Sedat DOĞAN

Sokağı Büyülemek: Gündelik Hayatın Seküler Temelleri Üzerine Bir Soruşturma

Sekülerleşme süreci, pek çok disipline uzunca bir dönem tartışacak malzeme üretmiştir. Nevar ki sosyal bilimlerin ölçek daraltması, özellikle de gündelik hayat çalışmalarına yönelmesi içinmoderniteye karşı kayda değer bir kuşkunun ortaya çıkmasını beklemek gerekmiştir. Bu kuşkununolgunlaşmasıyla birlikte, 20. yüzyıl başlarında farklı amaç ve ön çıkarımlarla gündelik hayatı konuedinen çalışmalar, gündelik hayatın seküler bir kurgu olduğunu ima eden ortak sonuçlar üretmiştir. Makalenin amacı, bu imanın izini sürmek, gündelik hayatın seküler temellerini alternatifbir kavramsal çerçeve aracılığıyla soruşturmak ve gündelik hayatı dönüştürme fikrini tartışmaktır.Böyle bir tartışmanın temel uğrak noktaları, seküler ve dinsel ayrımı, sekülarizm tartışmaları, sekülerleşme ve rasyonelleşme teorileri ile gündelik hayat literatürü olmak durumundadır. Makaledebu kavram ve teorilere ilişkin alternatif bir okuma yapılacak ve bu bağlamda gündelik hayatıdönüştürme faaliyetine atfen stra-taktik uygulama kavramı önerilecektir. Makalenin odağını oluşturan gündelik hayatı dönüştürme fikri, gündelik hayatın mevcut dokusu, bu dokunun varlık vesüreklilik şartları, son olarak da gündelik hayatı dönüştürme açısından faillik ve niyet kavramınagöndermede bulunur. Bu nedenle bir fail olarak İslamcılık da makalede tartışmaya açılacaktır.

Enchanting the Street: Investigating the Secular Foundations of Everyday Life

The process of secularization has produced many issues that will be discussed in a great number of disciplines for a long time to come. In order for social science’s range of interest and influence to be narrowed, especially for its inclination toward works focusing on Everyday Life, it has been necessary to wait for significant doubt toward modernity to appear in society. Together with the ripening of this doubt, the different goals and pre-suppositions at the beginning of the 20th century, as well as works dealing with Everyday Life, mutual conclusions have been reached implying that Everyday Life is a secular construction. The goal of this article is three fold; the first is to follow the trail of belief, the second is to investigate Everyday Life’s secular foundations through an alternative conceptual framework, and the third is to discuss Everyday Life’s theory of transformation. The converging points of such a discussion lie in the separation of religion and state, discussions on secularism, secularization and rationalization theories, and the literature on Everyday Life. An alternative reading of the relations between these concepts and theories will be performed, and in doing so, the actions and implementations used for transformation by Everyday Life (the concept of sta-tactic implementation) will be presented. As will be the focus of this article, Everyday Life’s theory of transformation includes the current pattern of Everyday Life, the conditions for the existence and survival of this pattern, and finally, the concept of intention and being an actor in daily life through Everyday Life’s transformation perspective. For this reason, discussion will be opened up regarding Islamism’s being an active agent in Everyday Life.

PDF

___

Akşit, B., Şentürk, R., Küçükural, Ö. ve Cengiz, K. (2012). Türkiye’de dindarlık: Sosyal gerilimler ekseninde inanç ve yaşam biçimleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Altun, F. (2005). Modernleşme kuramı: Eleştirel bir giriş. İstanbul: Küre Yayınları.
Arslan, A. (1997). Seküler dünyada Müslümanlar. Birikim Dergisi, 99, 30-39.
Arslan, A. (2009). Sabra davet eden hakikat. İstanbul: Pınar Yayınları.
Arslan, M. (2010). Seküler toplumlarda kutsal arayışları: Geç modern dönemde büyü-din ilişkisinin sosyolojik analizi. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 195-210.
Asad, T. (2007). Sekülerliğin biçimleri: Hristiyanlık, İslamiyet ve modernlik (çev. F. B. Aydar). İstanbul: Metis Yayınları.
Berger, P. L. ve Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası: Bir bilgi sosyolojisi incelemesi (çev. V. S. Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Bezci, B. ve Miş, N. (2012). İslamcılığın dönüşümünü tartışmak: İslamcılığın dört hali ve muhafazakarlaşmak. Bilgi Dergisi, 24, 1-17.
Cantek, L. (2008). Cumhuriyetin büluğ çağı: Gündelik yaşama dair tartışmalar (1945-1950). İstanbul: İletişim Yayınları.
Çınar, M. (1997). Yükselen değerlerin işadamı cephesi: MÜSİAD. Birikim Dergisi, 95, 52-57.
De Certeau, M. (2008). Gündelik hayatın keşfi I: Eylem, uygulama, üretim sanatları (çev. L. Arslan Özcan). Ankara: Dost Kitabevi.
De Certeau, M., Giard, L. ve Mayol, P. (2009). Gündelik hayatın keşfi II: konut, mutfak işleri (çev. Çağrı Eroğlu ve Erkan Akçay). Ankara: Dost Kitabevi.
Diken, B. (1998). İdeolojik fanteziler: İçimizdeki faşizm. Birikim Dergisi, 107, 71-79.
Eroğlu, E. (2011). Tüketici hukuku ders notu. http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1364.htm adresinden 12 Mayıs 2012 tarihinde edinilmiştir.
Foucault, F. (2006). Hapishanenin doğuşu: Gözetim altında tutmak ve cezalandırmak (çev. M. A. Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
Frankl, G. (2003). Batı uygarlığı: Ütopya ve trajedi (çev. Y. Kaplan). İstanbul: Açılım Kitap.
Göle, N. (2009). Batı dışı modernlik: Kavram üzerine. (M. Gültekingil ve T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de siyasi düşünce içinde (C. 3, s. 56-67). İstanbul: İletişim Yayınları.
Göle, N. (2012). Seküler ve dinsel: Aşınan sınırlar (çev. E. Ünal). İstanbul: Metis Yayınları.
Guenon, R. (1990). Niceliğin egemenliği ve çağın alametleri (çev. M. Kanık). İstanbul: İz Yayıncılık.
Habermas, J. (1999). Meşruiyet dayanağı olarak insan hakları (çev. T. Bora ve M. Sancar). Birikim Dergisi, 118, 62-69.
Habermas, J. (2001). İletişimsel eylem kuramı (çev. M. Tüzel). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Hanefi, H. ve Cabiri, M. (2011). Doğu Batı tartışmaları (çev. M. Coşkun). İstanbul: Mana Yayınları.
Hodgson, M. G. (2001). Dünya tarihini yeniden düşünmek (çev. A. Kanlıdere ve A. Aydoğan). İstanbul: Yöneliş Yayınları.
Horkheimer, M. (2010). Akıl tutulması (çev. O. Koçak). İstanbul: Metis Yayınları.
Kolakowski, L. (1999). Modernliğin sonsuz duruşması (çev. S. Ayaz). İstanbul: Pınar Yayınları.
Lefebvre, H. (1998). Modern dünyada gündelik hayat (çev. I. Gürbüz). İstanbul: Metis Yayınları.
Lefebvre, H. ve Regulier, K. (2005). Gündelik hayat ve ritmleri (çev. E. Gen). Birikim Dergisi, 191, 79-85.
Manzoor, S, P. (2008). Tanrı’yı terk etmeden tarihe sahip çıkmak: İslam, Sekülarizm ve dünyevileşme sorunu (çev. Y. Aşıkoğlu). Milel ve Nihal Dergisi, 5(2), 129-145.
Manzur, P. (1990). İslam ve Batı: Denemeler (çev. Y. Z. Cömert ve İhsan Duru). İstanbul: İnsan Yayınları.
Mert, N. (1998). İslam ve demokrasi: Bir kurt masalı. İstanbul: İz Yayıncılık.
Mestrovic, S. G. (1999). Duyguötesi toplum (çev. A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Northbourne, L. (2000). İlerlemeye farklı bir bakış (çev. D. Özer). İstanbul: İnsan Yayınları.
Ocak, A. G. (2010). Türkiye sosyal tarihinde İslam’ın macerası: Makaleler-incelemeler. İstanbul: Timaş Yayınları.
Özdalga, E. (2007). İslamcılığın Türkiye seyri: Sosyolojik bir perspektif (çev. G. Türkoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
Ritzer, G. (1998). Toplumun mcdonaldlaştırılması: Çağdaş toplum yaşamının değişen karakteri üzerine bir inceleme (çev. Ş. S. Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ritzer, G. (2011). Büyüsü bozulmuş dünyayı büyülemek: Tüketim araçlarının devrimcileştirilmesi (çev. Ş. S. Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Schmitt, C. (2005). Siyasi ilahiyat: Egemenlik kuramı üzerine dört bölüm (çev. E. Zeybekoğlu). Ankara: Dost Kitabevi.
Subaşı, N. (2002). Türk(iye) dindarlığı: yeni tipolojiler. İslamiyat Dergisi, 5(4), 17-41.
Subaşı, N. (2007). Konya’da modernleşme ve gündelik hayatın yeniden üretimi. Şehir Araştırmaları Dergisi, 1, 15-27.
Şahin, Ö. ve Balta, E. (2001). Gündelik yaşamı dönüştürmek ve marksist düşünce. Praksis Dergisi, 4, 185- 217.
Taylor, C. (2006). Modern toplumsal tahayyüller (çev. H. Koyukan). İstanbul: Metis Yayınları.
Tekin, M. (2003). Tanrı kavramı ve toplumsal izdüşümü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 475-492.
Tekin, M. (2011). Türkiye toplumunun dini hayatında postmodern tezahürler. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 25, 5-28.
Virilio, P. (1998). Hız ve politika (çev. M. Cansever). İstanbul: Metis Yayınları.
Yılmaz, F. (2009). Rasyonalite: iktisat özelinde bir tartışma. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.