Banka Kârlılığına Etki Eden Mikro Değişkenler: Türk Bankacılık Sektöründeki Yerli Ve Yabancı Bankalar Üzerine Bir Araştırma

Amaç - Bu çalışmada, 2009-2017 döneminde Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren yerli ve yabancı mevduat bankalarının kârlılığını etkileyen banka düzeyindeki içsel faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem - Bankacılık sektörüne ait finansal veriler dengeli panel özelliği taşımaktadır. Çalışmada kullanılan veriler Türkiye Bankalar Birliği sitesinde belirli dönemlerde yayınlanan verilerden derlenmiştir. Çalışmaya konu olan 23 mevduat bankasının 11 tanesi yerli banka 12 tanesi ise yabancı mevduat bankasıdır. Bu bankaların 2009-2017 yılları arasında, yıllık frekansta verileri kullanılarak Panel veri analizi yöntemi ile gerçekleştirilen uygulamada, mevduat bankalarının kârlılık ölçüsü olarak varlık karlılığı değişkeni kullanılmıştır. Bulgular - Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, yerli mevduat bankalarının varlık karlılığı; banka yaşı, kredi-mevduat oranı, finansal varlık oranı gibi değişkenlerden anlamlı bir şekilde etkilenmektedir. Panel veri analizinden elde edilen bulgular yabancı bankalar açısından ele alındığında, bankaların varlık karlılığının ana belirleyicilerinin sırasıyla mevduatlardaki büyüme, mevduat-kredi oranı, sermaye yeterlilik oranı, personel giderleri, net ücret ve komisyon gelirleri gibi içsel değişkenler olduğu gözlemlenmiştir. Buna ilaveten, kredi-mevduat oranı ile mevduat bankalarının karlılık ölçüleri arasında ters-U şeklinde, doğrusal olmayan bir ilişki olduğu belirlenmiştir Tartışma - Bankaların karlılığı içsel ve dışsal birçok faktör tarafından etkilenmektedir. Kontrol edilemeyen dışsal faktörlerin yanında, kontrol edilebilir nitelikteki bankaya özgü faktörlerin karlılık üzerinde önemli etkisi vardır.

Micro-Variables That Affect Bank Profitability: A Research on The Domestic and Foreign Banks in Turkish Banking Sector

Purpose - In this study, it is aimed to determine the internal factors at the bank level that affect the profitability of domestic and foreign deposit banks operating in the Turkish banking sector in the period of 2009-2017. Design/methodology/approach – Financial data of the banking sector has the feature of a balanced panel. The data used in this study, the Banks Association of Turkey has been compiled from data published on the site during certain periods. Subject of the study is 23 deposit banks which are 11 of them domestic and 12 of them foreign banks. In the application, which was carried out with Panel data analysis method using annual frequency data of these banks between 2009 and 2017, the asset profitability variable was used as a measure of profitability of deposit banks. Findings - According to the results of the study, the asset profitability of domestic deposit banks; it is significantly affected by variables such as bank age, loan-to-deposit ratio and financial asset ratio. When the findings obtained from the panel data analysis are considered in terms of foreign banks, it is observed that the main determinants of the asset profitability of banks are respectively internal variables such as growth in deposits, deposit-loan ratio, capital adequacy ratio, personnel expenses, net fee and commission income. In addition, it has been determined that there is an inverse-U shaped non-linear relationship between the loan-to-deposit ratio and the profitability measures of deposit banks. Discussion - The profitability of banks is affected by many internal and external factors. Besides uncontrollable external factors, controllable bank-specific factors have a significant impact on profitability.

PDF

___

Almazari, A. A. (2014). Impact Of İnternal Factors On Bank Profitability: Comparative Study Between Saudi Arabia And Jordan. Journal of Applied Finance and Banking 4(1):125-140.
Alp, A., Ban, Ü., Demirgüneş, K ve Kılıç, S. (2010). Türk Bankacılık Sektöründe Karlılığın İçsel Belirleyicileri. İMKB Dergisi 12(46):1-13.
Aydemir, R. ve Guloglu, B. (2017). How Do Banks Determine Their Spreads Under Credit And Liquidity Risks During Business Cycles?. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money 46:147-157.
Aydemir, R., Övenç, G. ve Koyuncu, A. (2018). Türk Bankacılık Sektöründe Kredi Mevduat Oranı, Çekirdek Dışı Yükümlülükler Ve Kârlılık: Dinamik Panel Modelinden Bulgular, Ege Akademik Bakış Dergisi 18(3):495-506.
Bumin, M. (2009). Türk Bankacılık Sektörünün Karlılık Analizi: 2002-2008. Maliye Finans Yazıları 23(84):39-60.
Demirhan, D. (2010). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Finansal Yapıya İlişkin Kararlarının Karlılık Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Finansman Dergisi (45):157-168.
Fungáčová, Z. ve Poghosyan, T. (2011). Determinants Of Bank İnterest Margins İn Russia: Does Bank Ownership Matter?. Economic systems 35(4):481-495.
Garcia, M. T. M. ve Guerreiro, J.P.S.M. (2016). Internal And External Determinants Of Banks’ Profitability: The Portuguese Case, Journal of Economic Studies 43(1):90-107.
Greene, H. W. (2008). Econometric Analysis, New York University, New Jersey.
Gujarati, D. (2003). Basic Econometrics, New York: McGraw Hill Book Co.
Gujarati, N. D. ve Porter, C. D. (2009). Basic Econometrics, New York: The McGraw-Hill Companies.
Gülhan, Ü. ve Uzunlar, E. (2011). Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Etkileyen Faktörler: Türk Bankacılık Sektörüne Yönelik Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368.
Güneş, N. (2015). Banka Kârlılığının Belirleyicileri: 2002-2012 Dönemi Türk Mevduat Bankaları Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3):265-282.
Hao, X. ve Han S. (2014). Measurement And Control Of Operational Risk Of Banking Industry Based On Complex Network. Journal of Software, 9(4): 820-828.
Harris, D. R. ve Tzavalis, E. (1999). Inference For Unit Roots İn Dynamic Panels Where The Time Dimension İs Fixed. Journal of Econometrics. 91(2):201-226.
Hausman, A. J. (1978). Specification tests in econometrics, Econometrica, 46(6), 1251-1271. doi: 10.2307/1913827
Im, K., Pesaran, H., ve Shin, Y. (2003). Testing For Unit Roots İn Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115, 53-74.
Islam, M. S. ve Nishiyama, S. I. (2016). The Determinants Of Bank Profitability: Dynamic Panel Evidence From South Asian Countries. Journal of Applied Finance and Banking 6(3):77-93.
Isik, Ö. (2017). Internal Determinants Of Profitability Of State, Private And Foreign Owned Commercial Banks Operating İn Turkey. Journal of Economics, Finance and Accounting. 4(3):342-353.
Işık, Ö., Yalman, N. İ. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2017). Türkiye’de Mevduat Bankalarının Kârlılığını Etkileyen Faktörler, İşletme Araştırmaları Dergisi. 9(1):362-380.
Isik, Ö. ve Belke, M. (2017). An Empirical Analysis Of The Determinants Of Net Interest Margins Of Turkish Listed Banks: Panel Data Evidence From Post-Crisis Era. Sosyoekonomi 25(34):227-245.
Işık, Ö., Koşaroglu, Ş. M. ve Demirci, A. (2018). The Impact Of Size And Growth Decisions On Turkish Banks’ Profitability, International Journal of Economics and Financial Issues. 8(1):21-29.
Karakuş, R., Zor, İ. ve Küçük, Y. Ş. (2017). Ticari Bankalarda Karlılığın İçsel Belirleyicileri: Yerli Ve Yabancı Sermayeli Bankalarda Karşılaştırmalı Analizi, The Journal of Academic Social Science Studies 62:379-398.
Kırcı Çevik, N , Boran, A . (2020). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticaret Bankalarının Karlılığını Etkileyen İçsel Faktörler: 2005-2016 Yılları Arası Panel Veri Analizi . Gaziantep University Journal of Social Sciences , 19 (4) , 1735-1750 .
Levin, A., Lin, C. ve Chu, C.S.J. (2002). Unit Root Tests İn Panel Data: Asymptotic And Finite Sample Properties, Journal of Econometrics 108:1–24.
Lipunga, M.A. (2014). Determinants Of Profitability Of Listed Commercial Banks İn Developing Countries: Evidence From Malawi. Research Journal of Finance and Accounting 5(6):41-49.
Menicucci, E. ve Paolucci, G. (2016). The Determinants Of Bank Profitability: Empirical Evidence From European Banking Sector, Journal of Financial Reporting and Accounting 14(1):86-115.
Nassar, K.B., Martinez, E. ve Pineda, A. (2014). Determinants Of Banks’ Net Interest Margins İn Honduras, International Monetary Fund Working Paper.No:14-163.
Nisar, S., Peng, K., Wang, S., ve Ashraf B.N. (2018). The Impact Of Revenue Diversification On Bank Profitability And Stability: Empirical Evidence From South Asian Countries, International Journal of Financial Studies. 6(2):40.
Okuyan, H.A. ve Karataş, Y. (2017). Türk Bankacılık Sektörünün Kârlılık Analizi, Ege Akademik Bakış Dergisi. 17(3):395-406.
Pesaran, H. (2004). General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence İn Panels, Cambridge Working Papers in Economics Working Paper, 435.
Pesaran, H. ve Yamagata, T. (2008), Testing Slope Homogeneity İn Large Panels, Journal of Econometrics, 142, 50–93.
Pesaran, H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test İn The Presence Of Cross Section Dependence, Journal of Applied Econometrics. 22 (2):265–312.
Reis, Ş.G., Kılıç, Y., ve Buğan, M.F. (2016). Banka Karlılığını Etkileyen Faktörler: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 72:21-36.
Sevim, U. ve Eyüboğlu, K. (2016). Ticari Banka Performansının İçsel Belirleyicileri: Borsa İstanbul Örneği, Dogus University Journal 17(2):211-223.
Tatoğlu, Y. Ferda (2016). Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı, Beta Yayınları, İstanbul.
TBB, (2020). Bankalarımız. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7678/Bankalarimiz_2019.pdf , Erişim Tarihi: 01.03.2021
Trujillo-Ponce, A. (2013), What Determines The Profitability Of Banks? Evidence From Spain. Accounting and Finance. 53(2):561-586.
Türkdönmez, C , Babuşcu, Ş . (2019). Bankaların Karlılık Performansını Etkileyen Faktörler . Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi , 3 (1) , 37-54 . Yao, H., Haris, M. ve Tariq, G. (2018). Profitability Determinants Of Financial Institutions: Evidence From Banks İn Pakistan. International Journal of Financial Studies. 6(2):53.