Örgütsel Adaletin İş Performansı Üzerine Etkisi: Fırın Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Amaç - Araştırmada fırın çalışanlarının algıladıkları örgütsel adaletin iş performanslarına etkisini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Yöntem - Mayıs 2017-Ekim 2017 tarihleri arasında anketler aracılığıyla gerçekleşen veri toplama süreci, kolayda örnekleme ve yüz yüze temas teknikleri uygulanmıştır. 91 fırın işletmesinden 295 kullanılabilir anket toplanmıştır. Analiz sürecinde, betimleyici istatistiklere yönelik frekans analizleri, güvenilirlik testi, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve Yapısal Eşitlik Modellemesinden (YEM) yararlanılmıştır. Bulgular - Gerçekleştirilen hipotez testleri neticesinde çalışanların algıladıkları örgütsel adalet boyutlarından dağıtımsal ve işlemsel adaletin iş performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı (p≥0,05), tek anlamlı değişkenin etkileşimsel adalet olduğu (β0=0,58, p≤0,05) görülmüştür. Tartışma - Literatürde örgütsel adalet ve iş performansı üzerine birçok çalışma olmasına rağmen fırın çalışanları üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Araştırma bulguları alanyazındaki hiçbir araştırma ile birebir benzerlik göstermemektedir. Etkileşimsel adaletin üretim ve hizmet sunumunun birlikte gerçekleştirildiği fırın işletmesi çalışanları açısından kritik bir değişken olduğunu ortaya koyarak alanyazına katkı sağlamaktadır.

The Effect of Organizational Justice on Job Performance: Research on Bakery Employees

Purpose - In this research, it is aimed to determine the effect of organizational justice perceived by bakery staff on job performances. Design/methodology/approach - The data collection process, which took place through questionnaires between May 2017 and October 2017, was applied with convenience sampling technique and face-to-face contact technique. 295 usable questionnaires were collected from 91 bakery businesses. During the analysis process, descriptive statistics, reliability analysis, confirmatory factor analysis and structural equitation modeling (SEM) were used. Findings - As a result of hypothesis testing, it is understood that while distributive and procedural justice have no significant effect on job performance (p≥0,05), interactional justice has significant and positive effect on job performance (β0=0,58, p≤0,05). Discussion – Although there are many studies in the literature on organizational justice and job performance, no study has been conducted on bakery workers. The research findings are not exactly similar to any research in the literature. It contributes to the literature by revealing that interactional justice is a critical variable for the employees of the bakery business where production and service delivery are carried out together.

___

  • Akdağ, G. (2016). Performans değerleme. M. Tuna (eds.), İnsan kaynakları yönetimi içinde (ss. 330-379), Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Akı, E., Demirbilek, T. (2010). Performans değerlendirme sistemi ve performans düşüklüğü nedeniyle iş sözleşmesinin feshi. Sosyo Ekonomi, 6(11), 79-96.
  • Aksu, Ş. Mersin Fırıncılar Un ve Undan Mamul Ürünler İmalat ve Satıcıları Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı-(05 Eylül 2017). “Mersin İl Merkezi Esnaf ve Sanatkar Raporu” konulu görüşme. Mersin.
  • Atalay, D. D. (2007). Denklik duyarlılığı açısından algılanan örgütsel adalet - örgütsel bağlanma ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Aydın, İ., Karaman-Kepenekci, Y. (2008) Principals’ opinions of organisational justice in elementary schools in Turkey. Journal of Educational Administration, 46 (4), 497–513.
  • Bakan, İ. (2011). Örgütsel Bağlılık: Kavram, Kuram, Sebep ve Sonuçlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Başaran, İ. E. (1985). Örgütlerde işgören hizmetlerinin yönetimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
  • Blodgett, J. G., Hill, D. J., Tax, S. S. (1997). The effects of distributive, procedural, and interactional justice on postcomplaint behavior. Journal of Retailing, 73(2), 185-210.
  • Chiu- Kou, S. (2004). The linkage of job performance to goal setting, work motivation, team building, and organizational commitment in the high-tech industry in Taiwan. Yayınlanmamış Doktora Tezi, H. Wayne Huizenga School of Business and Entrepreneurship Nova Southeastern University.
  • Cohen-Charash, Y., Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A Meta-Analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321.
  • Cropanzano, R., Prehar, C. A., Chen, P. Y. (2002). Using social exchange theory to distinguish procedural from interactional Justice. Group and Organization Management, 27(3), 324-351.
  • Çelik, M., Turunç, Ö., Bilgin, N. (2015). Çalışanların örgütsel adalet algılarının psikolojik sermaye üzerine etkisi: çalışanların iyilik halinin düzenleyici rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (4) , 559-585.
  • Çelik, H. E., ve Yılmaz, V. (2013). Lısrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi. İstanbul: Anı Yayınları.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012) Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Doğan, H. (2018). Örgütsel adalet algısı ile iş performansı arasındaki ilişki. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 26-46.
  • Elamin, A. M., Alomaim, N. (2011). Does organizational justice influence job satisfaction and Self-Perceived performance in Saudi Arabia work environment. International Management Review, 7(1), 38-49.
  • Ertan, H. (2008). Örgütsel bağlılık, iş motivasyonu ve iş performansı arasındaki ilişki: Antalya’da beş yıldızlı otel işletmelerinde bir inceleme. Yayımlanmamış doktora tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Gilliland, S. W., Chan, D. (2001). Methods and applications. N. Anderson (Eds.), Handbook of Industrial, Work, and Organizational Psychology (pp.143-165). Thousand Oaks, CA: Sage
  • Greenberg, J., ve Bies, R. J. (1992). Establishing the role of empirical studies of organizational justice in philosophical inquiries into business ethics. Journal of Business Ethics, 11(5-6), 433-444.
  • Griffin, M.A., Neal, A., Parker, S.K. (2007). A new model of work role performance: Positive behavior in uncertain and interdependent contexts. Academy of Management Journal, 50(2), 327-347.
  • Güler, O. (2019). Eşitlik teorisi. O. İçöz ve M. Uysal (Eds.), Turizm Ansiklopedisi-Türkiye içinde (ss.138-139). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Hair, J. F. Jr., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. Upper Saddle River: Prentice Hall.
  • Hogg, M. A., Vaughan, G. M. (2011). Social psychology 6th Edition. Newyork: Prentice Hall.
  • İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
  • İyigün, N. Ö. (2012). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 49-64.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Lee, Y. K., Kim, S., Son, M. H., Kim, M. S. (2015). Linking organizational justice to Job performance: Evidence from the restaurant industry in East Asia. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 20 (1), 1527-1544.
  • Niehoff, B. P., Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36, 527-556.
  • Özkalp, E., Kırel, Ç. (2013). Örgütsel davranış. Ekin Yayıncılık: Bursa.
  • Pelit, E., Bozdoğan, İ. (2014). Çalışanların örgütsel adalet algılamalarının tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi: Kemer’deki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(2), 37- 66.
  • Ployhart, R. E., Ryan, A. M. (1997). Toward an explanation of applicant reactions: An examination of organizational justice and attribution frameworks. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 72 (3), 308–335.
  • Robbins, S. P., Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış. (Çev. İ. Erdem). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Sekaran U. (2003). Research methods for business. John Wiley High Education Press: New York, USA.
  • Sökmen, A., Bilsel, M. A. ve Erbil, C. (2013). Örgütsel adaletin çalışan motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 43-62.
  • Suliman, A. M. T. (2007). Links between justice, satisfaction and performance in the workplace: A survey in the UAE and Arabic context. Journal of Management Development, 26(4), 294-311.
  • Swalhi, A., Zgoulli, S., Hofaidhllaoui, M. (2017). The Influence of organizational justice on job performance: The mediating effect of affective commitment. Journal of Management Development, 36 (4), 542-559.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
  • Tan, Ö., Çetin, C . (2012). Performans değerlendirme sistemine ilişkin örgütsel adalet algısının sistemden duyulan memnuniyet üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Öneri Dergisi , 9 (35) , 1- 13 .
  • Taşkıran, E. (2010). Liderlik tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin rolü ve bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Ülbeği, İ. D. (2011). Örgütsel alt kültürlerde örgütsel adalet ve güven algısı üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Wang, X., Liao, J., Xia, D., Chang, T. (2010). The impact of organizational justice on work performance: Mediating effects of organizational commitment and leader-member exchange. International Journal of Manpower, 31 (6), 660-677.
  • Wu, X., Wang, C. (2008) The impact of organizational justice on employees' pay satisfaction, work attitudes and performance in chinese hotels. Journal of Human Resources in Hospitality ve Tourism, 7(2), 181-195.
  • Ural A., Kılıç İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Yıldırım, F. (2002). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Yıldırım E., Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
  • Yılmaz, V., Çelik, E. H. (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi 1, temel kavramlar, uygulamalar, programlama. Ankara: Pegem Akademi.
  • Zencirkıran, M., Keser, A. (2018). Örgütsel davranış, değerlemesi ve yönetimi. Bursa:Dora Basım Yayın.