Yeter Aytül DAĞLI EKMEKÇİ, Özlem IŞIK İNAN, Fatma Nur DİKMEN ÇOBAN

Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Yüzme Hakemleri üzerine bir İnceleme

Amaç – İşgörenlerin dolayısıyla örgütlerin verimliliği ve başarısı için hem kâr amacı güden örgütlerde hem de kâr amacı gütmeyen dernek, vakıf veya federasyon gibi örgütlerde tükenmişlik ve örgütsel bağlılık önemli konulardır. Bu çalışmanın amacı spor federasyonlarına bağlı olarak çalışan hakemlerin tükenmişlik ve örgütsel bağlılık durumlarını ve demografik özelliklere göre durumun değişip değişmediğini, ayrıca tükenmişlik ve örgütsel bağlılığı oluşturan faktörler arası ilişkiyi incelemektir. Yöntem – Bu amaçla 2017-2018 sezonunda Türkiye Yüzme Federasyonu’na bağlı bulunan 2136 yüzme hakemine yönelik bir çalışma yapılmıştır. Google anket formu ile 522 hakemden yanıt alınmıştır. Nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada tükenmişlik durumunun belirlenmesinde Kopenhag Tükenmişlik Ölçeği ve örgütsel bağlılık durumunun belirlenmesinde ise Allen Meyer (1990)’in Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Veriler istatistiksel bir program ile analiz edilmiştir. Ortalama değerlere bakılmış, fark analizlerinden T-test ve ANOVA analizleri ile faktör ve korelasyon analizleri yapılmıştır. Bulgular – Elde edilen bulgular yüzme hakemlerinin tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğunu göstermektedir. Alan yazındaki birçok çalışmaya benzer olarak hakemlerin tükenmişlik ve örgütsel bağlılık durumları arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Yüzme hakemliği hobi ya da yan iş olarak kabul edilmekle birlikte, bulgular bu alanda da tükenmişliğin örgütsel bağlılığı etkilediğini göstermiştir. Ayrıca hakemlerin duygusal ve normatif bağlılıklarının yüksek düzeyde, devam bağlılıklarının ise düşük düzeyde olduğu belirtilebilir. Tartışma – Hakemlik Türkiye'deki futbol ve basketbol dışındaki spor dallarında sürekli bir iş veya meslek olarak görülmemektedir. Bu nedenle hakemler her zaman kalıcı bir iş aramaya ya da para kazanma ve sosyal güvenceye sahip olmaya çalışmaktadır. Hakemlerin genel olarak tükenmişlik ortalamaları yüksek olmasa da nitelikleri arttıkça tükenmişlik düzeyinin de arttığı görülmektedir. Buradan yola çıkarak hakemlik görevinin en iyi şekilde yapılabilmesinde nitelikli insan gücüne sahip olmak için tükenmişlik düzeyini artıran unsurları belirleyip bunları en aza indirmenin önemli olduğu öne sürülebilir.

The Relationship between Burnout and Organizational Commitment: An Examination on Swimming Referees

Purpose – Burnout and organizational commitment are important issues for both profit-making organizations and non-profit associations, foundations or federations for the efficiency and success of those working. The aim of this study is to examine the burnout and organizational commitment status of referees working under sports federations and whether the situation changes according to demographic characteristics, and also the relationship between burnout and organizational commitment. Design/methodology/approach – For this purpose, a study was made for the 2017-2018 season on 2136 referees of Turkish Swimming Federation. 522 referees were answered the Google survey form. Quantitative research method was used. Copenhagen Burnout Scale was used to determine burnout status and Allen Meyer's (1990) Organizational Commitment Scale was used to determine organizational commitment. Data were analyzed with a statistical program. Mean values were analyzed and T-test, ANOVA and factor and correlation analyzes were used. Findings – Obtained findings show that the burnout level of swimming referees is low. Similar to many studies in the literature, a significant and negative relationship was found between the referees' burnout and organizational commitment. Although refereeing is considered as a hobby or ancillary work, the findings show that burnout also affects organizational commitment in this area. In addition, it can be stated that the referees' emotional and normative commitment is high and continuation commitment is low. Discussion – Arbitration in sports other than football and basketball in Turkey is not seen as a permanent job or business. Therefore, the referees always try to find a permanent job or to earn money and have social security. Although the overall average of the referees is not high, the level of burnout increases as the qualifications increase. From this point of view, it can be argued that it is important to determine and minimize the factors that increase the burnout level in order to have qualified manpower in order to perform the task of arbitration in the best way.

PDF

___

Akgül, Z. (2014). Örgütsel Bağlılık İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin Matematik Öğretmenlerinin Algılarına Göre İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı,. Sivas.
Al-Halıq, M., Altahayneh, Z.L., &Oudat, M. (2014). Levels of burnout among sports referees in Jordan, Journal of Physical Education and Sport (JPES), 14(1), Art 8, 47 – 51.
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1996). Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization: An Examination of Construct Validity. Journal Of Vocational Behavior (49), 252-276.
Altay, H., & Akgün, V. (2010). Seyahat Acentaları Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyi: Hatay Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 87 - 112.
Arık, A., & Turunç, Ö. (2016). Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Demografik Değişkenlerin Rolü: Isparta Sağlık Çalışanlarında Bir Uygulama. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), 109- 130.
Bakoğlu Deliorman, R., Taştan Boz, İ., Yiğit, İ., & Yıldız, S. (2009). Tükenmişliği Ölçmede Alternatif Bir Araç: Kopenhag Tükenmişlik Envanterinin Marmara Üniversitesi Akademik Personeli Üzerine Uyarlaması. Yönetim, 20 (63), 77-98.
Bartlett, J. E., Kotrlik, J. W., & Higgins, C. C. (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size in Survey Research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19 (1), 43-50.
Barutçu, E., & Serinkan, C. (2008). Günümüzün Önemli Sorunlarından Bri Olarak Tükenmişlik Sendromu ve Denizli'de Yapılan Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 8 (2), 541-561.
Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi (59), 125-139.
Belli, E., & Ekici, S. (2012). Ege Bölgesindeki Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinde Çalışan Personelin Örgütsel Bağlılıklarının Araştırılması. Selçuk Üniversites, Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (2), 171-178.
Borrıtz, M., Rugulies, R., Bjorner, J. B., Villadsen, E., Mikkelsen, O. A., & Kristensen, T. S. (2006). Burnout Among Employees In Human Service Work: Design And Baseline Findings Of The PUMA Study.Scandinavian Journal of Public Health, 34, 49-58.
Bozkurt, Ö., &Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11 (22), 121-139.
Budak, G., & Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 20 (2), 95-108.
Choi, H., & Chui, W. (2017). Influence Of The Perceived Organizational Support, Job Satisfaction, And Career Commitment On Football Referees’ Turnover İntention. Journal of Physical Education and Sport, 17 (3), 955 - 959.
Çetin, F., Basım, N. H., & Aydoğan, O. (2011). Örgütsel bağlılığın Tükenmişlik ile ilişkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Blimler Enstitüsü Dergisi, 25, 61-70.
Da Gama, D. R., Nunes, R. D., Guilherme, L. G., E Silva, L. D., De Castro, J. B., & Vale, R. G. (2018).Analysis Of The Burnout Levels Of Soccer Referees Working At Amateur And Professional Leagues Of Rio De Janeiro, Brazil. Journal of Physical Education and Sport, Supplement, issue 2 (174), 1168 - 1174.
Dağlı Ekmekçi, A. Y., Işık İnan, Ö., Dikmen Çoban, F. N., & Ekmekçi, R. (2018). Mashlach ve Kopenhag Tükenmişlik Ölçeklerinin Türkiye Yüzme Hakemlerine Uygulaması. 16. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi 31 Ekim- 3 Kasım 2018, Antalya: Spor Bilimleri Derneği.Erişim adresi http://burkonturizm.com/duyuru/sbk/73/SBK2018_tam.pdf
Demirel, Y., Tohum, E. U., & Kartal, Ö. (2017). Tükenmişliği Örgütsel Bğlılık Üzerine Etkisi: Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşireler Üzerine Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1- Özel Sayı), 444-460.
Derin, N., & Demirel, E. T. (2012). Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılığı Zayıflatıcı Etkilerinin Malatya Merkezin'de Görev Yapan Hemşireler Üzerine İncelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 17 (2), 509-530.
Doğan, S. ve Kılıç, S. (2007). Örgütsel Bağlılıgın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi, Erciyes Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 29, s.37-61
Ekmekçi R. (2016), Hakemlikte Zihinsel Hazırlık, (1.Baskı), Ankara, Detay Yayıncılık
Eren, E. (2014). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. (14.Baskı) İstanbul: Beta Basım.
Eymen, E. (2007). SPSS 15.0 Veri Analiz Yöntemleri. İstatistik Merkezi Yayın No: 1.
Field, A. (2009). Discovery Statistic Using SPSS (Third Editiona). London: SAGE Publications Ltd.
Goodger, K., Gorely, T., Lavallee, D., & Harwood, C. (2007). Burnout in Sport: A Systematic Review. The Sport Psychologist (27), 127-151.
Hacıcaferoğlu, S. (2014). Salon Sporları Hakemlerine Yönelik Mobbing Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Belirlenmesi Güvenirliğinin Belirlenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue- 1, 789-797.
Karataş Aracı, N., Apalı, A., & Bekci, İ. (2016). Muhasebe ve Finanasman Öğretim Üyelerinin Tükenmişlik Seviyelerinin Kopenhag Tükenmişlik Envanteri İle Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (4), 229-250.
Kanısıcak, İ. (2018). Tükenmişlik İle İşe Adanmışlık Arasındaki İlişki: Beyaz Yakalı Çalışanlar ve Öğretmenler Karşılaştırılması. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı İşletme Yönetimi Programı . İstanbul.
Karademir, T. (2012). The factors that influence the burn-out condition of city football referees, Journal of Physical Education and Sports Management, Vol. 3(2), pp. 27-34.
Kayış, A. (2017). Güvenilirlik Analizi. Ş. Kalaycı içinde, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (s. 404-425). (8. Baskı) Ankara: Dinamik Akademi.
King, R. C., & Sethi, V. (1997). The moderating effect of organizational commitment on burnout in information systems professionals. European Journal of Information Systems, 6 (2), 86-96.
Köroğlu, A., & Köroğlu, Ö. (2009). Turizm İşletmelerinde örgütsel Davranış Boyutları. Z. Sabuncuoğlu içinde, Turizm İşletmelerinde Örgürsel Davranış (s. 8-20). Bursa: MKM Yayıncılık.
Kristensen, T. S., Borritz, M., Villadsen, E., & Christensen, K. B. (2005). The Copenhagen Burnout Inventory: A New Tool For The Assessment Of Burnout. Work & Stress, 19 (3), 192-207.
Lonsdale, C.,Hodge, K. & Rose, E. (2009). Athlete Burnout in Elite Sport: A Self-Determination Perspective, Journal of Sports Sciences, 27(8), 785–795.
Maslach, C., & Jakson, S. E. (1981). The Measurement Of Experienced Burnout. Journal Of Occupatıonal Behavıour, 2, 99-113.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Jop Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397–422.
Meydan, C. H., Basım, N. H., & Çetin, F. (2011). Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Türk Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Bilig- Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi (57), 175-200.
Özen Kutanis, R., & Karakiraz, A. (2013). Akademisyenlerde Tükenmişliğin Kopenhag Tükenmişlik Envanteri (CBI) ile Ölçülmesi: Bir Devlet Üniversitesi Örneği. İşletme Bilimi Dergisi, 1 (2), 13-30.
Özen, G., & Mirzeoğlu, N. (2009). Bir Spor Örgütünde Çalışan Spor Uzmanlarının Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılıklarının İncelenmesi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 1 (2), 12-17.
Polat, S., & Uğurlu, C. T. (2009). İlk Öğretim Müfettişlerinin Örgütsel Bağlılık, Mesleki Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişki. E-Journal of New World Sciences Academy, 4 (3), 1150-1159.
Rainey, D. W., & Hardy, L. (1999). Sources of Stress, Burnout and Intention to Terminate among Rugby Union Referees, Journal of Sports Sciences, 17, 797-806.
Sağlam Arı, G. & Çına Bal, E. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (1), 131-148.
Suran, B. G., & Sheridan, E. P. (1985). Management of burnout: Training psychologists in professional life span perspectives. Professional Psychology: Research and Practice, 16 (6), 741-752.
Şahin Perçin, N., & Özkul, E. (2009). Turizm İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık. Z. Sabuncuoğlı içinde, Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış (s. 21-48). Bursa: MKM Yayıncılık.
Tatlıcı, M., & Kırmızıoğlu, H. (2008). Atletizm Antrenörlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2 (1), 34-47.
Taherdoost, H. (2016). Sampling Methods in Research Methodology; How to Choose a Sampling Technique for Research. International Journal of Academic Research in Management (IJARM), 5 (2), 18-27.
Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46 (Özel Sayı), 74-85.
Yıldırım, H., Albayrak, A. S., Gümüş, M., & Akalım, T. C. (2011). Yüzme Hakemliğinde Örgütsel Bağlılık ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Yöntemi İle İncelenmesi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 163-186.
Yıldırım, M. H., & İçeri, L. (2010). Tükenmişlik Sensromu: Maslach VE Kopenhag Tükenmişlik Ölçeklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 123-131.