Örgütsel Kısıtların Görev Performansı ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü

Amaç – Bu çalışmanın amacı örgütsel kısıtların görev performansı ve bağlamsal performans üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolünün incelenmesidir. Yöntem – Araştırma, Ankara’da bulunan kamu kuruluşlarında çalışan en az iki yıllık üniversite eğitimi almış 592 kişiye anket uygulanması yoluyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS ve SmartPLS programları kullanılmıştır. Hipotezlerin testi için yapısal eşitlik modellemesi yönteminden yararlanılmıştır. Bulgular – Analiz sonuçlarına göre örgütsel kısıtların, algılanan görev performansı ve bağlamsal performans üzerinde bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ancak örgütsel kısıtlar, örgütsel özdeşleşmeyi negatif yönde etkilemektedir. Örgütsel özdeşleşme de görev performansını ve bağlamsal performansı pozitif yönde ve yüksek düzeyde etkilemektedir. Örgütsel kısıtlar, görev performansı ve bağlamsal performansı etkilemese bile Zhao, vd., (2010)’nin yaklaşımına göre değerlendirildiğinde bu etkinin dolaylı bir şekilde gerçekleştiği görülmüştür. Bu nedenle çalışma sonucuna göre örgütsel özdeşleşme, örgütsel kısıtların performans üzerindeki etkisinde aracılık rolü oynamaktadır. Tartışma – Araştırmada ölçülen örgütsel kısıtlamaların seviyesi, bahsedilen kısıtlamaların ne ölçüde var olduğu değil, bir kişinin işini ne ölçüde zorlaştırdığı veya imkansız kıldığına yöneliktir. Analiz sonuçları incelendiğinde katılımcılar için örgütsel kısıtların ortalama olarak ayda bir ya da iki kez sorun oluşturduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın, kamu kurumlarında yapıldığı göz önüne alındığında, ölçek maddeleri arasında ortalaması yüksek olup diğerlerine oranla daha fazla kısıt olarak görülen faktörler, “diğer insanlar tarafından kesintiler, diğer çalışanlar ve çatışan iş talepleri” dir. Bu sonuca göre çalışanların kamu kurumundan ziyade kişilerden kaynaklanan nedenleri bir kısıt olarak değerlendirdikleri görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların örgütsel özdeşleşme düzeyleri yüksektir ve bu durum görev performansını ve bağlamsal performansı olumlu yönde etkilemektedir. Örgütsel kısıtlar ve özdeşleşme arasındaki ilişkiyi inceleyen bir çalışmaya alan yazında rastlanmamış olmasından dolayı, araştırmanın alan yazına bir katkısı da örgütsel kısıtlar arttıkça örgütsel özdeşleşmenin düştüğüne dair bir bulguya ulaşılmasıdır. Araştırmada ortaya çıkan farklı bir diğer sonuç ise örgütsel özdeşleşmenin görev performansından çok bağlamsal performans üzerinde daha fazla etkiye sahip olmasıdır. Bu durumda örgütsel özdeşleşmenin neden görev performansından daha çok bağlamsal performans üzerinde etkisinin olduğunun hangi faktörlerle açıklanabileceğinin araştırılması gerekmektedir. Araştırma modeli daha önce test edilmediğinden alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The Mediating Role of Organizational Identification in the Relationship Between Organizational Constraints, Task Performance and Contextual Performance

Purpose – The aim of this study is to examine the mediating role of organizational identification in the impact of organizational constraints on task performance and contextual performance. Design/methodology/approach – The research was carried out by collecting data from 592 graduates from universities working in public institutions in Ankara. SPSS and SmartPLS programs were used in the analysis of the data. Structural equation modeling method was used to test the hypotheses. Findings – According to the findings, organizational constraints do not have a significant effect on perceived task performance and contextual performance. However, organizational constraints affect organizational identification negatively and significantly. Organizational identification also affects task performance and contextual performance positively and significantly. Even if organizational constraints do not affect task performance and contextual performance, it was observed that this effect occurred indirectly when evaluated according to the approach of Zhao, et al. (2010). Therefore, according to the study results, organizational identification plays a mediating role in the effect of organizational constraints on performance. Discussion – One important thing to note is that the level of constraints, as measured by the Organizational Constraints Scale, is not the degree to which the mentioned constraints exist but rather the degree to which the mentioned constraints make it difficult or impossible to do one’s job. According to the results of the analysis, it has been revealed that the organizational constraints for the participants create problems on average once or twice per month. Considering that the research is conducted in public institutions, the factors among the scale items that are high in average and seen as more constrained than others are “interruptions by other people, other employees and conflicting job demands”. It is seen that employees consider the reasons arising from individuals rather than a public institution as a constraint. According to the results of the research, the organizational identification levels of the participants are high and this positively affects the task performance and contextual performance. Since a study examining the relationship between organizational constraints and identification has not been found in the literature, another contribution of the research to the literature is that organizational identification decreases as the organizational constraints increase. Another conclusion that arises in the research is that organizational identification has more impact on contextual performance than on task performance. In this case, it is necessary to investigate which factors can explain why organizational identification has an impact on contextual performance rather than task performance. Since the research model has not been tested before, it is thought that it will contribute to the literature.

PDF

___

Açıkgöz, A. (2015). Bilişim Endüstrisinde Adaptasyon ve Ürün Başarısı: Çok Katmanlı Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 44 (2), 39-55.
Adkins, C.L. and Naumann, S.E. (2001), Situational constraints on the achievement – performance relationship: a service sector study. J. Organiz. Behav., 22, 453-465.
Akbaş Tuna A. ve Boylu Y. (2016). Algılanan Örgütsel Destek ve İşe İlişkin Duyuşsal İyi Oluş Halinin Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerine Etkileri Hizmet Sektöründe Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 505-521.
Ali, F., Rasoolimanesh, S. M., Sarstedt, M., Ringle, C. M. and Ryu, K. (2018). An assessment of the use of partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) in hospitality research, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(1), 514-538.
Alias M., Rasdi, R.M., Ismail, M. and Abu Samah,B. (2013). Predictors of workplace deviant behaviour: HRD agenda for Malaysian support personnel. European Journal of Training and Development, 37 (2), 161- 182.
Alpar, R. (2012). Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik, Ankara: Detay Yayıncılık.
Ashforth, B. E., Harrison, S. H. and Corley, K. G. (2008). Identification in Organizations: An Examination of Four Fundamental Questions. Journal of Management, 34(3), 325–374.
Bağcı, Z. (2014). Çalışanların İş Doyumunun Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerindeki Etkisi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 58-72.
Blader, S.L., Shefali, P. and Packer, J.C. (2017). Organizational identification and workplace behavior: More than meets the eye, Research in Organizational Behavior, 37, 19-34.
Bolat, O.İ. (2011). Öz Yeterlilik ve Tükenmişlik İlişkisi: Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Etkisi, Ege Akademik Bakış, 11 (2), 255-266.
Borman, W. C. and Motowidlo, S.J. (1997). Task Performance And Contextual Performance: The Meaning For Personnel Selection Research, Human Performance, 10 (2), 99-109.
Britt, T. W., Mckibben, E. S., Greene-Shortridge, T. M., Odle-Dusseau, H. N. and Herleman, H. A. (2012). Self- Engagement Moderates The Mediated Relationship Between Organizational Constraints And Organizational Citizenship Behaviors Via Rated Leadership. Journal Of Applied Social Psychology, 42(8), 1830–1846.
Carmeli, A., Gilat, G. and Waldman, D. A. (2007). The Role of Perceived Organizational Performance in Organizational Identification, Adjustment and Job Performance. Journal of Management Studies, 44(6), 972–992.
Cinnioğlu, H. (2019) Hizmetkâr Liderlik Davranışının Örgütsel Özdeşleşme ve İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Restoran Çalışanları Üzerinde Bir İnceleme, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 2902-2911.
Collen, H.O. (2019). The Relationships of Contextual Performance with Person-Organization Fit, Perceived Organizational Prestige and Organizational Identity Strength: The Mediating Role of Organizational Commitment," European Journal of Multidisciplinary Studies, 4 (2), 28-37.
Ehnert,I., Harry, W. and Klaus J. Z. (2013). Sustainability and Human Resource Management: Developing Sustainable Business Organizations, Springer Science & Business Media.
Griffin, M., Neal, A. and Neale, M. (2000). The Contribution of Task Performance and Contextual Performance to Effectiveness: Investigating the Role of Situational Constraints. Applied Psychology. 49, 517-533.
Guo, D., Chen, H., Long, R., Lu, H. and Long, Q. (2017). A Co-Word Analysis of Organizational Constraints for Maintaining Sustainability. Sustainability. 9-1928, 1-19..
Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle,C. M. and Sarstedt, M. (2014). A primer on partial least squares structural equations modeling (PLS-SEM), London: Sage Publications.
Jex, S. M., Adams, G. A., Bachrach, D. G. and Sorenson, S. (2003). The impact of situational constraints, role stressors, and commitment on employee altruism. Journal of Occupational Health Psychology, 8, 171–180.
Kaplan, A. (2018). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Kurumsal İtibar Algılamalarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerine Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Kock, N. (2015). Common method bias in PLS SEM: A full collinearity assesment approach. International Journal of e-Colloboration, 11(4), 1-10.
LePine, J.A., Podsakoff, N.P. and LePine, M.A. (2005). “A meta-analytic test of the challenge stressor–hindrance stressor framework: an explanation for inconsistent relationships among stressors and performance”, Academy of Management Journal, Vol. 48 No. 5, pp. 764-775. Liu, Y., Loi, R., Long W. and Lam, L.W. (2011). Linking organizational identification and employee performance in teams: the moderating role of team-member exchange, The International Journal of Human Resource Management, 22:15, 3187-3201.
Özkan, O. S. (2019) Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 3157-3171.
Peters, L. and O'Connor, E. (1980). Situational Constraints and Work Outcomes: The Influences of a Frequently Overlooked Construct, The Academy of Management Review, 5(3), 391-397.
Pindek, S. and Spector, P.E. (2016a) Organizational constraints: a metaanalysis of a major stressor, Work & Stress, 30:1, 7-25.
Pindek, S. and Spector, P.E. (2016b). Explaining the surprisingly weak relationship between organizational constraints and job performance, Human Performance, 29:3,191-208.
Pindek, S., Howard, D. J., Krajcevska, A. and Spector, P. E. (2019). Organizational constraints and performance: an indirect effects model, Journal of Managerial Psychology, Vol. 34 No. 2, 79-95.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. and Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
Preacher, K.J. and Hayes, A.F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879-891.
Riketta, M. 2005. Organizational identification: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, 66: 358-384
Rodríguez-Victoria, O. E., Puig, F. and González-Loureiro, M. (2017). Clustering, innovation and hotel competitiveness: evidence from the Colombia destination, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29 (11), 2785-2806.
Siu, O., Lu, C. and Spector, P.E. (2012). Direct and indirect relationship between social stressors and job performance in Greater China: The role of strain and social support, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 1–12.
Sop, S. A., Yeşiltaş, M. ve Soslu, S. (2019). “Fiziksel Çevrenin Müze Ziyaretçileri Üzerine Etkisi: Burdur Müzesi Örneği”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (4): 3889- 3910.
Spector, P.E. and Jex, S.M. (1998), “Development of four self-report measures of job stressors and strain: interpersonal conflict at work scale, organizational constraints scale, quantitative workload inventory, and physical symptoms inventory”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 3 No. 4, pp. 356- 367.
Stoner, J. and Gallagher, V. C. (2011). The Glass is Half Full: The Positive Effects of Organizational Identification for Employees Higher in Negative Affectivity. Journal of Applied Social Psychology, 41(7), pp. 1793-1817.
Tekin, M. ve Şahin, Ş. (2014). Kısıtlar teorisine göre sanayi işletmelerinde çalışanların motivasyonu ve işletme başarısına etkisi: PVC üretim işletmesi üzerine bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 209-223.
Tuna, M.ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (1), 105-117.
Venkateswara Rao, T. (2016). Performance Management : Toward Organizational Excellence: Vol. 2nd edition. Sage Publications Pvt. Ltd.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
Zhao, X., Lynch, J.G., JR. and Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis, Journal of Consumer Research, 37, 197-206.