Yeni piyasa toplumu ve değişen gündelik hayat

1980’ler, 90’lar Türkiye’sinde, iktidara gelen yeni sağ yönetimler neo-liberal politikalara zemin yaratmaya, yeni piyasa ve piyasa toplumunu inşaa pratiklerine yönelmişlerdir. Toplumsal hayatın her alanına hızla yayılan çözülme, depolitizasyon, dışlama, dışlanma, yabancılaşma, parçalanma süreçleriyle birlikte hızla bir tüketim bolluğu görüntüsünün sağlandığı bu yıllarda gündelik hayatın, tüketimci kapitalizmin elinde hızla yeniden şekillendirilmesi, sonsuz ayrıntılandırmalarla ticarileştirilmesi, metalaştırılması sürecine girişilmiştir. Herkes için gündelik hayatın ritmi, işleyişi değişmiş, hayat yeni piyasa anlayışına uygun parsellenmiş, katı biçimde yeniden programlanmış, yabancılaşmanın giderek her alana yayılması üzerine temellenmiştir. Bu makale Türkiye’nin özgün koşulları içerisinde 80-90’larda hızlandırılan kapitalizmi geliştirme sürecinde gündelik hayatın sistemli yeni bir ticari alan olarak örgütlenmesine, giderek incelenen bir nesne olmasına dair örnek ve değerlendirmeleri sunmak üzere tasarlanmıştır.

New market society and changing in everyday life

In 1980s and 1990s Turkey, new right governments came to power and these governments paved the way for the neo-liberal politics and tended towards such practices to rebuild the market society. Following the disintegration spreading all aspects of social life, depolitization, excluding and being excluded, tense alienation, along with the process of disintegration, there were attempts in these years, when an image of abundance of consumption was given, in order to reshape everyday life rapidly in the hands of consumerist capitalism and also to commercialize it with endless elaboration. The rhythm and course of everyday life changed for everyone and it was reprogrammed rigidly in a way that was suitable to the new market concept. It was based on spreading alienation increasingly all the way. This article, within Turkey’s specific conditions in the process of developing capitalism which was accelerated in the 1980s and 1990s, has been designed to submit examples and assessments regarding the creation of everyday life as a new commercial sphere and an object.

___

  • Bratsis, P. (2007). “Everyday life as object and as method; or, can Henri Lefebvre save us from political science?” Everyday life in world politics and economics konferansında sunulmuş bildiri. Centre for International Studies, LSE 11 May, 2007. www.lse.ac.uk/collections/CIS/programmeconference2007.htm (Erişim: 6 Kasım 2008)
  • Davies, M. (2007). “Works, products, and the division of labour: Notes for a cultural and political economic critique”. Everyday ife in World Politics and Economics konferansında sunulmuş bildiri. Centre for International Studies, LSE 11 May, 2007. www.lse.ac.uk/collections/CIS/programmeconference2007.htm (Erişim: 6 Kasım 2008)
  • Law, A. (2007). “The critique of everyday life and cultural democracy”. Variant, issue 29, Summer 2007 (J. Roberts, 2006, Philosophizing the everday: Revolutionary practice and the fate of cultural theory, Pluto Press, üzerine makale) http://www.variant.randomstate.org/29texts/law29.html (Erişim: 22 Ekim 2008)
  • Mc Namara, L. (t.y.). “Michael E. Gardiner (2000) in critiques of everyday life”. (NY, London: Routledge http://www.culturemachine.net/index.php/cm/article/viewArticle/230/211 (Erişim: 21 Ekim 2008)
  • Andreas, A. (2007). “Cave! Hic everyday life: Repetetion, hegemony and the social” May 11, 2007, London. Everyday life in world politics and economics kongresinde sunulmuş bildiri. Centre for International Studies, LSE 11 May, 2007. www.lse.ac.uk/collections/CIS/programmeconference2007.htm (Erişim: 6 Kasım 2008)
  • Debord, G. (1961), “Perspectives for conscious changes in everyday life”. (çev: K.Knabb, Situationist International Anthology). Güncellenmiş baskı, 2006. http://www.bopsecrets.org/SI/6.everyday.htm (Erişim:19 Ekim 2008)
  • Schilling, D. (t.y.). “Everday life and the challenge to history in postwar France Braudel, Lefebvre, Certau”. http://muse.jhu.edu/journals/diacritics/v033/33.1schilling.html (Erişim: 19 Ekim 2008)
  • Lefebvre, H. (2007). Modern Dünyada Gündelik Hayat. (çev: I. Gürbüz). İstanbul: Ayrıntı.
  • Boratav, K. (2000). Yeni Dünya Düzeni Nereye? Ankara: İmge.
  • Boratav, K. (2005). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2002. Ankara: İmge.
  • Gürbilek, N. (2004). “Yakın taşra”. Kötü Çocuk Türk. (s.135-140). İstanbul: Metis.
  • Eraydın, A. (2006). “Mekansal süreçlere toplu bakış”. Içinde: A. Eraydın (der.). Değişen Mekan, Mekansal Süreçlere İlişkin Tartışma ve Araştırmalara Toplu Bakış: 1923-2003 . (s. 25-67). Ankara: Dost.
  • Brown, B. (1989). Marks, Freud ve Günlük Hayatın Eleştirisi. (çev: Y. Alagon). İstanbul: Ayrıntı.
  • Oskay, Ü. (1989), “Modern topumlarda gündelik hayatın sistemle bütünleşmemiz ve birey olamayışımız açısından önemi”. (içinde önsöz: B. Brown. Marks, Freud ve Günlük Hayatın Eleştirisi. (çev. Y. Alagon). (s.7-13). İstanbul: Ayrıntı:
  • Eagleton, T.( 2006). Kuramdan Sonra. (çev. U. Abacı). İstanbul: Literatür.
  • Eagleton, T. (2005), İdeoloji. (çev. M. Özcan). İstanbul: Ayrıntı.
  • Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu. (çev. H. Deliçaylı, F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı.
  • Mutlu, E. (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya.
  • Özkazanç, A. (2007). “Refah devletinden yeni sağa: Siyasi iktidar tarzında dönüşümler”. İçinde: A. Özkazanç. Siyaset Sosyolojisi Yazıları, Yeni Sağ ve Sonrası. ( s. 15-56). Anka,ra: Dipnot.
  • Özkazanç, A. (2007). “Türkiye’de siyasi iktidar tarzının dönüşümü”. İçinde: A. Özkazanç. Siyset Sosyolojisi Yazıları, Yeni Sağ ve Sonrası. (s.57-112). Ankara: Dipnot.
  • Çabuklu, Y. (2003). “Gündelik hayat ve anarşi”. İçinde: Y. Çabuklu. Özgürlükçü Düşüncenin Peşinde. (s.27-30). İstanbul: Metis.
  • Çabuklu, Y. (2003). “Medya küreselleşirken”. İçinde: Y. Çabuklu. Özgürlükçü Düşüncenin Peşinde. (s.16-18).İstanbul: Metis.
  • Fox, J. (2002). Chomsky ve Küreselleşme. (çev: E. Kılıç). İstanbul: Everest. Gürbilek, N. (1993). Vitrinde Yaşamak, 1980’lerin Kültürel İklimi. İstanbul: Metis.
  • Marcuse, H. (1986). Tek Boyutlu İnsan, İleri İşleyim Toplumunun İdeolojisi Üzerine Eleştiriler. (çev: A.Yardımlı). İstanbul: İdea.
  • Köyatası, M. (2006, 13 Mart). “Düğün deyip geçmeyin”. Akşam.