins, C. H. (2001). "Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research appropriate sample size in survey research", Information technology, learning, and performance journal, 19(1), 43.
Leung, K., Tong, K. K. ve Ho, S. Y. (2004). "Effects of interactional justice on egocentric bias in resource allocation decisions", Journal of Applied Psychology, Vol. 89, No. 3, 405-415.
Luthans, F. (1994). Organizational Behavior. New York: McGraw Hill.
Marsh, H. W. ve Hocevar, D. (1985). "Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First- and higher-order factor models and their invariance across groups", Psychological Bulletin, 97, 562-582.
Mimaroğlu, H. (2008). Psikolojik sözleşmenin personelin tutum ve davranışlarına etkileri: Tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma. Unpublished doctoral dissertation, Çukurova University, Adana.
Morrison, E.W. veRobinson, S.L. (1997). "When employees feel betrayed: a model of how psychological contract violation develops", Academy of Management Review, Vol. 22, No. 1, 226- 256.
Nikolaou, I., Tomprou, M. ve Vakola, M.(2007). "Individuals' Inducements and the Role of Personality: Implications for Psychological Contracts", Journal of Managerial Psychology, Vol. 22, No. 7, 649-663.
Organ, D. W., Podsakoff, P. M. ve MacKenzie, S. B. (2005). Organizational citizenship behavior: Its nature, antecedents, and consequences. Sage Publications.
Özmen, T. Ö., Arbak, Y. ve Özer, P.S. (2006). Değerler ve Adalet, Marmara Üniversitesi 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul, 161-162.
Paşamehmetoğlu, A. ve Yeloğlu, H. O. (2014). Örgütsel Davranış. Ed. Ünsal Sığrı ve Sait Gürbüz. İçinde Motivasyon s.137-174, İstanbul: Beta.
Robinson, S. L. (1996). "Trust and Breach of The Psychological Contract", Administrative Science Quarterly, Vol. 41, 547-599.
Robbins, S. P. (2001). Organizational Behavior. New Jersey: Prentice-Hall.
Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2013). Örgütsel Davranış. Çev. İnci Erdem, Ankara: Nobel.
Robinson, S.L. ve Rousseau, D.M. (1994). "Violating the psychological contract: not the exception but the norm", Journal of Organizational Behavior, Vol. 15, 245- 259.
Romzek, S. B. (1990). "Employee Investment and Commitment: The Ties That Bind", Public Administration Review, Vol. 50, No. 3, 374-382.
Schermelleh, E. K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). "Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-ofFit Measures", Methods of Psychological Research Online, Vol. 8, No. 2, 23-74.
Steiger, J.. H. (1990). Structural model evaluation and modification: An interval estimation approach. Multivariate Behavioural Research, 25, 173-180.
Şekerli, E. B. ve Gerede, E. (2011). "Kültürün EKY'ye Etkileri ve Türk Pilotların Hofstede Kültür Boyutları Açısından Durumları", "İŞ, GÜÇ" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt. 13, Sayı: 01, 17-38.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics, 5th Edition Boston: Perason Education,
Tatlıdil, H. (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Ankara: Cem Web Ofset Ltd.Şti.
Turnley, W. ve Feldman, D.C. (1999). "A Discrepancy Model of Psychological Contract Violations", Human Resource Management Review, Vol. 9, No. 3, 367- 386.
Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). "Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İş-Aile, Aile-İş Çatışması, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Savunma Sektöründe Bir Araştırma", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 14, Sayı: 1, 209-232
Ullman, J. B. (2001). Structural equation modeling, Içinde: B. G. Tabachnick ve L. S. Fidel (Ed.),Using Multivariate Statistics, (4th ed; s.:653- 771), Allyn&Bacon, Needham Heights, MA.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.